Jack Ma, 61 tuổi, không tin rằng thành công là điều nên học hỏi. Thay vào đó, ông cho rằng con đường đến thành công được rút ra từ việc hiểu và học từ sai lầm của người khác. "Trong cuộc sống, điều quan trọng không phải là đạt được bao nhiêu thành tựu, mà là chúng ta đã trải qua những ngày tháng khó khăn và lầm lỡ như thế nào", ông từng chia sẻ trong một hội nghị dành cho giới trẻ.
Kinh nghiệm cá nhân của ông chính là minh chứng sống động. Trước khi trở thành nhà sáng lập Alibaba, Jack Ma đã nộp đơn xin việc hơn 30 lần và đều bị từ chối. Trong một trường hợp điển hình, ông kể rằng khi cùng 24 người khác ứng tuyển vào KFC, chỉ riêng ông bị loại. Cũng từng có lần, ông xin làm cảnh sát nhưng là người duy nhất bị đánh trượt trong nhóm 5 ứng viên.
Dù vậy, những thất bại nối tiếp không khiến ông gục ngã. Trái lại, chúng rèn luyện cho ông khả năng chịu đựng, tư duy phản biện và tinh thần không bỏ cuộc – những yếu tố mà ông cho rằng là thiết yếu đối với thành công lâu dài.
![]() |
Khả năng chịu đựng, tư duy phản biện và tinh thần không bỏ cuộc là những yếu tố để có được thành công. Ảnh minh họa |
Không chỉ kể lại câu chuyện cá nhân, Jack Ma còn chia sẻ một "bản đồ sự nghiệp" kéo dài 30 năm cho những ai đang ở độ tuổi khởi nghiệp. Theo ông, từ 20 đến 30 tuổi là giai đoạn để "đi làm thuê", nghĩa là nên tìm một ông chủ giỏi, một công ty tốt để học hỏi cách làm việc, cách giải quyết vấn đề và ứng xử trong môi trường chuyên nghiệp.
Đến độ tuổi 30–40, khi đã tích lũy được kinh nghiệm, người trẻ nên dấn thân và bắt đầu theo đuổi những dự án cá nhân, thậm chí là khởi nghiệp. Đây là giai đoạn con người vẫn còn đủ sức mạnh và sự linh hoạt để chấp nhận rủi ro và vượt qua thất bại.
Bước sang tuổi 40, Jack Ma khuyên nên chuyển trọng tâm từ “điều mình muốn” sang “điều mình giỏi”. Ông cho rằng, ở độ tuổi này, sự ổn định của gia đình và cuộc sống cần được ưu tiên, đồng thời con người nên tập trung làm tốt những gì họ đã thuần thục thay vì tiếp tục mạo hiểm thử nghiệm.
![]() |
Từ 20-30 tuổi là giai đoạn đi làm thuê, 30-40 hãy theo đuổi các dự án cá nhân, 40 tuổi trở đi làm những gì mình giỏi, 50 tuổi dẫn dắt thế hệ tiếp theo. Ảnh minh họa |
Từ 50 tuổi trở đi, Jack Ma tin rằng vai trò lớn nhất của một người không còn là tạo ra của cải, mà là đào tạo và dẫn dắt thế hệ tiếp theo. "Ở tuổi này, hãy dành thời gian giúp đỡ người trẻ phát triển", ông nhấn mạnh.
Cuối cùng, từ sau tuổi 60, điều quan trọng nhất theo ông là gia đình. Đó là lúc nên sống chậm lại, tận hưởng thời gian bên con cháu, đồng thời chiêm nghiệm về hành trình cuộc đời đã đi qua.
Bài học mà Jack Ma nhấn mạnh xuyên suốt các cuộc phỏng vấn và diễn thuyết không nằm ở lý thuyết mà ở trải nghiệm cá nhân. "Tôi chưa bao giờ nghĩ sẽ có ngày mình thành công như hôm nay", ông nói. “Khi nhìn lại, tôi nhận thấy mọi khó khăn mà tôi gặp phải khi còn trẻ đều giúp ích rất nhiều”.
Năm 2019, đúng 20 năm sau khi thành lập Alibaba, Jack Ma rút khỏi vị trí Chủ tịch Tập đoàn để tập trung vào hoạt động giáo dục và từ thiện. Ông sáng lập các chương trình đào tạo cho giáo viên nông thôn, hỗ trợ khởi nghiệp cho thanh niên và đầu tư vào giáo dục công nghệ.
Jack Ma cho rằng giới trẻ ngày nay đang sống trong thời đại nhiều cơ hội nhất lịch sử. Tuy nhiên, thay vì chỉ mơ ước thành công như những biểu tượng trên mạng xã hội, ông khuyên mỗi người nên tự đặt ra câu hỏi: “Điều mình muốn đạt được trong 10 năm tới?” và từ đó hình dung con đường để đạt được mục tiêu.