Theo Công an TP. Hà Nội, hoạt động cho vay ngang hàng (P2P Lending) những năm gần đây phát triển mạnh tại Việt Nam. Về bản chất, hình thức cho vay ngang hàng cho phép người vay không cần đến ngân hàng mà thực hiện việc vay qua nền tảng kết nối trực tuyến.

Hình thức này từng được kỳ vọng là giải pháp đáp ứng nhu cầu vay tiêu dùng của người dân, từ đó giúp hạn chế tín dụng đen.

Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích, hoạt động cho vay ngang hàng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro ảnh hưởng đến an sinh xã hội và tình hình an ninh trật tự.

Theo đó, một số công ty P2P Lending lợi dụng sự thiếu hiểu biết của người dân để quảng cáo sai lệch, hứa hẹn lợi nhuận cao, lãi suất cạnh tranh, đưa ra thông tin mập mờ khiến nhà đầu tư hiểu nhầm về việc các hoạt động đầu tư/cho vay qua các nền tảng này đều được bảo hiểm rủi ro. Từ đó, các công ty này dễ dàng lừa đảo, chiếm dụng vốn của khách hàng.

Ngoài ra, nhiều nền tảng trực tuyến của công ty P2P Lending chưa được cơ quan có thẩm quyền kiểm tra, đánh giá, dẫn đến nguy cơ bị tấn công, rò rỉ dữ liệu cá nhân.

Một số công ty P2P Lending là kênh phân phối, tìm kiếm khách hàng hoặc hợp tác công ty tài chính, công ty cầm đồ xây dựng nền tảng giao dịch trực tuyến cho vay tiền từ nguồn tiền không hợp pháp, minh bạch.

Ngoài ra, một số đối tượng có thể lợi dụng mô hình P2P Lending để thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật như hoạt động tín dụng đen, cho vay nặng lãi, cho vay cầm đồ biến tướng, hoạt động tài chính đa cấp...

An ninh kinh tế cảnh báo một hình thức cho vay tiềm ẩn rủi ro, nhiều người dễ sập bẫy
Công an Hà Nội cảnh báo về hoạt động cho vay ngang hàng (P2P Lending)

Để kiểm soát rủi ro và bảo vệ người dân, ngày 29/4/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 94/2025/NĐ-CP về cơ chế thử nghiệm có kiểm soát trong lĩnh vực ngân hàng, cụ thể:

Thứ nhất, Nghị định quy định rõ chỉ cho phép các doanh nghiệp công nghệ tài chính có đề án cụ rõ ràng, được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) phê duyệt tham gia thử nghiệm hoạt động P2P Lending trong phạm vi thời gian – không vượt quá 2 năm.

Thứ hai, doanh nghiệp tham gia thử nghiệm phải có hệ thống đánh giá tín dụng, quy trình xét duyệt khoản vay minh bạch và báo cáo định kỳ. Không được kêu gọi vốn từ công chúng như ngân hàng.

Thứ ba, nền tảng phải công khai đầy đủ thông tin, chi phí, lãi suất. Cấm sử dụng các chiêu trò đánh lừa người vay hoặc nhà đầu tư. Người tham gia được quyền khiếu nại và phản ánh về hoạt động vi phạm.

Thứ tư, Nghị định nghiêm cấm các nền tảng cho vay núp bóng để hoạt động tín dụng đen, đòi nợ trái pháp luật, thu thập dữ liệu trái phép.

Từ ngày 1/7/2025, khi Nghị định chính thức có hiệu lực, mô hình cho vay ngang hàng tại Việt Nam sẽ bước sang giai đoạn thử nghiệm được quản lý chặt chẽ, mở ra cơ hội phát triển mới, nhưng cũng đồng thời thiết lập các ranh giới pháp lý rõ ràng nhằm bảo vệ người tiêu dùng, góp phần thực hiện mục tiêu tài chính toàn diện quốc gia.

Trong thời gian chờ Nghị định có hiệu lực, Phòng An ninh kinh tế, Công an TP. Hà Nội khuyến cáo người dân nên theo dõi thông tin trên các phương tiện đại chúng, phát ngôn và công bố chính thức từ NHNN liên quan việc thực hiện các nội dung và điều kiện khi tham gia hình thức vay ngang hàng. Danh sách các doanh nghiệp được NHNN phê duyệt thử nghiệm theo Nghị định 94.

Bên cạnh đó, nếu có nhu cầu vay khi Nghị định chưa có hiệu lực, người dân, doanh nghiệp cần tìm hiểu kỹ, thận trọng khi tham gia các nền tảng cho vay ngang hàng. Người dân nên tiếp cận vốn qua kênh tín dụng ngân hàng chính thống, cảnh giác với các app vay nóng, lãi suất cắt cổ, lừa đảo giả danh P2P để tránh bị lừa đảo, rơi vào vòng xoáy cho vay nặng lãi của tín dụng đen.

Người dân cần cần đọc kỹ điều khoản trước khi quyết định tham gia vay nhằm tránh nhầm lẫn không đáng có.