Với tỷ lệ trẻ 0-14 tuổi chiếm tới 36%, Việt Nam đang được xem là thị trường tiềm năng cho ngành công nghiệp đồ chơi trẻ em, đặc biệt là khi mức sống của đa số người dân ngày càng được cải thiện.

Sản phẩm đồ chơi đang tập trung vào hai mảng phân khúc gồm đồ chơi giáo dục và đồ chơi vận động. Với tổng quy mô thị trường khoảng 5 tỷ USD/năm​​​​, thị trường đồ chơi Việt Nam đang là mảnh đất màu mỡ cho các doanh nghiệp “gieo” hạt.

Sự phát triển của đồ chơi giáo dục công nghệ cao

Một buổi chiều cuối tuần tại trung tâm thương mại Hà Nội, chị H. đưa cậu con trai 8 tuổi đi dạo. Ngang qua quầy đồ chơi, cậu bé dừng lại trước quầy và tự nói, tự giới thiệu: Mẹ ơi, cái này hay lắm nhé, con xem chỗ bạn con rồi, chỉ cần đưa ra trước điện thoại, là có một con gấu to đùng chạy ra.

Chuyện kể của cậu bé không còn là câu chuyện khoa học viễn tưởng, mà thế giới đồ chơi thông minh ngày nay đã “không còn như xưa”. Các món đồ chơi cũng đã định hình một cách tiếp cận mới, “đa zi năng” hơn, vừa mang tính giải trí, vừa giúp trẻ phát triển tư duy. Đặc biệt, nhóm đồ chơi giáo dục thông minh đang được các phụ huynh quan tâm.

Sự bùng nổ của công nghệ và xu hướng giáo dục hiện đại đã thúc đẩy nhu cầu về các sản phẩm đồ chơi mang tính tương tác cao, giúp trẻ không chỉ vui chơi mà còn rèn luyện khả năng tư duy logic, sáng tạo và thích nghi với thế giới số hóa. Thay vì chỉ tập trung vào những món đồ chơi truyền thống, nhiều bậc cha mẹ hiện nay ưu tiên lựa chọn các sản phẩm ứng dụng công nghệ thực tế ảo (AR), trí tuệ nhân tạo (AI) hoặc lập trình cơ bản nhằm kích thích trí tưởng tượng và khả năng học hỏi của trẻ.

Nắm bắt nhu cầu, các doanh nghiệp trong ngành cũng không ngừng đổi mới để đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng. Nhiều thương hiệu Việt đã bắt đầu nghiên cứu và phát triển nhiều dòng sản phẩm nội địa.

Một nghiên cứu gần đây của Công ty Nghiên cứu thị trường FTA đã đưa ra nhiều phân tích thú vị, trong đó, kết quả khảo sát cho thấy đồ chơi có xuất xứ trong nước rất được các bà mẹ quan tâm. Có đến 52% bà mẹ được hỏi cho biết họ ưu tiên chọn đồ chơi sản xuất trong nước.

Đồ chơi giáo dục công nghệ cao đang thay đổi cách trẻ học

Khác với đồ chơi truyền thống, đồ chơi giáo dục công nghệ cao kết hợp giữa công nghệ và tư duy giáo dục hiện đại. Những sản phẩm này không chỉ đơn thuần để chơi, mà còn giúp trẻ học lập trình, toán học, khoa học, ngôn ngữ một cách trực quan và sinh động.

Các nhóm sản phẩm nổi bật có thể kể đến như:

- Thẻ tương tác AR (Augmented Reality) sử dụng công nghệ thực tế ảo.

- Thẻ học tương tác thông minh - như sản phẩm của EduGrow, một doanh nghiệp trong nước - sử dụng công nghệ thực tế tăng cường để giúp trẻ học từ vựng, chữ số theo cách trực quan và hấp dẫn hơn.

- Robot lập trình – như LEGO Education hay Osmo - giúp trẻ tiếp cận lập trình từ sớm thông qua những thử thách và trò chơi logic.

- Bút thông minh – giúp trẻ tập viết, nhận diện chữ cái, phát âm đúng ngữ điệu và cải thiện kỹ năng đọc.

- Bộ kit STEM – mang đến những thí nghiệm khoa học thú vị, giúp trẻ khám phá thế giới qua thực hành thực tế. Hay chương trình học STEM Arts kết hợp giữa các bộ môn khoa học, công nghệ, kỹ thuật, toán học và nghệ thuật giúp trẻ toàn diện cả về học thuật và tư duy sáng tạo.

“Trẻ con ngày nay, ngoài việc tiếp thu kiến thức theo cách truyền thống, chúng còn cần tương tác, trải nghiệm và nhìn thấy ngay kết quả của những gì mình làm. Đó chính là lý do đồ chơi giáo dục công nghệ cao đang trở thành một xu hướng toàn cầu” – ông Hà Song Hào, Tổng giám đốc Công ty cổ phần công nghệ giáo dục EduGrow, chia sẻ.

Sự thay đổi trong cách trẻ tiếp cận tri thức không chỉ là xu hướng nhất thời mà phản ánh sự chuyển mình mạnh mẽ của nền giáo dục hiện đại. Chính vì vậy, đồ chơi giáo dục ứng dụng công nghệ ngày càng chiếm lĩnh thị trường và trở thành công cụ hỗ trợ đắc lực cho việc học tập.

Sân chơi triệu đô đang mở rộng mạnh mẽ

Hiện nay, hơn 70% doanh số đồ chơi giáo dục công nghệ cao tại Việt Nam đến từ các sàn thương mại điện tử như Shopee, Lazada, Tiki. Một số ít được bày bán trong nhà sách, siêu thị lớn hoặc cửa hàng đồ chơi cao cấp, nhưng đa số phụ huynh vẫn thích mua sắm online vì có nhiều lựa chọn và đánh giá từ người mua trước.

Theo báo cáo phân tích thị trường của Metric – nền tảng Số liệu Thương mại Điện tử dành cho doanh nghiệp, thương hiệu và nhà bán – cung cấp riêng cho Người Quan Sát, từ ngày 1/1-31/12/2024, tổng số lượng đồ chơi giáo dục bán ra trên 2 sàn thương mại điện tử lớn là Shopee và TikTok Shop đã chạm mốc 12,5 triệu sản phẩm, tăng 24% so với năm ngoái. Điều này đồng nghĩa với việc trung bình mỗi ngày có hơn 34.000 món đồ chơi được các bậc phụ huynh đặt mua trực tuyến.

Về quy mô thị trường, doanh số bán hàng đồ chơi giáo dục trên cả hai sàn này đạt 478,5 tỷ đồng, tăng 12% so với năm ngoái. Tuy nhiên số lượng cửa hàng bán đồ chơi giáo dục đã giảm 11% so với năm 2023, đạt khoảng 16.500 cửa hàng, cho thấy thị trường đã trải qua giai đoạn điều chỉnh. Điều này phản ánh sự sàng lọc tự nhiên khi chỉ những doanh nghiệp có mô hình kinh doanh vững chắc mới có thể tồn tại.

Dữ liệu từ Metric cũng cho thấy, các sản phẩm có mức giá nhỏ hơn 50.000 đồng là lựa chọn phổ biến nhất của phụ huynh khi mua đồ chơi giáo dục cho con. Doanh thu năm 2024 của phân khúc sản phẩm này đã lên tới gần 150 tỷ đồng. Đứng ở vị trí thứ 2 là phân khúc sản phẩm đồ chơi giáo dục có mức giá từ 75.000-100.000 đồng, với doanh thu của năm 2024 đạt 64 tỷ đồng.

Xét về thương hiệu, Mideer dẫn đầu thị trường đồ chơi giáo dục với doanh thu năm 2024 đạt 8,2 tỷ đồng, xếp theo sau là Lalala Baby với 5,8 tỷ đồng và Vinatoys với 5,6 tỷ đồng.

Dự báo từ EcommerceDB cho thấy, quy mô thị trường này tại Việt Nam sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ với tốc độ trung bình hàng năm 13% trong giai đoạn 2023-2027.

Những con số trên không chỉ phản ánh thói quen mua sắm của phụ huynh mà còn cho thấy tiềm năng phát triển bùng nổ của ngành hàng đồ chơi giáo dục trong tương lai.

Doanh nghiệp Việt đang làm gì để chiếm lĩnh thị trường tỷ USD này?

Không chỉ có những gã khổng lồ quốc tế như LEGO Education, Osmo hay Fisher-Price, các doanh nghiệp Việt Nam cũng bắt đầu tham gia vào thị trường đầy tiềm năng này. Bên cạnh các tên tuổi quen thuộc như Mideer, Lalala Baby hay Vinatoys, nhiều thương hiệu trong nước cũng đang tạo dấu ấn mạnh mẽ khi tích hợp công nghệ số và trí tuệ nhân tạo (AI) vào đồ chơi giáo dục.

Một số cái tên đáng chú ý có thể kể đến như EduGrow – công ty chuyên về sản xuất thẻ học tương tác thông minh, giúp trẻ học tập qua trải nghiệm vừa chơi vừa học; hay Antona & Winwintoys – doanh nghiệp kết hợp giữa đồ chơi truyền thống và công nghệ giáo dục số.

Điển hình, EduGrow, doanh nghiệp này đã phát triển được bộ thẻ tương tác thông minh song ngữ với mục đích giúp trẻ “học mà chơi, chơi mà học” một cách trực quan nhất với thế giới xung quanh. Với một chiếc điện thoại thông minh, các bé đã có thể tương tác và giao tiếp với ứng dụng EduGrow, qua đó, có thể tiếp nhận những kiến thức và cảm nhận các sự việc quanh mình, đặc biệt là tư duy ngôn ngữ, học ngoại ngữ trong trò chơi. Đáng chú ý, sản phẩm này sẽ được tích hợp trí tuệ nhân tạo để qua đó nhận biết được khả năng và xu hướng của bé, từ đó giúp ba mẹ nhận biết những điểm mạnh/điểm yếu của con để kịp thời phát huy cũng như điều chỉnh cho bé.

Sự đổ bộ của những thương hiệu quốc tế đình đám như LEGO hay Osmo đang đặt các doanh nghiệp Việt Nam trước một thử thách không nhỏ: Làm thế nào để tạo dựng dấu ấn riêng trong một thị trường tràn ngập sản phẩm nhập khẩu?

Các thương hiệu ngoại không chỉ sở hữu bề dày lịch sử mà còn có chiến lược phát triển bài bản. LEGO Education chẳng hạn, đã dành hàng chục năm nghiên cứu về phương pháp giáo dục, giúp trẻ em vừa học vừa chơi một cách hiệu quả. Không dừng lại ở việc cung cấp đồ chơi, họ còn xây dựng cả một hệ sinh thái học tập, tích hợp từ bậc mầm non đến trung học. Sự xuất hiện của LEGO Store chính thức tại Việt Nam càng khẳng định vị thế vững chắc của thương hiệu này, khiến cuộc đua trên thị trường trở nên khốc liệt hơn bao giờ hết.

Tuy nhiên, doanh nghiệp Việt không hề lép vế. Ông Hà Song Hào khẳng định: “Chính sự am hiểu thị trường nội địa là lợi thế mà các thương hiệu như EduGrow hay Antona có thể tận dụng triệt để. Họ có khả năng tùy chỉnh sản phẩm sao cho phù hợp nhất với sở thích và nhu cầu của trẻ em Việt Nam – điều mà các thương hiệu ngoại khó có thể làm ngay lập tức.

Bên cạnh đó, yếu tố giá cả cũng là một điểm cộng quan trọng. Nhờ lợi thế sản xuất trong nước, các doanh nghiệp Việt có thể đưa ra mức giá hợp lý hơn, giúp sản phẩm tiếp cận nhiều phân khúc khách hàng. Thay vì đầu tư vào những cửa hàng vật lý xa xỉ, họ có thể linh hoạt hơn trong chiến lược phân phối, tận dụng thương mại điện tử và hợp tác với hệ thống trường học để đưa sản phẩm vào chương trình giảng dạy”.

Thị trường ngày càng mở rộng đồng nghĩa với áp lực cạnh tranh ngày càng lớn. Nhưng đây cũng là cơ hội để doanh nghiệp Việt bứt phá, nâng cao năng lực và khẳng định vị thế. Chỉ cần biết cách tận dụng lợi thế sẵn có, kết hợp đổi mới sáng tạo, các thương hiệu nội địa hoàn toàn có thể tạo dựng chỗ đứng vững chắc ngay trên sân nhà.

“Muốn cạnh tranh, doanh nghiệp Việt không thể chỉ làm theo những gì thương hiệu quốc tế đang làm. Chúng ta cần tạo ra những sản phẩm mang bản sắc riêng, độc đáo và có giá trị thực sự” - ông Hà Song Hào kết luận.

Công nghệ đang mở ra một kỷ nguyên mới cho ngành đồ chơi giáo dục, trở thành xu hướng tất yếu trên thị trường toàn cầu. Sự bùng nổ của đồ chơi giáo dục công nghệ cao không chỉ mang lại lợi ích cho trẻ em mà còn mở ra cơ hội phát triển cho các doanh nghiệp trong nước. Đây là cơ hội để các doanh nghiệp nội địa không chỉ đáp ứng nhu cầu trong nước mà còn mở rộng ra thị trường quốc tế.