Tại thị trường xe điện sôi động nhất thế giới, Trung Quốc đang chứng kiến một cục diện mới: những hãng xe nhỏ và vừa bất ngờ bứt phá, trong khi “ông lớn” BYD đối mặt sức ép thị phần.

Từ cuộc chiến giá đến sự bứt phá bất ngờ

Kể từ năm 2022, làn sóng hạ giá lan rộng khiến các hãng xe điện chật vật tìm cách cạnh tranh để sinh tồn. Trong khi BYD tận dụng quy mô để mở rộng sản lượng, các doanh nghiệp tầm trung như Leapmotor, Xiaomi, Xpeng lại chọn chiến lược khác: đầu tư mạnh vào công nghệ, thương hiệu và liên minh chiến lược. Và kết quả đang chứng minh hiệu quả.

"Gã khởi nghiệp" Leapmotor lần đầu báo lãi nửa năm, đạt 30 triệu nhân dân tệ (4,2 triệu USD). Thị phần xe năng lượng mới của hãng trong nửa đầu 2025 lên tới 3,7%, gấp đôi so với năm 2022. Cổ phiếu Leapmotor cũng tăng khoảng 500% kể từ khi cuộc chiến giá khởi phát.

Đối với Xiaomi, vốn là "đàn em" khi mới bước vào thị trường xe điện năm 2021, nhưng đã bán gần 160.000 xe trong nửa đầu 2025, thu hẹp lỗ hoạt động quý II xuống còn 300 triệu nhân dân tệ và dự kiến có lãi ngay cuối năm nay. Cổ phiếu Xiaomi tăng gần 200% trong cùng giai đoạn. Thậm chí, mẫu xe Xiaomi YU7 còn đang có đơn đặt hàng vượt khả năng sản xuất. Mẫu SUV điện này đã nhận hơn 240.000 đơn hàng chỉ sau chưa đầy 18 giờ mở bán, buộc CEO Xiaomi phải khuyên khách hàng cân nhắc các lựa chọn khác, thậm chí là đối thủ Tesla Model Y.

Hãng xe điện Xpeng cũng đón nhận những dấu hiệu tích cực khi giảm một nửa lỗ ròng xuống còn 1,1 tỷ nhân dân tệ và các nhà phân tích dự báo hãng có thể hòa vốn trong quý IV/2025. Tháng 7 vừa qua, Xpeng đạt kỷ lục mới khi giao 36.717 xe, tăng 229% so với cùng kỳ năm trước.

Nhà đầu tư Trung Quốc dồn tiền vào hãng xe nhỏ, cổ phiếu tăng vọt 500% bỏ xa 'lão làng' trong ngành xe điện
MONA M03 của Xpeng

Ngược lại, BYD dù vẫn là nhà sản xuất kỳ cựu nhất với doanh số 4,3 triệu xe điện và hybrid trong năm 2024 lần đầu vượt mục tiêu đề ra, nhưng thị phần tại Trung Quốc đã giảm từ 33,8% năm 2024 xuống dưới 30% hiện nay. Cổ phiếu BYD tại Hồng Kông chỉ tăng khoảng 75%, thấp hơn nhiều so với mức tăng bùng nổ của các đối thủ mới.

Công nghệ và thương hiệu: Vũ khí mới trên đường đua

Một trong những lý do thành công của các “tay chơi nhỏ” là ưu tiên công nghệ. Leapmotor, Xiaomi và Xpeng đều tự phát triển hệ thống hỗ trợ lái, dành tỷ lệ chi phí nghiên cứu phát triển (R&D) cao hơn BYD. Xpeng chi tới 12% doanh thu, Leapmotor gần 8%, trong khi BYD dự kiến chỉ ở mức 6,6% năm nay. Đáng chú ý, họ không chỉ dùng công nghệ cho sản phẩm của mình mà còn bán công nghệ ra ngoài: Leapmotor hợp tác với Stellantis, Xpeng ký thỏa thuận cấp phép với Volkswagen.

Nhà đầu tư Trung Quốc dồn tiền vào hãng xe nhỏ, cổ phiếu tăng vọt 500% bỏ xa 'lão làng' trong ngành xe điện
Leap C10

Thương hiệu cũng là yếu tố quan trọng. Xiaomi tận dụng sức mạnh thương hiệu điện thoại để thâm nhập thị trường xe điện. Seres - một hãng khác, đã hợp tác cùng Huawei, trưng bày xe tại hàng trăm cửa hàng, và mẫu AITO M8 đã đạt 30.000 đơn đặt trong 24 giờ sau khi ra mắt tháng 4/2025.

Theo SCMP, Leapmotor đặt mục tiêu 500.000 xe trong năm 2025, gấp nhiều lần năm trước. Hãng cũng gây chú ý khi chỉ trong 13 ngày đã bàn giao 8.000 chiếc SUV B10 sau khi ra mắt.

Không dừng ở thị trường nội địa, các hãng xe Trung Quốc còn bứt phá ra quốc tế. Reuters ghi nhận, trong nửa đầu 2025, thị phần xe Trung Quốc tại châu Âu đã gần gấp đôi, đạt 5,1% chỉ kém Mercedes-Benz (5,2%). Đây là dấu hiệu rõ ràng cho thấy xe điện Trung Quốc không chỉ còn là “cuộc chơi trong nước”, mà đã trở thành đối thủ đáng gờm ngay trên sân nhà của các thương hiệu lâu đời.

Hiện tại, Trung Quốc có tới 169 thương hiệu ô tô cạnh tranh, nhưng chỉ 14 hãng nắm giữ trên 2% thị phần. Điều này cho thấy mức độ phân mảnh rất cao, vừa mở ra cơ hội cho những tên tuổi mới, vừa đặt ra thách thức sinh tồn. Trong bức tranh này, Leapmotor, Xiaomi, Xpeng hay Seres đang chứng minh rằng không cần phải là “ông lớn” mới có thể chiến thắng. Khi giá cả không còn là lợi thế duy nhất, thì công nghệ, thương hiệu và sự linh hoạt trong chiến lược mới chính là “chìa khóa vàng” để cạnh tranh.