Tại Hội nghị triển khai Nghị quyết 201/2025 về thí điểm một số cơ chế chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội vào chiều 2/6, Chủ tịch Ủy ban nhân dân (UBND) TP. HCM Nguyễn Văn Được cho biết TP. HCM đang xem xét cho phép người dân đăng ký xây dựng thay vì xin cấp giấy phép tại các khu vực có quy hoạch rõ ràng.

Theo lãnh đạo thành phố, TP. HCM đang nghiên cứu cắt giảm bớt thủ tục hành chính trong lĩnh vực xây dựng nhằm tạo thuận lợi cho người dân. Theo đó, sắp tới, người dân tại các khu vực đã có quy hoạch rõ ràng, đã xác định lộ giới hẻm và có quy định cụ thể về kiến trúc nhà ở trong quy chế quản lý kiến trúc của thành phố sẽ không cần xin giấy phép xây dựng như trước. Thay vào đó, người dân chỉ cần thực hiện thủ tục đăng ký xây dựng với chính quyền địa phương.

Ông cũng cho biết thành phố đã yêu cầu Sở Xây dựng tham mưu lãnh đạo thành phố, trong tháng 6/2025 ban hành văn bản hướng dẫn những khu vực đã có quy định rõ ràng, trên cơ sở lộ giới hẻm và kiến trúc xây dựng nhà ở được quy định tại quy chế quản lý kiến trúc tại TP. HCM, người dân không xin phép xây dựng nhà mà chỉ cần đăng ký.

Động thái này nhằm thực hiện Nghị quyết 66 và Công điện 78 của Chính phủ về cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính trong lĩnh vực xây dựng, nhưng vẫn đảm bảo yêu cầu quản lý trật tự và kiến trúc đô thị.

TP. HCM xem xét bỏ giấy phép xây dựng
Ảnh minh họa - Nguồn: Internet

Trước đó vào ngày 29/5, Thủ tướng đã ban hành công điện yêu cầu các bộ, ngành thúc đẩy mạnh mẽ cải cách hành chính, tạo thuận lợi tối đa cho người dân, doanh nghiệp. Theo công điện này, Bộ Xây dựng có nhiệm vụ khẩn trương rà soát, đơn giản hóa 361 thủ tục hành chính và 447 điều kiện kinh doanh trong lĩnh vực xây dựng. Mục tiêu là cắt giảm tối thiểu 30% thời gian giải quyết, chi phí tuân thủ và điều kiện kinh doanh trong năm 2025.

Đáng chú ý, Thủ tướng yêu cầu cắt giảm thủ tục cấp giấy phép xây dựng đối với công trình thuộc dự án đầu tư xây dựng đã có quy hoạch chi tiết tỉ lệ 1/500 hoặc các công trình thuộc khu vực đã phê duyệt thiết kế đô thị cũng là một cách chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm.

Thủ tướng cũng chỉ đạo đẩy mạnh phân cấp, giao quyền cho địa phương trong việc thẩm định, cấp phép xây dựng; rà soát toàn bộ quy trình hiện hành nhằm rút ngắn thời gian xử lý và loại bỏ các khâu trung gian không cần thiết, nhất là với những dự án đã có quy hoạch chi tiết hoặc thuộc khu vực có quy hoạch rõ ràng.

Hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật hiện hành cũng sẽ được rà soát toàn diện để loại bỏ những quy định lạc hậu, gây cản trở đầu tư. Các tiêu chuẩn kỹ thuật quan trọng, đặc biệt trong lĩnh vực quy hoạch xây dựng, cần được cập nhật kịp thời để giảm áp lực cho nhà đầu tư.

Theo đánh giá của các chuyên gia, việc bỏ giấy phép xây dựng sẽ tạo thuận lợi cho người dân, phù hợp với chủ trương cải cách hành chính, nhưng vẫn giữ được vai trò quản lý nhà nước và kiểm soát kiến trúc đô thị. Hơn nữa, việc bỏ cấp phép xây dựng cũng sẽ giúp giảm áp lực công việc cho bộ máy hành chính của chính quyền. Tuy vậy, quy định mới không đồng nghĩa với việc buông lỏng quản lý. Nếu người dân vi phạm nội dung đăng ký xây dựng vẫn sẽ bị xử lý theo các quy định hiện hành về trật tự xây dựng.