Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, trong năm 2022 các dự án bất động sản mới được cấp phép tiếp tục giảm so với các năm 2021 khiến nguồn cung bất động sản, nhà ở, đặc biệt nhà ở dành cho đối tượng thu nhập thấp vẫn còn hạn chế.

Trong đó, về dự án nhà ở xã hội, thống kê từ sở xây dựng các địa phương cho thấy, trên cả nước có 9 dự án được cấp phép mới với quy mô 5.526 căn hộ; 114 dự án với 6.196 căn hộ đã hoàn thành xây dựng; 27 dự án với 8.245 căn hộ đủ điều kiện bán nhà ở hình thành trong tương lai theo thông báo của các sở xây dựng.

Với dự án nhà ở công nhân, trong năm 2022, trên cả nước mới có 2 dự án được cấp phép mới với quy mô 1.729 căn hộ; 1 dự án với 32 căn hộ đã hoàn thành xây dựng; 4 dự án với 2.328 căn hộ đủ điều kiện bán nhà ở hình thành trong tương lai.

Hiện để thúc đẩy việc phát triển các dự án nhà ở xã hội, Bộ Xây dựng đang khẩn trương hoàn thiện Đề án "Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội (NOXH) cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030".

Trước đó, đề án do Bộ Xây dựng đưa ra đặt mục tiêu phấn đấu đến năm 2030, tổng số căn hộ NOXH, nhà ở công nhân các địa phương hoàn thành là hơn 1,4 triệu căn hộ. Tuy nhiên, sau khi nhận được góp ý từ các thành viên Chính phủ, đơn vị này đề xuất điều chỉnh mục tiêu đề án xuống còn hơn 1 triệu căn NOXH dù thị trường đang thiếu nguồn cung.

Ông Troy Griffiths, Phó Giám đốc Điều hành Savills Việt Nam cho rằng: "Chỉ dựa vào ngân sách quốc gia để phát triển các dự án NOXH là điều không thể. Theo phân tích của chúng tôi ở nhiều thị trường, phía Nhà nước phải khuyến khích khối tư nhân để các doanh nghiệp tham gia nhiều hơn vào vấn đề này".

Sẽ rất khó tìm một mô hình đầu tư phù hợp, đảm bảo lợi ích hài hòa cho các bên khi phát triển dự án NOXH. Có nhiều yếu tố cần xem xét kỹ lưỡng như điều kiện để mua NOXH, cách thức phân phối cũng như quy định chuyển nhượng NOXH. Điều này sẽ rất khó để thực hiện trừ khi có một tổ chức riêng được thành lập để giải quyết được những vấn đề đó.

Ngoài ra, một vấn đề khác là những chính sách hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư NOXH hiện tại chưa đủ hấp dẫn. Do đó, rất khó để đại bộ phận các chủ đầu tư trên thị trường tạo ra lợi nhuận từ dòng sản phẩm này.

Vì vậy, đứng trước bài toán lợi nhuận, khối tư nhân vẫn đang tập trung ở các phân khúc cao hơn mà chưa chú trọng đến thị trường quan trọng này.

Việc đầu tư vào NOXH có thể giúp doanh nghiệp thu về lợi nhuận 10%/năm. Tuy nhiên, rủi ro trong quá trình phát triển dự án tương đối lớn.

Trong khi đó, doanh nghiệp có thể dễ dàng thu được khoản lợi nhuận 9,5%/năm từ việc gửi tiền ngân hàng. Vì vậy, theo quan điểm của nhiều chuyên đầu tư phát triển NOXH chưa hẳn là một kênh đầu tư hấp dẫn đối với các doanh nghiệp.