Ngành công nghiệp quặng sắt và thép của Trung Quốc hiện đang ở giữa hai trạng thái: một mặt là kỳ vọng vào sự phục hồi của nền kinh tế, mặt khác là thực tế với những dữ liệu yếu ớt và khó khăn. Thứ Hai vừa qua, loạt dữ liệu mới được công bố đã một lần nữa phơi bày sự mong manh của triển vọng này, khi các con số từ Cục Thống kê Quốc gia cho thấy sự sụt giảm nghiêm trọng trong lĩnh vực bất động sản, đầu tư và doanh số bán hàng.

Cụ thể, trong hai tháng đầu năm 2025, đầu tư vào bất động sản và doanh số bán hàng lần lượt giảm 9,8% và 5,1% so với cùng kỳ năm trước. Trong khi đó, khởi công xây dựng mới cũng giảm mạnh 29,6%, sau mức giảm 23% trong năm 2024. Đặc biệt, giá nhà mới giảm 4,8% trong tháng 2 so với năm ngoái, tiếp tục cho thấy sự yếu kém của ngành bất động sản, một lĩnh vực chủ chốt trong nền kinh tế Trung Quốc, chưa đáp ứng được kỳ vọng về sự hồi phục dù đã có các biện pháp kích thích từ chính phủ.

Tình hình này đã ảnh hưởng trực tiếp đến giá quặng sắt. Trên Sàn giao dịch chứng khoán Singapore, giá quặng sắt tương lai giảm 1,1% xuống còn 102,65 USD/tấn. Mặc dù mức giá này vẫn cao hơn mức thấp nhất trong năm (97,31 USD/tấn vào ngày 6 tháng 1), nhưng cũng giảm gần 5% so với đỉnh điểm 107,81 USD/tấn vào ngày 12 tháng 2. Tại Trung Quốc, hợp đồng quặng sắt chính trên Sàn giao dịch hàng hóa Đại Liên cũng giảm xuống còn 781,50 nhân dân tệ (108,09 USD) một tấn, thấp hơn so với mức 787,50 vào ngày 14 tháng 3, và giảm gần 6,6% so với mức cao nhất trong năm (839 nhân dân tệ vào ngày 21 tháng 2). Điều này phản ánh sự thiếu rõ ràng trong triển vọng kinh tế, khi thị trường đang chờ đợi những tín hiệu chắc chắn hơn từ chính phủ.

Quặng thép và sắt của Trung Quốc: Lạc quan xen lẫn thực tế khó khăn
Quặng thép và sắt của Trung Quốc: Lạc quan xen lẫn thực tế khó khăn. Ảnh minh hoạ

Mặc dù vậy, chính quyền Bắc Kinh vẫn tiếp tục thúc đẩy các biện pháp kích thích tiêu dùng, trong đó có việc mở rộng chương trình đổi hàng nhằm khuyến khích người tiêu dùng nâng cấp thiết bị và phương tiện với trợ cấp từ chính phủ. Mặc dù biện pháp này có thể kích thích nhu cầu thép trong các ngành sản xuất ô tô và hàng hóa bền, dữ liệu từ công ty khai thác quặng sắt BHP Group cho thấy, chỉ có khoảng 17% nhu cầu thép của Trung Quốc đến từ các ngành này, trong khi xây dựng và cơ sở hạ tầng chiếm đến 41%. Do đó, một sự phục hồi trong ngành thép sẽ khó xảy ra nếu như lĩnh vực xây dựng không có sự tăng trưởng mạnh mẽ.

Sản lượng thép của Trung Quốc trong hai tháng đầu năm 2025 ghi nhận kết quả khá hỗn hợp. Tổng sản lượng thép thô đạt 166,3 triệu tấn, giảm 1,5% so với cùng kỳ năm trước, nhưng sản lượng thép hàng ngày lại tăng lên khoảng 2,82 triệu tấn, cao hơn mức trung bình của năm 2024 (2,75 triệu tấn). Trong khi xuất khẩu thép tăng 6,7% lên 16,7 triệu tấn, các nhà sản xuất thép Trung Quốc đã tăng cường xuất khẩu nhằm thu tiền trước khi Mỹ áp dụng mức thuế 25% đối với thép và nhôm nhập khẩu từ Trung Quốc, một trong những biện pháp thuế quan đặc trưng của chính quyền Tổng thống Donald Trump.

Tuy nhiên, việc áp thuế của Mỹ vào tháng 3 có thể sẽ khiến lượng nhập khẩu vào Mỹ giảm, nhưng tác động này có thể không quá nghiêm trọng như dự đoán của các nhà xuất khẩu, bởi các nhà sản xuất thép tại Mỹ sẽ gặp khó khăn trong việc mở rộng sản xuất, khiến cho nhu cầu thép phải tiếp tục nhập khẩu và chịu thuế.

Ngành thép Trung Quốc hiện đang đứng trước một tương lai đầy bất ổn, với nhiều yếu tố không chắc chắn. Các nhà sản xuất thép và thị trường đang chờ đợi những dấu hiệu rõ ràng về việc liệu Bắc Kinh có thể thúc đẩy được tăng trưởng hay không, và liệu mức thuế của Mỹ sẽ tác động như thế nào trong vài tháng tới. Sự chậm trễ trong việc phục hồi của ngành bất động sản cùng với những lo ngại về chính sách thuế quan vẫn là những yếu tố gây áp lực lên triển vọng của ngành thép Trung Quốc.