Trong giai đoạn 2020 - 2022, hơn 35.000 viên chức trên cả nước đã xin thôi việc. Nguyên nhân chính, theo Bộ Nội vụ, là do mức thu nhập tại khu vực công còn thấp so với khu vực doanh nghiệp.
35.000 viên chức nghỉ việc sau ba năm
Hơn 35.000 viên chức nghỉ việc trong ba năm qua, chủ yếu do thu nhập thấp và áp lực công việc ngày càng lớn. Ảnh: Quỳnh Trần

Báo cáo tổng kết Luật Viên chức năm 2010 (sửa đổi, bổ sung năm 2019) cho biết, tính đến ngày 31/12/2023, cả nước có 1.743.326 viên chức. Riêng từ tháng 1/2020 đến tháng 6/2022, có 35.523 người rời vị trí, trong đó 1.505 ở các bộ, ngành Trung ương và 2.524 tại các địa phương. Phần lớn thuộc các đơn vị sự nghiệp trong lĩnh vực giáo dục và y tế.

Bộ Nội vụ lý giải, bên cạnh tác động từ cơ chế tự chủ và xã hội hóa dịch vụ công vốn tạo ra sự cạnh tranh về nhân lực giữa khu vực công và khu vực tư thì tiền lương vẫn là rào cản lớn. Mức thu nhập của viên chức thấp hơn nhiều so với người lao động có cùng trình độ tại doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp tư nhân và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Ngoài ra, chủ trương tinh giản biên chế khiến nhân sự giảm, trong khi khối lượng công việc ngày càng tăng, dẫn đến tình trạng quá tải và áp lực lớn, đặc biệt ở ngành y tế trong giai đoạn cao điểm phòng, chống dịch Covid-19.

Để giải quyết, Luật sửa đổi năm 2019 bổ sung quy định về hợp đồng làm việc, theo đó áp dụng chế độ hợp đồng có thời hạn với viên chức tuyển mới, trừ trường hợp làm việc tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn. Từ năm 2017, thực hiện chủ trương tinh giản biên chế, Nhà nước chấm dứt ký hợp đồng lao động chuyên môn trong đơn vị sự nghiệp công lập, trừ đơn vị tự chủ hoàn toàn. Điều này khiến nhiều ngành, đặc biệt là y tế và giáo dục, gặp khó khăn về nhân lực.

Trước thực tế đó, Chính phủ đã cho phép các đơn vị sự nghiệp trong lĩnh vực giáo dục và y tế ký hợp đồng lao động chuyên môn với viên chức, như giáo viên và bác sĩ. Bộ Nội vụ nhận định, việc điều chỉnh thời hạn hợp đồng và thống nhất ký kết theo quy định pháp luật là giải pháp phù hợp, góp phần đổi mới cơ chế quản lý và nâng cao chất lượng đội ngũ viên chức.