Theo Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID), bạch đậu khấu là một trong những loại gia vị lâu đời nhất thế giới, đứng thứ ba về giá trị sau nghệ tây và vani. Việt Nam được đánh giá có tiềm năng lớn trong sản xuất và xuất khẩu loại gia vị quý giá này.

Việt Nam trồng thành công loại gia vị đắt thứ 3 thế giới, nửa năm xuất khẩu hơn 1.600 tấn, thu 15,3 triệu USD
Bạch đậu khấu là một trong những loại gia vị lâu đời nhất thế giới - Ảnh minh họa

Xuất khẩu tăng trưởng mạnh

Số liệu từ Hiệp hội Hồ tiêu và Cây gia vị Việt Nam (VPSA) cho thấy, trong 6 tháng đầu năm 2025, Việt Nam xuất khẩu 1.684 tấn bạch đậu khấu và nhục đậu khấu, kim ngạch đạt 15,3 triệu USD. So với cùng kỳ năm trước, sản lượng xuất khẩu tăng 8,4%, trong khi kim ngạch tăng mạnh 21,6%.

Các doanh nghiệp dẫn đầu xuất khẩu gồm Nedspice Việt Nam với 1.152 tấn và Olam Việt Nam với 361 tấn.

Gia vị nghìn năm tuổi, thị trường rộng mở

Bạch đậu khấu có nguồn gốc từ Ấn Độ, Sri Lanka và nhiều nước Nam Á. Từ hàng ngàn năm trước, nó đã được sử dụng trong ẩm thực và y học cổ truyền phương Đông. Hiện nay, ngoài Ấn Độ, nhiều quốc gia như Nepal, Bhutan cũng tham gia sản xuất, trong đó Guatemala là nước xuất khẩu lớn nhất thế giới.

Tại Việt Nam, bạch đậu khấu rừng mọc tự nhiên chủ yếu ở vùng núi cao Tây Bắc. Người dân tộc thiểu số thường thu hái, phơi khô để làm thuốc, làm gia vị và bán cho thương lái. Nhờ hương thơm đậm, hàm lượng tinh dầu cao, bạch đậu khấu Việt Nam được thị trường Trung Quốc, Ấn Độ đặc biệt ưa chuộng.

Việt Nam trồng thành công loại gia vị đắt thứ 3 thế giới, nửa năm xuất khẩu hơn 1.600 tấn, thu 15,3 triệu USD

Điểm đặc biệt của bạch đậu khấu là tính đa dụng: có mặt trong cả ẩm thực Á và Âu. Ở Ấn Độ, hạt bạch đậu khấu là thành phần không thể thiếu trong các món cà ri, cơm Biryani hay trà sữa Masala Chai trứ danh.

Tại Việt Nam, loại quả này thường được thêm vào nước dùng phở bò, bún bò Huế hay các món hầm, giúp hương vị đậm đà, dậy mùi đặc trưng. Còn ở châu Âu, bạch đậu khấu lại được dùng trong bánh ngọt, kẹo, socola, rượu và thậm chí cả cà phê.

Cùng họ với bạch đậu khấu, nhục đậu khấu có nguồn gốc từ quần đảo Maluku (Indonesia). Cây được trồng rộng rãi ở các nước nhiệt đới như Campuchia, Ấn Độ, Malaysia, và tại Việt Nam phổ biến ở các tỉnh phía Nam.

Không chỉ là gia vị cao cấp, bạch đậu khấu và nhục đậu khấu còn được coi là những sản phẩm nông nghiệp tiềm năng, góp phần nâng cao giá trị xuất khẩu của Việt Nam trên bản đồ gia vị thế giới.