Không chạy theo cơn sốt thị trường, thay vào đó là kiên trì chăm sóc cây trồng phù hợp với điều kiện đất đai và khí hậu địa phương – chính triết lý canh tác này đã giúp anh Nguyễn Đức Hà, nông dân xã Rô Men (huyện Đam Rông, tỉnh Lâm Đồng) gặt hái thành công với mô hình trồng sầu riêng xen canh cà phê, mang về thu nhập hàng tỷ đồng mỗi năm.

Theo Báo Lâm Đồng, hiện đang bước vào mùa thu hoạch sầu riêng, anh Hà vẫn miệt mài chăm bón cho hàng ngàn gốc cà phê đang trong giai đoạn kết trái. Trên 8 ha đất đồi dốc, anh chọn cây cà phê làm trụ cột kinh tế.

Từ 5 năm trước, anh bắt đầu trồng xen 400 cây sầu riêng giống Thái (Mon Thong), đến nay đã bước vào năm thứ 2 thu hoạch.

Chọn hướng đi riêng, tạo lợi thế khác biệt

Anh Hà cho biết, việc trồng sầu riêng trên đất dốc có nhiều thuận lợi như đất thông thoáng, khô ráo, giúp bộ rễ khỏe, ít sâu bệnh. Tuy nhiên, điều này đòi hỏi kỹ thuật chăm sóc khắt khe hơn, đặc biệt trong quản lý nước và phân bón để cây luôn đủ dinh dưỡng và độ ẩm.

Nông dân Lâm Đồng trồng ‘cây tỷ đô’ theo kiểu ngược đời, giờ được vinh danh, sống nhàn tênh thu nhập 4 tỷ/năm
Anh Nguyễn Đức Hà - nông dân Đắk Lắk kiên trì trong hành trình trồng cây sầu riêng. Ảnh: Tổng hợp

Năm 2024, anh thu được 30 tấn sầu riêng. Dự kiến năm 2025, sản lượng tương đương. Điều đặc biệt, anh Hà không can thiệp ép cây ra hoa trái vụ mà để sầu riêng phát triển theo chu kỳ tự nhiên. Cách làm này khiến mùa hoa muộn hơn, kéo dài thời gian thu hoạch, tránh được thời điểm chính vụ, giúp giá bán ổn định và cao hơn. Đồng thời, việc không xử lý ra hoa đồng loạt cũng giúp tiết kiệm chi phí, giảm áp lực đầu tư cho nhà vườn.

Nông dân Lâm Đồng nhìn nhận, cuối tháng 4/2025, khi nhiều vườn sầu riêng đã có trái non, cây của tôi mới bắt đầu xổ nhuỵ. Nhưng như vậy lại thành lợi thế vì anhkhông phải cạnh tranh giá khi vào vụ rộ.

Kiên định với cà phê, không chạy theo trào lưu

Khi nhiều hộ dân trong vùng đổ xô chặt cà phê để trồng sầu riêng, anh Hà vẫn giữ nguyên diện tích cà phê làm chủ lực, chỉ trồng xen sầu riêng ở mật độ hợp lý. “Người nông dân đừng nên chạy theo thị trường một cách mù quáng. Cây trồng nào phù hợp với đất mình, hãy đầu tư chăm sóc kỹ lưỡng để nâng cao năng suất, chất lượng. Đừng thấy giá cao là đổ xô trồng rồi lại phá bỏ khi rớt giá”, anh nói.

Nhờ trung thành với cà phê, mỗi năm anh vẫn thu về khoảng 20 tấn nhân xanh. Đặc biệt, anh đã ghép cải tạo giống cà phê xanh lùn – loại cây cho trái to, năng suất cao – và áp dụng mô hình "thả đọt", giảm công lao động nhưng cần tăng cường phân hữu cơ để đảm bảo dinh dưỡng cho cây.

Canh tác thuận tự nhiên, đầu tư đúng chỗ

Từ sầu riêng đến cà phê, anh Hà đều theo đuổi phương pháp canh tác gần gũi với tự nhiên. Anh không dùng thuốc kích thích ra hoa, thay vào đó để cây phát triển theo sinh trưởng tự nhiên. Điều này giúp cây khỏe, ít bệnh, giảm công chăm sóc, nhưng bù lại phải đầu tư nhiều vào phân bón – đặc biệt là phân hữu cơ.

Nông dân Lâm Đồng trồng ‘cây tỷ đô’ theo kiểu ngược đời, giờ được vinh danh, sống nhàn tênh thu nhập 4 tỷ/năm
Sầu riêng được mệnh danh là "cây tỷ đô" của nông sản Việt Nam. Ảnh: Tổng hợp

Theo ông Păng Tin Y Krang – Chủ tịch Hội Nông dân xã Rô Men, anh Hà là một trong những nông dân sản xuất giỏi của địa phương, luôn sẵn sàng hỗ trợ, chia sẻ kỹ thuật với bà con. Vườn của anh cũng là mô hình mẫu để nông dân trong vùng đến tham quan, học hỏi kỹ thuật trồng sầu riêng và cà phê trên đất dốc, từ việc đào hố trên đỉnh đến lắp đặt hệ thống tưới tự động tiết kiệm nước và chi phí.

Hiện mỗi năm, mô hình của anh Hà mang lại nguồn thu từ 3 – 4 tỷ đồng. Câu chuyện của anh là minh chứng rõ ràng rằng, không nhất thiết phải chạy theo số đông mới thành công, mà đôi khi, giữ vững lập trường, hiểu rõ đất mình, cây mình và đầu tư đúng cách – lại là con đường bền vững hơn cả.