Những điểm yếu của xe PHEV mà người dùng Việt cần cân nhắc trước khi mua

Xe PHEV kết hợp động cơ điện và xăng, cho phép người lái vận hành hoàn toàn bằng điện trong phạm vi giới hạn (40–80 km tùy mẫu xe) và chuyển sang động cơ xăng khi pin cạn. Về lý thuyết, đây là công thức giúp tiết kiệm nhiên liệu, giảm phát thải và khắc phục nỗi lo “hết điện giữa đường” thường gặp ở xe điện thuần túy (BEV).

Tại các đô thị đông đúc, nơi mật độ giao thông cao và tốc độ trung bình thấp, mô-tơ điện của PHEV có thể phát huy tối đa hiệu quả. Trong điều kiện lý tưởng, mức tiêu hao nhiên liệu công bố có thể chỉ từ 1–2 lít/100 km – hấp dẫn hơn nhiều so với xe xăng truyền thống.

Ngoài ra, nhiều quốc gia như Trung Quốc, Thái Lan hay Indonesia còn dành ưu đãi thuế và quyền ưu tiên giao thông cho PHEV, biến chúng thành lựa chọn hấp dẫn cho người mua xe lần đầu.

Lợi ích của xe PHEV chỉ đạt được khi người dùng sạc pin đều đặn. Ảnh minh họa

Tuy nhiên, lợi ích của PHEV chỉ thực sự đạt được nếu người dùng duy trì thói quen sạc pin đều đặn. Trong điều kiện thực tế – đặc biệt ở các khu vực có hạ tầng sạc chưa hoàn thiện như Đông Nam Á – PHEV dễ rơi vào tình trạng chỉ vận hành bằng động cơ xăng, kéo theo mức tiêu hao nhiên liệu tăng cao và hiệu suất giảm mạnh.

Một số mẫu xe đến từ Trung Quốc từng gây chú ý vì phạm vi chạy điện ấn tượng, như BYD Song Plus DM-i hay Tang DM-p, nhưng khi không sạc thường xuyên, mức tiêu hao nhiên liệu thực tế lên đến 5–6 lít/100 km – gấp ba lần mức công bố. Ngoài ra, hiện tượng giật cục khi động cơ xăng khởi động – một điểm yếu kỹ thuật phổ biến – cũng làm ảnh hưởng đến trải nghiệm lái.

Li Auto, với triết lý EREV (Extended Range Electric Vehicle), tích hợp động cơ xăng như máy phát điện cho mô-tơ chính. Dù có phạm vi điện dài hơn (150–180 km), nhưng khi vận hành ở chế độ mở rộng, xe tiêu thụ đến 9 lít/100 km, phát tiếng ồn lớn và làm giảm đáng kể tính kinh tế – điều trái ngược với hình ảnh “tiết kiệm” mà PHEV thường gắn liền.

Không chỉ dừng ở hiệu suất nhiên liệu, nhiều mẫu PHEV còn bộc lộ điểm yếu về mặt kỹ thuật. BYD từng phải triệu hồi hơn 52.000 xe Tang DM vì nguy cơ rò rỉ nước vào bộ pin – lỗi có thể dẫn đến cháy nổ. Li Auto cũng ghi nhận các sự cố liên quan đến hệ thống treo, buộc hãng phải mở rộng chính sách bảo hành và thay thế linh kiện trên diện rộng.

Geely và Lynk & Co – hai thương hiệu thuộc tập đoàn Geely – trang bị hộp số hybrid DHT ba cấp cho dòng xe Xingyue L Hi·X và Lynk 01 EM-P. Tuy nhiên, người dùng ghi nhận lỗi “đột tử” giữa đường, hiện tượng sang số giật và độ trễ khi chuyển đổi chế độ vận hành, đặc biệt trong môi trường đô thị đông đúc.

Khi vận hành chế độ xăng thường xuyên và ít sạc, PHEV có thể trở thành "gánh nặng" hơn cả xe xăng. Ảnh minh họa

Với cấu trúc truyền động gồm cả động cơ xăng, mô-tơ điện, bộ pin và hộp số đa cấp, xe PHEV đòi hỏi chi phí bảo trì cao hơn so với các mẫu xe xăng thông thường. Điều này trở thành mối bận tâm lớn với người tiêu dùng tại các thị trường đang phát triển, nơi phần lớn khách hàng chưa có kinh nghiệm sử dụng xe điện hoặc xe lai.

Một trong những lý do khiến người tiêu dùng dễ hiểu sai về PHEV là cách các hãng xe công bố thông số. Phần lớn mức tiêu hao nhiên liệu được đo trong điều kiện lý tưởng – pin đầy, tốc độ thấp, hành trình ngắn – không phản ánh đúng trải nghiệm sử dụng thực tế.

Khi vận hành thường xuyên ở chế độ xăng do không thể sạc điện, xe PHEV có thể trở thành “gánh nặng” hơn cả xe xăng thuần túy. Thậm chí, một số mẫu PHEV ghi nhận lỗi đèn cảnh báo động cơ (Check Engine) sau khi chạy điện quá nhiều – do bộ xúc tác không đủ nhiệt để xử lý khí thải.

Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến độ bền của xe mà còn khiến nhiều người mua lần đầu thất vọng, do kỳ vọng ban đầu không khớp với thực tế sử dụng.

Không thể phủ nhận PHEV là một bước đi quan trọng trong hành trình chuyển đổi từ xe xăng sang xe điện. Nhưng PHEV không phải là “giải pháp thần kỳ” cho tất cả. Với những người có thể sạc xe thường xuyên tại nhà, di chuyển ngắn trong thành phố và hiểu rõ cách vận hành hybrid, PHEV vẫn là một lựa chọn hợp lý.

Ngược lại, nếu không có điều kiện sạc điện, thường xuyên di chuyển xa hoặc chưa quen với việc bảo trì hệ thống lai, thì xe hybrid truyền thống hoặc các mẫu xăng tiết kiệm nhiên liệu có thể là lựa chọn ổn định và ít rủi ro hơn.