Sàn thương mại điện tử đồng loạt tăng phí: Người bán gặp khó, giá hàng hóa có nguy cơ leo thang?

Theo chính sách mới, TikTok Shop tăng "phí hoa hồng" từ 1-3% lên 1-4% với gian hàng thông thường và từ 1-5,78% lên 1,21-7,7% với gian hàng chính hãng. Trong khi đó, Shopee nâng phí cố định từ 4% lên mức cao nhất 10%, đồng thời cắt bỏ một số gói hỗ trợ miễn phí trước đây và thu phí cố định vận chuyển trả hàng.

So sánh các loại phí dành cho shop thường trên các sàn TMĐT

Ông Hoàng Ninh, Phó cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương), đánh giá rằng điều này tạo ra áp lực không nhỏ cho người bán. "Khi phí hoa hồng tăng, giá sản phẩm có thể bị đẩy lên cao, làm giảm nhu cầu mua sắm và khiến người tiêu dùng phải chi tiêu nhiều hơn," ông nhận định.

Tuy nhiên, theo ông, nếu mức phí tăng đi kèm với những cải thiện đáng kể về hạ tầng dịch vụ, trải nghiệm mua sắm tốt hơn thì tác động tiêu cực có thể được hạn chế. Các sàn có thêm nguồn thu sẽ có điều kiện để nâng cấp công nghệ, logistics và đưa ra nhiều chương trình khuyến mãi hấp dẫn hơn.

Một so sánh giữa các sàn TMĐT cho thấy Shopee đang có mức phí cố định cao nhất, dao động từ 1,5-10% tùy loại gian hàng. Trong khi đó, TikTok Shop thu phí từ 1-5% còn Lazada có mức phí sàn thấp hơn, chỉ từ 0,99-3,993%. Ngoài ra, Shopee và TikTok Shop đều áp dụng phí thanh toán 5%, trong khi Lazada không thu phí này nhưng lại có phí xử lý đơn hàng 4,994%. Phí vận chuyển của cả ba nền tảng đều tính theo khối lượng và kích thước hàng hóa.

Trước tình hình này, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số yêu cầu các sàn phải minh bạch thông tin, thông báo trước cho người bán và áp dụng đồng bộ. Trường hợp vi phạm có thể bị xử phạt từ 20-40 triệu đồng theo Nghị định 98.

Không chỉ dừng lại ở việc giám sát chính sách tăng phí, cơ quan chức năng cũng đang sửa đổi Luật Thương mại điện tử để bảo vệ quyền lợi người bán. Trong đó, một số điều khoản mới sẽ yêu cầu các sàn TMĐT phải thông báo trước về các thay đổi chính sách, không được tự ý chấm dứt tài khoản người bán mà không có lý do hợp lý. Đồng thời, các nền tảng cần cung cấp công cụ để nhà bán hàng có thể tải về dữ liệu sản phẩm và thông tin khách hàng của mình.

Việc tăng phí trên sàn TMĐT có thể xem là xu hướng tất yếu trong bối cảnh các nền tảng cần đảm bảo lợi nhuận và tiếp tục tái đầu tư vào hạ tầng. Tuy nhiên, nếu mức phí quá cao mà không có các chính sách hỗ trợ hợp lý, nhiều nhà bán hàng nhỏ lẻ có thể bị đẩy ra khỏi thị trường, làm giảm sự đa dạng của hệ sinh thái TMĐT.

Để đảm bảo môi trường kinh doanh công bằng và bền vững, các sàn cần có sự điều chỉnh hợp lý, cân đối lợi ích giữa việc tăng trưởng doanh thu và hỗ trợ người bán. Cùng với đó, sự giám sát từ cơ quan chức năng và phản hồi từ cộng đồng doanh nghiệp sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên một thị trường TMĐT minh bạch, ổn định.