Vàng vượt Euro, trở thành tài sản dự trữ lớn thứ hai thế giới: Vì sao các nước đổ xô tích trữ?

Báo cáo vừa công bố của Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) cho thấy, vàng đã vươn lên trở thành tài sản dự trữ lớn thứ 2 toàn cầu trong năm 2024, chỉ sau đồng USD – nhờ vào cơn khát tích trữ kim loại quý của các ngân hàng trung ương.

ECB cho biết, lượng vàng do các ngân hàng trung ương nắm giữ hiện đã gần chạm mức đỉnh từng được ghi nhận vào những năm 1960.

Theo tính toán của CNBC dựa trên dữ liệu ECB, trong năm 2023, vàng và đồng Euro chiếm tỷ trọng ngang nhau trong cơ cấu dự trữ toàn cầu, khoảng 16,5%. Nhưng sang năm 2024, tỷ lệ này thay đổi rõ rệt: Vàng tăng lên 19%, Euro giảm còn 16%, trong khi USD vẫn giữ vững vị thế với 47%.

Các ngân hàng trung ương tích lũy vàng và ngoại tệ để phòng ngừa rủi ro lạm phát, đồng thời giúp ổn định tiền tệ quốc gia trong thời kỳ biến động.

ECB cũng chỉ ra, các nước đang phát triển và mới nổi ngày càng quan tâm đến vàng, do lo ngại bị trừng phạt tài chính và mất dần vai trò của các đồng tiền mạnh trong hệ thống tiền tệ quốc tế.

Từ sau cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine hồi tháng 2/2022, vàng đã chứng kiến đà tăng bứt phá, khi lạm phát toàn cầu leo thang và kỳ vọng lãi suất tăng cao khiến dòng tiền đổ vào tài sản trú ẩn. Kể từ đó, các yếu tố địa chính trị và bất ổn kinh tế vẫn luôn ở mức cao.

Trung Quốc là quốc gia dẫn đầu làn sóng gom vàng, tiếp theo là Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỳ.

Vàng trở thành tài sản dự trữ lớn thứ hai của các ngân hàng trung ương. Nguồn: CNBC

Liệu đà tăng có còn tiếp diễn?

Giới chuyên gia nhận định, những yếu tố hỗ trợ vàng vẫn chưa biến mất. Ông Mark Haefele, Giám đốc đầu tư tại UBS Global Wealth Management khuyến nghị, nhà đầu tư nên đảm bảo danh mục có sự đa dạng và nắm giữ một tỷ trọng vàng nhất định, trong bối cảnh thị trường cổ phiếu còn nhiều biến động.

Tuy vậy, một số ý kiến cho rằng đà gom vàng của các ngân hàng trung ương có thể chững lại trong thời gian tới. Chuyên gia Hamad Hussain từ Capital Economics nhận định: “Họ đã đóng vai trò then chốt trong đà tăng của vàng thời gian qua và có thể vẫn sẽ tiếp tục mua vào, nhưng với tốc độ chậm hơn so với vài năm gần đây”.

Ông Hussain bổ sung, những lo ngại về tài khóa toàn cầu, lạm phát và rủi ro địa chính trị sẽ tiếp tục khiến các nhà quản lý dự trữ ưu tiên tăng tỷ trọng vàng trong danh mục. Đồng thời, sự hoài nghi ngày càng tăng về vai trò trú ẩn an toàn của USD cũng thúc đẩy sự hấp dẫn của vàng và đồng euro trong vai trò tài sản dự trữ.

Dữ liệu từ Hội đồng Vàng Thế giới cho thấy, trong quý I/2025, lượng vàng mua vào bởi các ngân hàng trung ương đã giảm 33% so với quý trước, trong đó Trung Quốc giảm tốc đáng kể.

Một số ý kiến cho rằng đà gom vàng của các ngân hàng trung ương có thể chững lại trong thời gian tới. Ảnh minh họa

Bà Janet Mui, CFA, Giám đốc phân tích thị trường tại RBC Brewin Dolphin cho rằng: “Với đà tăng giá mạnh như hiện tại, tốc độ mua vàng có thể chậm lại. Nhưng trong dài hạn, bối cảnh địa chính trị bất ổn và nhu cầu đa dạng hóa danh mục sẽ tiếp tục hỗ trợ tích lũy vàng làm tài sản dự trữ”.

“Trong khi Mỹ theo đuổi chính sách thương mại có xu hướng biệt lập hơn, việc các quốc gia đối tác tìm cách giảm sự phụ thuộc vào USD là điều dễ hiểu”, bà nói.

Tuy nhu cầu từ ngân hàng trung ương tăng mạnh, ECB lưu ý rằng phần lớn nhu cầu vàng – chiếm khoảng 70% vẫn đến từ trang sức và đầu tư cá nhân.

Về dài hạn, ECB cho biết, tác động của địa chính trị và nhu cầu đối với giá vàng sẽ phụ thuộc vào "độ linh hoạt của nguồn cung vàng".

Lịch sử cho thấy nguồn cung vàng thường có thể phản ứng nhanh trước nhu cầu tăng, chẳng hạn thông qua việc tái sử dụng vàng trong lưu thông. Nếu xu hướng này tiếp diễn, việc gia tăng dự trữ vàng của các ngân hàng trung ương có thể tiếp tục thúc đẩy nguồn cung toàn cầu.

Theo CNBC