Những năm gần đây, nhóm ngành Khoa học máy tính, Kỹ thuật máy tính, Trí tuệ nhân tạo (AI) và Công nghệ thông tin (CNTT) liên tục nằm trong top có điểm chuẩn cao nhất, thậm chí vượt qua cả Y Dược, Sư phạm hay Ngân hàng – vốn từng là “đỉnh” suốt nhiều năm.

Từ nền tảng cơ bản đến bức tranh công nghệ toàn diện

Ở giai đoạn ban đầu, Khoa học máy tính tập trung vào những nền tảng cốt lõi như thuật toán, cấu trúc dữ liệu và lập trình cơ bản, chủ yếu xoay quanh phần mềm truyền thống, lập trình hệ thống và ứng dụng quy mô nhỏ. Sinh viên thường làm việc với các ngôn ngữ C, C++, Java, vận hành trên hệ thống cục bộ, phạm vi ứng dụng còn hạn chế.

Ngành học đang hot hứa hẹn 'cháy' điểm chuẩn rất cao năm nay, vượt cả Y Dược hay Sư Phạm: AI khó chen chân, mức lương trên 30.000.000 đồng/tháng

Từ nền tảng cơ bản đến bức tranh công nghệ toàn diện

Sự bùng nổ công nghệ đã mở ra một “sân chơi” mới: từ AI, học máy, điện toán đám mây, an ninh mạng, dữ liệu lớn cho tới blockchain, ứng dụng di động và web đa nền tảng. Sinh viên nay được tiếp cận các ngôn ngữ hiện đại như Python, R, Go và làm việc trực tiếp trên những nền tảng công nghệ tiên tiến, đáp ứng nhu cầu nhân lực toàn cầu.

Tại những trường như ĐH Bách khoa Hà Nội, ĐH Bách khoa TP.HCM, ĐH Khoa học Tự nhiên TP.HCM, ĐH Công nghệ Thông tin, điểm chuẩn ngành này luôn dẫn đầu. Thậm chí, từng có năm, hai thí sinh đạt 29,35 điểm khối A00 vẫn trượt Khoa học máy tính ĐH Bách khoa Hà Nội. Tương tự, ĐH Khoa học Tự nhiên TP.HCM chỉ có khoảng 15 suất tuyển thẳng, nhưng nhận hơn 100 hồ sơ từ thí sinh đạt giải quốc gia, quốc tế.

Cơ hội việc làm rộng mở, thu nhập hấp dẫn

Sức hút của nhóm ngành này bắt nguồn từ triển vọng nghề nghiệp vượt trội. Sinh viên mới ra trường thường nhận lương khởi điểm 10–15 triệu đồng/tháng, và nếu làm việc cho công ty lớn hoặc doanh nghiệp nước ngoài, mức lương có thể nhanh chóng đạt vài nghìn USD. Người có kinh nghiệm từ 5–10 năm hoàn toàn có thể nhận 40–50 triệu đồng/tháng, thậm chí 100 triệu đồng, kèm phúc lợi cao cấp như bảo hiểm gia đình, khám chữa bệnh tại bệnh viện quốc tế hay du lịch nước ngoài.

Nhu cầu nhân lực không chỉ tăng ở các tập đoàn công nghệ trong nước mà còn lan sang nhiều doanh nghiệp quốc tế. Đặc thù nghề nghiệp cho phép kỹ sư CNTT hoạt động trong hầu hết mọi lĩnh vực, bởi gần như mọi quy trình sản xuất – kinh doanh đều gắn liền với công nghệ.

Ngành học đang hot hứa hẹn 'cháy' điểm chuẩn rất cao năm nay, vượt cả Y Dược hay Sư Phạm: AI khó chen chân, mức lương trên 30.000.000 đồng/tháng
Đặc thù nghề nghiệp cho phép kỹ sư CNTT hoạt động trong hầu hết mọi lĩnh vực

Tuy vậy, “tuổi nghề” của ngành này thường ngắn hơn. Sau 45–50 tuổi, nhiều kỹ sư dễ rơi vào bão hòa ý tưởng nếu không chuyển sang quản lý hoặc khởi nghiệp. Điều này đòi hỏi người làm nghề phải không ngừng học hỏi, nâng cao kỹ năng, đặc biệt là tiếng Anh để duy trì lợi thế cạnh tranh.

Tiềm năng phát triển bền vững

AI hiện đóng vai trò quan trọng trong ngành, từ tự động hóa kiểm thử phần mềm, dò lỗi mã nguồn, phân tích dữ liệu đến tối ưu hóa hệ thống, giúp giảm khối lượng công việc và tăng hiệu suất. Tuy nhiên, AI chỉ là công cụ hỗ trợ; yếu tố quyết định vẫn nằm ở con người – những người sáng tạo, tư duy phản biện và nhạy bén với thực tế.

Việc thiết kế thuật toán mới, phát triển công nghệ tiên tiến hay nâng cao trải nghiệm người dùng đều cần sự kết hợp giữa kiến thức, cảm quan và khả năng sáng tạo mà máy móc khó thay thế.

Trong kỷ nguyên số, Khoa học máy tính tiếp tục giữ vai trò then chốt trong việc tạo ra các giải pháp và công nghệ số. Dù AI và tự động hóa phát triển nhanh, con người với khả năng chiến lược và xử lý vấn đề phức tạp vẫn là trung tâm không thể thay thế của ngành.