Nghị quyết 68 và 'phép thử' với doanh nghiệp Việt

Thủ tướng Phạm Minh Chính trực tiếp trao đổi, trả lời nhiều kiến nghị, đề xuất của doanh nghiệp tại cuộc họp ngày 31/5/2025 (Nguồn ảnh: VGP)

Sáng 13/3, tại phiên họp thứ 4 của Tiểu ban Kinh tế – Xã hội Đại hội XIV, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu cập nhật các số liệu chính xác và đặt ra mục tiêu tăng trưởng 8% trong năm 2025, hướng tới hai con số trong những năm tiếp theo. Đặc biệt, ông nhấn mạnh: “Lấy kinh tế tư nhân làm động lực quan trọng nhất thúc đẩy tăng trưởng kinh tế”, đồng thời đề nghị “mạnh dạn giao một số việc lớn cho các tập đoàn, doanh nghiệp tư nhân”.

Trong bối cảnh đó, dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam nổi lên như một thử thách nhưng cũng là cơ hội lớn để kiểm chứng năng lực của doanh nghiệp tư nhân trong nước. Không chỉ là câu chuyện về hạ tầng, đây còn là phép thử của chính sách, thể chế và tư duy chiến lược.

Mới nhất, ngày 31/5, Thủ tướng tiếp tục chủ trì cuộc tọa đàm với hơn 1.000 đại biểu doanh nghiệp, hiệp hội, hợp tác xã trên cả nước nhằm thực hiện hiệu quả Nghị quyết 68. Tại sự kiện, nhiều ý kiến doanh nghiệp đã đề cập trực tiếp tới câu chuyện hạ tầng, trong đó có dự án đường sắt tốc độ cao.

Ông Nguyễn Trung Chính – Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Công nghệ CMC – phát biểu: “Các doanh nghiệp lớn của Việt Nam như Hòa Phát, Vingroup, THACO… và nhóm doanh nghiệp công nghệ của chúng ta có thể tham gia và đủ năng lực để làm được những công trình như vậy”. Ông nhấn mạnh: “Các doanh nghiệp trong nước có thể liên doanh hợp tác để thực hiện những công trình, dự án lớn mà hiện nay đang phải thuê nhà thầu nước ngoài thi công”.

Trước đó, ông Trương Gia Bình – Chủ tịch FPT, Trưởng Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân – cũng đưa ra đề xuất xây dựng “kế hoạch tác chiến 2025–2030” với những “trận đánh” mới như phát triển đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam, trung tâm tài chính toàn cầu, công nghệ, du lịch, nông nghiệp…

“Được sự tin yêu của Đảng, Chính phủ, Nhà nước và chính quyền các cấp, doanh nghiệp cam kết sẽ hết lòng cống hiến, chiến đấu để phục vụ sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước”, ông Bình khẳng định.

Ông Trần Đình Long - Chủ tịch Tập đoàn Hòa Phát nêu quan điểm tại cuộc họp với Chính phủ ngày 31/5/2025 (Nguồn ảnh: VGP)

Góp ý về chính sách, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Hòa Phát Trần Đình Long – đại diện cho nhóm doanh nghiệp sản xuất trong nước – cho rằng dự án đường sắt tốc độ cao là “thời cơ nghìn năm”. Ông nói: “Nếu muốn làm nhanh thì gọi thầu nước ngoài là xong. Nhưng nếu chúng ta muốn bảo vệ ngành đường sắt trong nước thì bắt buộc phải bảo vệ sản xuất trong nước”.

Ông Long mạnh dạn đề nghị: “Tất cả các dự án đầu tư công, ví dụ như là đường cao tốc, tỷ lệ phải là 70% hàng sản xuất trong nước. Đấy là điều kiện tiên quyết”. Ông cũng đề xuất phải có quy định rõ ràng trong văn bản pháp lý: “Ưu tiên dùng hàng trong nước là chưa đủ, mà phải là phải dùng hàng trong nước sản xuất được... Chúng tôi rất mong các cấp lãnh đạo dùng từ ngữ công bố rõ ràng là ủng hộ sản xuất trong nước”.

Thực tế cho thấy, không ít doanh nghiệp Việt đang thể hiện quyết tâm rất lớn trong việc tham gia những công trình mang tính biểu tượng quốc gia. Vingroup với công ty thành viên VinSpeed đã đề xuất làm đường sắt tốc độ cao; THACO liên tục lên tiếng về năng lực tài chính, kỹ thuật; Hòa Phát, Đèo Cả cũng thể hiện rõ tham vọng hay mới đây, CMC đã phát đi tín hiệu sẵn sàng tham gia lĩnh vực hạ tầng số và giao thông.

Không những thế, Vinaconex, Gelex, REE, Fecon, Lizen... và nhiều doanh nghiệp cũng bày tỏ thiện chí rõ ràng trong việc tham gia dự án 67 tỷ USD nếu điều kiện cho phép.

Những tín hiệu này nếu được gắn kết lại sẽ tạo thành một “liên minh doanh nghiệp Việt” với vai trò đầu tàu cho các dự án hạ tầng chiến lược, đồng thời mở ra cơ hội mới cho nhóm doanh nghiệp phụ trợ. Vấn đề còn lại là cơ chế chính sách: Liệu có đủ mở, đủ quyết đoán để biến tiềm lực thành hiện thực?

Như Chủ tịch Vingroup Phạm Nhật Vượng từng nói tại cuộc họp với Chính phủ ngày 21/9/2024: “Nếu đẩy mạnh việc này thì chúng ta sẽ có ngành công nghiệp phụ trợ rất mạnh. Bước đầu, hiện nay chúng ta đã có một số doanh nghiệp đang đẩy mạnh sản xuất công nghiệp”. Câu nói ấy không chỉ là định hướng cho một tập đoàn, mà còn là tín hiệu cho một chiến lược quốc gia: Phát triển kinh tế tư nhân từ gốc, làm chủ công nghệ, nội lực và cả những siêu dự án.

Với Nghị quyết 68, cơ hội đã rõ. Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam chính là thước đo cho hành động - được kỳ vọng phát đi từ nhóm doanh nghiệp tư nhân Việt Nam.