22 tấn 'vàng xanh' của Việt Nam bị Ba Lan trả hàng vì bốc mùi nấm mốc và chất ô nhiễm

Cơ quan Thanh tra chất lượng Thương mại và Nông sản của Ba Lan (IJHARS) tại Gdańsk đã ra quyết định giữ lô hàng 22 tấn quế nhập khẩu từ Việt Nam, với lý do phát hiện mùi mốc, nhiễm vi sinh vật như nấm mốc và men cùng các chất ô nhiễm hữu cơ khác. Theo quy định, lô hàng này sẽ bị trả về nhà xuất khẩu hoặc xử lý theo pháp luật Ba Lan.

Trong nửa đầu năm 2025, IJHARS đã đưa ra lệnh cấm với 5 lô hàng Việt Nam khác, gồm hạt tiêu đen và xoài sấy. Những quốc gia bị xử lý nhiều nhất trong cùng thời kỳ còn có Trung Quốc (12 lô), Ukraine (11), Thổ Nhĩ Kỳ (10), Anh (9), Ai Cập (8), và Ấn Độ (4). Việt Nam nằm giữa danh sách với 5 lô bị chặn nhập khẩu.

Dù vậy, theo thông tin từ Thương vụ Việt Nam tại Ba Lan, số lô hàng bị xử lý trong năm nay chỉ bằng khoảng 30% so với cùng kỳ năm trước. Đây được xem là tín hiệu tích cực, phản ánh tác dụng răn đe của việc siết chặt kiểm soát chất lượng hàng nhập khẩu.

Quế được mệnh danh là "vàng xanh" của Việt Nam. Ảnh minh họa

Trong bối cảnh nền kinh tế Ba Lan tăng trưởng ổn định, nhu cầu nhập khẩu các sản phẩm nông – thực phẩm như gia vị (gồm quế, gừng, nghệ, tiêu), thảo mộc, trái cây sấy khô, gạo… đang tăng nhanh để phục vụ tiêu dùng và công nghiệp chế biến. Mặc dù phần lớn hàng Việt Nam đáp ứng tiêu chuẩn châu Âu, các lô hàng không đạt yêu cầu vẫn là điểm đáng lo ngại, gây ảnh hưởng đến uy tín ngành hàng nói chung.

Các chuyên gia cảnh báo, ngoài thiệt hại chi phí vận chuyển, lưu kho và xử lý, doanh nghiệp còn có thể bị đưa vào “danh sách cảnh báo”, khiến xuất khẩu sau đó gặp gián đoạn và khó khăn hơn. Đồng thời, các thị trường nhập khẩu, đặc biệt là EU, ngày càng yêu cầu nghiêm ngặt về nhãn mác, bao bì, thông tin dinh dưỡng và truy xuất nguồn gốc.

Doanh nghiệp cần kiểm soát chất lượng sản phẩm để tránh tình trạng bị hoàn hàng từ các đối tác. Ảnh minh họa

Theo các chuyên gia ngành, để giảm thiểu rủi ro vi sinh và ô nhiễm hữu cơ, doanh nghiệp nên đầu tư vào hệ thống kiểm soát chất lượng bài bản từ khâu sơ chế, đóng gói đến bảo quản, ít nhất phải đạt tiêu chuẩn như ISO 22000, HACCP, GMP và kiểm soát chỉ tiêu vi sinh, kim loại nặng. Ngoài ra, các dự án hỗ trợ nâng cao năng lực doanh nghiệp, như Biotrade hay IDH, khuyến khích kiểm tra dư lượng kim loại nặng và nâng cao chất lượng bền vững theo từng thị trường.

Những tỉnh có truyền thống như Lào Cai, Quảng Nam hay Yên Bái đang áp dụng phương pháp sản xuất hữu cơ, cùng với quản lý hậu thu hoạch và quy trình đóng gói khép kín, để bảo đảm tiêu chuẩn xuất khẩu cao hơn.