Giá than nhiệt đường biển đã tăng mạnh trong tháng 9, khi Trung Quốc đẩy mạnh nhập khẩu để đáp ứng nhu cầu điện năng mùa hè và bù đắp sản lượng nội địa suy giảm.

Sau khi rơi xuống đáy bốn năm vào tháng 6 và tháng 7, thị trường than quốc tế đã chứng kiến đợt phục hồi đáng kể. Theo dữ liệu từ Kpler, trích dẫn bởi chuyên gia Clyde Russell (Reuters), Trung Quốc dự kiến nhập khẩu 27,41 triệu tấn than nhiệt đường biển trong tháng 9, sau khi đạt 28,68 triệu tấn trong tháng 8, là mức cao nhất kể từ tháng 12/2024.

Đợt tăng nhập khẩu than bắt nguồn từ nhu cầu điện năng tăng vọt do nắng nóng mùa hè, trong khi sản lượng thủy điện giảm khoảng 10% so với cùng kỳ năm trước do lượng nước về ít. Điều này buộc Trung Quốc phải quay lại thị trường quốc tế để bổ sung nguồn cung, thay vì chỉ dựa vào năng lượng tái tạo như điện gió hay mặt trời.

Cùng lúc, sản lượng than nội địa tháng 8 giảm 3% so với cùng kỳ, chỉ đạt khoảng 380,99 triệu tấn, mức thấp nhất trong vòng 16 tháng. Nguyên nhân là các đợt thanh tra an toàn và biện pháp kiểm soát dư thừa công suất tại nhiều mỏ khai thác.

Trung Quốc nhập khẩu vàng đen ở mức kỷ lục: Thị trường toàn cầu nóng trở lại, giá bật tăng sau đáy bốn năm
Trung Quốc đẩy mạnh nhập khẩu than đá để đáp ứng nhu cầu điện năng mùa hè

Sự trở lại mạnh mẽ của Trung Quốc đã nhanh chóng kéo giá than nhiệt quốc tế đi lên. Than Indonesia loại 4.200 kcal/kg tăng lên khoảng 42,6 USD/tấn, cao hơn 5,3% so với đáy tháng 7. Than chuẩn Australia loại 5.500 kcal/kg đạt khoảng 69,6 USD/tấn, tăng 5,9% so với mức thấp kỷ lục hồi tháng 6.

Sự hồi phục này đặc biệt đáng chú ý bởi nửa đầu năm 2025, nhập khẩu than của Trung Quốc từng giảm mạnh, tháng 7 ghi nhận mức thấp hơn 23% so với cùng kỳ năm ngoái, thậm chí có giai đoạn nước này còn tăng xuất khẩu.

Câu hỏi lớn được đặt ra là: liệu đợt tăng nhập khẩu than này chỉ mang tính ngắn hạn do nhu cầu điện mùa hè, hay là dấu hiệu cho một chu kỳ phục hồi bền vững?

Trong ngắn hạn, nhập khẩu cao giúp ổn định nguồn điện, nhưng đồng thời cũng khiến Trung Quốc phụ thuộc nhiều hơn vào biến động giá than quốc tế. Về dài hạn, chính phủ Trung Quốc vẫn duy trì mục tiêu giảm dần sử dụng than, tăng mạnh năng lượng tái tạo – chỉ riêng nửa đầu năm 2025 đã bổ sung thêm 212 GW điện mặt trời và 140 GW điện gió. Điều này cho thấy nhập khẩu than có thể hạ nhiệt khi cao điểm mùa hè qua đi và thủy điện phục hồi.

Việc giá than bật tăng trở lại cho thấy vai trò chi phối của Trung Quốc trên thị trường năng lượng toàn cầu. Sự ồ ạt nhập khẩu giúp giá than phục hồi nhanh chóng, nhưng cũng tạo thêm sức ép cho chiến lược cân bằng năng lượng và giảm phát thải của Bắc Kinh.