Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa tuyên bố tăng gấp đôi thuế nhập khẩu đối với nhôm và thép từ Canada, nâng tổng mức thuế lên 50%. Động thái này khiến thị trường chứng khoán Mỹ giảm mạnh 2,7%, làm dấy lên lo ngại về nguy cơ suy thoái kinh tế.

Ngay sau tuyên bố của ông Trump, chỉ số S&P 500 giảm 2,7% trong phiên giao dịch ngày thứ Hai, xóa sạch mức tăng mà thị trường có được sau khi ông đắc cử vào tháng 11/2024. Đến sáng thứ Ba, chỉ số này tiếp tục mất thêm 0,4%. Giới đầu tư lo ngại chính sách thuế quan cứng rắn của ông Trump có thể làm chậm đà tăng trưởng kinh tế Mỹ, đặc biệt trong bối cảnh nhiều lĩnh vực sản xuất phụ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu.

Ngân hàng đầu tư Goldman Sachs hạ dự báo tăng trưởng kinh tế Mỹ trong năm nay từ 2,2% xuống còn 1,7%, đồng thời nâng khả năng xảy ra suy thoái lên 20%. Trong khi đó, cựu Bộ trưởng Tài chính Mỹ Larry Summers cảnh báo nguy cơ suy thoái kinh tế đang ở mức 50-50, do sự thiếu rõ ràng trong chính sách và tác động tiêu cực của thuế quan đối với chi tiêu tiêu dùng.

Tuyên bố trên được ông Trump đăng tải trên mạng xã hội Truth Social hôm 11/3, trong đó ông nhấn mạnh mức thuế mới là phản ứng trước việc chính quyền tỉnh Ontario tăng giá điện bán sang Mỹ. Nhà lãnh đạo Mỹ cũng cáo buộc Canada áp thuế "quá mức" đối với sản phẩm sữa của Mỹ, gây tổn hại cho nông dân nước này. “Tôi đã chỉ thị cho Bộ trưởng Thương mại áp thêm 25% thuế, nâng lên 50%, đối với tất cả thép và nhôm nhập khẩu từ Canada, quốc gia có mức thuế cao hàng đầu thế giới”, ông Trump cho biết. Mức thuế mới dự kiến có hiệu lực từ ngày 12/3.

Ông Trump áp thuế 50% lên nhôm, thép Canada, tiếp tục đề nghị nước này trở thành 'bang thứ 51 được yêu mến của chúng ta'
Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa tuyên bố tăng gấp đôi thuế nhập khẩu đối với nhôm và thép từ Canada. Ảnh minh họa

Ngoài thép và nhôm, ông Trump còn cảnh báo sẽ áp thuế lên ngành công nghiệp ô tô của Canada nếu Ottawa không dỡ bỏ các hàng rào thuế quan đối với sản phẩm sữa và hàng hóa Mỹ. Trước đó, chính phủ Canada đã đáp trả bằng cách áp thuế lên 30 tỷ USD hàng hóa Mỹ, đồng thời dự kiến tăng thêm mức thuế đối với 125 tỷ USD hàng hóa vào tháng tới.

Không dừng lại ở chính sách thuế quan, ông Trump một lần nữa đề cập đến khả năng sáp nhập Canada vào Mỹ, tuyên bố rằng cách duy nhất để giải quyết căng thẳng thương mại giữa hai nước là Canada trở thành "bang thứ 51 được yêu mến của chúng ta".

Đề xuất này vấp phải phản ứng dữ dội từ Ottawa. Thủ tướng sắp nhậm chức của Canada, ông Mark Carney, tuyên bố sẽ "chiến đấu đến cùng" trong cuộc chiến thương mại với Washington. Ông khẳng định: "Canada sẽ không bao giờ, không bao giờ là một phần của Mỹ dưới bất kỳ hình thức nào". Một cuộc thăm dò gần đây của YouGov cho thấy 77% người Canada kiên quyết phản đối ý tưởng sáp nhập, trong khi chỉ 15% ủng hộ. Trước đó, ông Trump và các cố vấn thân cận đã nhiều lần bày tỏ sự ủng hộ đối với ý tưởng này, nhưng đều vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ chính quyền và người dân Canada.

Trước phản ứng tiêu cực từ thị trường, Nhà Trắng khẳng định các biện pháp thuế quan là "bước chuyển đổi tạm thời" nhằm thúc đẩy doanh nghiệp đưa dây chuyền sản xuất về Mỹ. Chính quyền Trump cho biết chính sách này đã khuyến khích các tập đoàn như Honda, Volkswagen và Volvo cân nhắc mở rộng sản xuất tại Mỹ, góp phần tạo thêm việc làm.

Tuy nhiên, tác động thực tế vẫn còn bỏ ngỏ. Trong cuộc phỏng vấn với Fox News hôm Chủ nhật, ông Trump không phủ nhận nguy cơ suy thoái nhưng nhấn mạnh rằng "sự điều chỉnh là cần thiết". “Chúng tôi đang đưa sự thịnh vượng trở lại nước Mỹ, nhưng tất nhiên sẽ có một khoảng thời gian điều chỉnh. Tôi nghĩ mọi thứ rồi sẽ rất tốt cho chúng ta,” ông nói.

Dù vậy, thị trường tài chính vẫn tỏ ra hoài nghi. Với việc chỉ số S&P 500 tiếp tục lao dốc và triển vọng kinh tế Mỹ ngày càng bất định, giới đầu tư đang chờ xem liệu Nhà Trắng có điều chỉnh chính sách nếu rủi ro suy thoái gia tăng hay không.