Trung Quốc đang khẳng định vị thế cường quốc xe điện khi chiếm lĩnh phần lớn thị trường toàn cầu, từ châu Âu đến châu Á. Tuy nhiên, điều đáng chú ý là các thương hiệu xe điện nước này lại hoàn toàn vắng bóng tại Bắc Mỹ.
Trung Quốc thống lĩnh thị trường xe điện, bành trướng từ châu Á đến châu Âu nhưng vẫn không thể đặt chân vào quốc gia này
Xe điện Trung Quốc chiếm lĩnh thị trường toàn cầu nhưng vẫn không thể đặt chân vào Bắc Mỹ. Ảnh minh hoạ

Theo Rho Motion, trong năm 2024, các hãng xe Trung Quốc nắm giữ tới 76% doanh số xe thuần điện (EV) và xe hybrid cắm sạc (PHEV) trên toàn cầu. Thành công của họ không chỉ giới hạn trong nước mà còn lan rộng ra nhiều khu vực, đặc biệt là các thị trường mới nổi và những quốc gia có ngành công nghiệp ô tô nội địa không quá phát triển.

Tại châu Âu, thị phần xe điện Trung Quốc thay đổi theo từng quốc gia. Ở Đức thị trường ô tô lớn nhất khu vực, xe Trung Quốc chiếm khoảng 4% trong tổng số 578.000 xe điện bán ra năm 2024. Tỷ lệ này cao hơn tại Anh và Pháp, lần lượt đạt 7% và 5%. Các quốc gia khác như Hà Lan, Thụy Điển, Na Uy, Bỉ, Tây Ban Nha và Áo cũng ghi nhận mức tiêu thụ đáng kể, dao động từ 3% đến 11%. Sự hiện diện mạnh mẽ này phần lớn nhờ vào việc các quốc gia trên không có ngành công nghiệp ô tô nội địa đủ mạnh để cạnh tranh, tạo điều kiện cho xe Trung Quốc mở rộng thị phần.

Trung Quốc thống lĩnh thị trường xe điện, bành trướng từ châu Á đến châu Âu nhưng vẫn không thể đặt chân vào quốc gia này
Không chỉ châu Âu, xe điện Trung Quốc còn "càn quét" nhiều thị trường khác với tỷ lệ áp đảo. Ảnh minh hoạ

Không chỉ châu Âu, xe điện Trung Quốc còn "càn quét" nhiều thị trường khác với tỷ lệ áp đảo. Tại Brazil, 82% tổng số xe điện và xe hybrid cắm sạc bán ra trong năm 2024 đến từ các thương hiệu Trung Quốc, trong khi con số này ở Mexico là 70%. Ở Đông Nam Á, xe điện Trung Quốc chiếm 77% thị phần tại Thái Lan, 75% tại Indonesia và 52% tại Malaysia. Tại Nepal, tỷ lệ này là 74%, còn ở Israel là 64%. Ở Australia và New Zealand, xe điện Trung Quốc cũng chiếm lần lượt 26% và 15% doanh số.

Tại một số quốc gia như Thái Lan, sự tràn lan của xe điện Trung Quốc thậm chí đang đặt ra thách thức cho ngành công nghiệp nội địa khi thị trường mở cửa quá dễ dàng.

Dù thành công trên nhiều thị trường, xe điện Trung Quốc hoàn toàn vắng bóng tại Mỹ và Canada, hai nền kinh tế lớn của Bắc Mỹ. Nguyên nhân chính là hàng rào thuế quan và chính sách bảo hộ mạnh mẽ.

Tại Mỹ, chính quyền áp thuế nhập khẩu lên tới 100% đối với xe điện Trung Quốc từ năm 2024. Không dừng lại ở đó, Washington còn ban hành lệnh cấm sử dụng công nghệ Trung Quốc trong các mẫu xe lưu hành trên đường bộ Mỹ. Với mối quan hệ kinh tế sâu sắc với Hoa Kỳ, Canada cũng áp dụng mức thuế tương tự, khiến xe điện Trung Quốc không có cơ hội tiếp cận thị trường này.

Ngược lại, châu Âu dù có lập trường cởi mở hơn nhưng vẫn duy trì các biện pháp bảo vệ ngành công nghiệp ô tô nội địa. Năm 2024, sau cuộc điều tra chống trợ cấp, EU đã áp mức thuế nhập khẩu lên đến 35,3% đối với một số nhà sản xuất ô tô Trung Quốc.

Một trong những yếu tố quan trọng giúp xe điện Trung Quốc cạnh tranh mạnh mẽ là sự hỗ trợ tài chính khổng lồ từ chính phủ. Trong giai đoạn 2009 - 2023, ngành công nghiệp xe điện Trung Quốc đã nhận ít nhất 231 tỷ USD tiền trợ cấp. Nhờ đó, xe điện và hybrid của Trung Quốc có mức giá cạnh tranh hơn đáng kể so với các thương hiệu phương Tây.

Theo Rho Motion, năm 2024 ghi nhận sự tăng trưởng mạnh mẽ của xe điện Trung Quốc với 11 triệu xe bán ra, tăng 40% so với năm 2023. Trong khi đó, tổng doanh số xe điện toàn cầu đạt 17,1 triệu xe, tăng 25%. Khu vực châu Âu, bao gồm EU, EFTA và Anh, ghi nhận doanh số 3 triệu xe, giảm 3%, trong khi Mỹ và Canada bán tổng cộng 1,8 triệu xe, tăng 9%. Phần còn lại của thế giới đạt doanh số 1,3 triệu xe, tăng 27%.

Dự báo năm 2025, doanh số xe điện toàn cầu có thể vượt 20 triệu xe, trong đó Trung Quốc chiếm 12,9 triệu xe. Những khu vực lớn khác cũng được dự báo sẽ ghi nhận mức tăng trưởng hai con số.