Trong kho tàng rau gia vị của người Việt, rau xá xị (còn gọi là quế vị, quế đất, om sần, hồi nước) là một cái tên đặc biệt. Loài rau này gây ấn tượng bởi mùi hương xá xị nồng nhẹ, dư vị cay the và lạ miệng, khó nhầm lẫn với bất kỳ loại rau nào khác.

Rau xá xị là loài cỏ thân bò và đứng, cao khoảng 30–40 cm, thân tròn, lóng dài 10–20 cm, phủ lớp lông mịn, thường mọc rễ ở các đốt. Loài rau này phân bố nhiều ở Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Gia Lai và các tỉnh Tây Nguyên.

Cây mọc dại tưởng không ăn được nay thành thứ gia vị 'gây nghiện' trong món cuốn, đồ nướng: Dân thành thị săn lùng, giá 70.000 đồng/kg

Nhờ hương vị đặc trưng, rau xá xị không chỉ còn là loài rau dại mọc ven rừng mà đã trở thành đặc sản quen thuộc trong bữa ăn của người dân thành thị.

Ngày nay, rau xá xị xuất hiện thường xuyên trong các món cuốn bánh tráng thịt luộc, bún mắm, bánh canh hay ăn kèm đồ nướng. Sự góp mặt của loại rau này khiến món ăn thêm dậy mùi và đậm đà hương vị.

Nhu cầu ngày càng cao đã đưa rau xá xị vào cả siêu thị lẫn chợ truyền thống, với giá dao động 50.000 – 70.000 đồng/kg tùy mùa. Những người sành ăn thường tranh thủ mua khi vào mùa, bởi độ tươi ngon và hương thơm rõ rệt hơn.

Cây mọc dại tưởng không ăn được nay thành thứ gia vị 'gây nghiện' trong món cuốn, đồ nướng: Dân thành thị săn lùng, giá 70.000 đồng/kg

Nắm bắt nhu cầu thị trường, nhiều hộ dân đã mở rộng trồng rau quế vị để tăng thêm thu nhập. Sau khoảng 2 tháng gieo trồng, cây đạt chiều cao 20–30 cm có thể bắt đầu cắt lá và ngọn non. Việc thu hoạch đều đặn không chỉ cung cấp sản lượng ổn định mà còn kích thích cây ra nhánh mới, giúp kéo dài thời gian thu hoạch.

Không chỉ là loại rau ăn kèm, rau xá xị còn được giới sành ăn coi như “gia vị gây nghiện” bởi mùi thơm xá xị lạ lẫm, vị cay the nhẹ và cảm giác tươi mát đặc trưng. Chính hương vị này đã giúp loại rau dân dã trở thành nguyên liệu khó thay thế trong nhiều món ăn, từ mâm cơm gia đình đến thực đơn nhà hàng.