Cuộc cách mạng xe tự lái đang dần hiện hữu, không chỉ trên đường phố Mỹ mà còn mở ra những cơ hội vàng cho các doanh nghiệp Việt Nam. Với tiềm năng tăng trưởng vượt bậc, đặc biệt trong lĩnh vực robotaxi và xe tải tự lái, các doanh nghiệp Việt cần chuẩn bị đón đầu xu hướng, tận dụng lợi thế và vượt qua những thách thức để nắm bắt thị trường tỷ đô này.
Theo dự báo của Goldman Sachs Research, số lượng robotaxi tại Mỹ sẽ tăng từ hơn 1,500 xe hiện nay lên 35,000 xe vào năm 2030, chiếm 8% thị trường chia sẻ chuyến đi. Sự tăng trưởng này không chỉ đến từ công nghệ mà còn từ việc tối ưu hóa chi phí. Chi phí trên mỗi dặm của xe tự lái được dự báo sẽ giảm mạnh, trong khi chi phí của xe do con người điều khiển lại có xu hướng tăng. Điều này tạo ra một lợi thế cạnh tranh khổng lồ, thu hút cả người dùng cá nhân lẫn doanh nghiệp vận tải. Bên cạnh đó, xe tải tự lái cũng là một thị trường đầy tiềm năng. Dù tốc độ phát triển chậm hơn, nhưng loại phương tiện này có thể di chuyển nhiều dặm hơn, tiết kiệm nhiên liệu, bảo hiểm và nhân công. Chi phí trên mỗi dặm của xe tải tự lái có thể giảm từ 6.15 USD năm 2025 xuống còn 1.89 USD vào năm 2030.
![]() |
Quy mô thị trường xe tải tự hành (AV trucking) và tỷ trọng trong tổng thị trường xe tải giai đoạn 2025-2030 (ước tính) |
Thị trường xe tải tự hành (AV) được dự đoán sẽ tăng trưởng đáng kể vào cuối thập kỷ này, nhờ tiết kiệm chi phí, tăng cường an toàn và các giải pháp cho tình trạng thiếu hụt tài xế đang diễn ra. Thị trường xe tải tự hành, được định giá khoảng 40 tỷ đô la vào năm 2024, dự kiến sẽ tăng hơn gấp đôi vào năm 2030, với một số ước tính cho rằng giá trị của nó lên tới hơn 65 tỷ đô la. Mặc dù xe tải tự hành hiện chỉ chiếm một phần rất nhỏ trong đội xe thương mại, nhưng việc áp dụng chúng dự kiến sẽ tăng tốc khi công nghệ phát triển và chi phí giảm.
Việt Nam, với lợi thế là một quốc gia sản xuất công nghệ, có thể tận dụng xu hướng này để phát triển. Các doanh nghiệp Việt Nam có thể tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu bằng cách sản xuất các linh kiện, cảm biến, hoặc phát triển phần mềm cho hệ thống xe tự lái. Đồng thời, các doanh nghiệp Việt có thể hợp tác với các tập đoàn công nghệ lớn để nghiên cứu và phát triển các giải pháp xe tự lái phù hợp với điều kiện giao thông tại Việt Nam. Đây là cơ hội để Việt Nam khẳng định vị thế trong bản đồ công nghệ thế giới.
Tuy nhiên, con đường này không hề dễ dàng. Các doanh nghiệp Việt Nam sẽ phải đối mặt với một số thách thức. Trước hết, các doanh nghiệp muốn tham gia vào lĩnh vức này cầnvốn đầu tư lớn. Chi phí nghiên cứu và phát triển công nghệ xe tự lái là rất cao, đòi hỏi sự đầu tư mạnh mẽ từ cả nhà nước và tư nhân. Thứ hai là hệ thống giao thông, cơ sở hạ tầng mạng lưới cần được nâng cấp để đảm bảo xe tự lái hoạt động an toàn và hiệu quả. Cuối cùng, Việt Nam cần xây dựng một khung pháp lý rõ ràng, toàn diện để quản lý và cấp phép cho xe tự lái, đồng thời giải quyết các vấn đề liên quan đến trách nhiệm pháp lý khi xảy ra tai nạn. Để vượt qua những thách thức này, các doanh nghiệp cần chủ động hợp tác, học hỏi kinh nghiệm từ các quốc gia tiên tiến, đồng thời đề xuất với chính phủ các chính sách hỗ trợ phù hợp.
Cuộc đua công nghệ xe tự lái đã bắt đầu, và Việt Nam không thể đứng ngoài cuộc.