Một gia đình kinh doanh cơm online từ năm 2018 bất ngờ bị cơ quan thuế yêu cầu truy thu hơn 1 tỷ đồng. Câu chuyện khiến nhiều người đặt câu hỏi: Bán hàng qua mạng có phải nộp thuế không? Và nếu có, quy định truy thu ra sao?
Bán cơm online từ 2018 bị thuế truy thu hơn 1 tỷ đồng: Cơ quan thuế giải đáp ra sao?
Bán cơm online suốt 6 năm, một gia đình bất ngờ bị truy thu hơn 1 tỷ đồng thuế vì không kê khai doanh thu. Ảnh minh hoạ

Tại buổi tư vấn trực tuyến ngày 17/6, một độc giả chia sẻ: Gia đình tôi bắt đầu bán cơm online từ năm 2018. Gần đây, cơ quan thuế bất ngờ liên hệ và thông báo truy thu thuế hơn 1 tỷ đồng, tính từ thời điểm bắt đầu kinh doanh đến nay. Tôi rất hoang mang và không rõ quy định truy thu thuế hiện nay như thế nào?

Trả lời câu hỏi này, ông Mai Sơn, Phó Cục trưởng Cục Thuế (Bộ Tài chính) cho biết, cần phân biệt rõ giữa hai hình thức: hộ kinh doanh cố định (thường áp dụng thuế khoán) và kinh doanh online như bán hàng qua mạng hoặc qua các nền tảng thương mại điện tử.

Với hình thức kinh doanh online bao gồm cả việc bán cơm qua mạng do dòng tiền thường rất rõ ràng, nên cá nhân hoặc hộ kinh doanh phải kê khai và nộp thuế theo doanh thu thực tế phát sinh, theo tháng hoặc quý. Mức thuế được tính theo tỷ lệ phần trăm trên doanh thu. Ví dụ: bán hàng hóa trực tiếp đến người tiêu dùng áp mức 1,5%, một số dịch vụ có thể áp mức 5%.

Trong trường hợp gia đình bạn kinh doanh online từ năm 2018 nhưng chưa đăng ký, kê khai và nộp thuế, việc cơ quan thuế truy thu là hoàn toàn đúng quy định.

Theo Nghị định 125/2020, nếu cá nhân kinh doanh nhưng không đăng ký thuế, khi bị phát hiện sẽ phải nộp đủ các khoản thuế bị thiếu, thuế trốn, tiền chậm nộp truy ngược lại tối đa 10 năm. Trường hợp hành vi vi phạm đã quá thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính thì không bị phạt, nhưng vẫn phải nộp đầy đủ số tiền thuế vào ngân sách nhà nước.

Đối với hộ kinh doanh cố định (chẳng hạn như cửa hàng có địa điểm kinh doanh ổn định), việc nộp thuế được thực hiện theo hình thức khoán. Hộ sẽ kê khai doanh thu dự kiến của năm tiếp theo. Cơ quan thuế sẽ căn cứ vào tờ khai cùng các dữ liệu như diện tích mặt bằng, số lượng nhân công, hóa đơn tiền điện nước và doanh số năm trước để ước tính doanh thu. Sau khi được hội đồng tư vấn cấp xã, phường thông qua, mức thuế khoán sẽ được thông báo đến hộ kinh doanh trước ngày 20/1 hằng năm và công khai theo quy định.

Hộ khoán sẽ nộp thuế theo tháng hoặc quý dựa trên doanh thu đã ấn định. Nếu quy mô kinh doanh thay đổi (về diện tích, lao động, doanh thu...), hộ phải chủ động kê khai điều chỉnh. Khi doanh thu thay đổi từ 50% trở lên, cơ quan thuế sẽ thông báo điều chỉnh mức thuế khoán. Tuy nhiên, điểm khác biệt quan trọng là việc điều chỉnh thuế khoán này không dẫn đến truy thu phần thuế của các tháng trước đó.

Như vậy, dù cả kinh doanh online và hộ kinh doanh truyền thống đều tính thuế theo tỷ lệ trên doanh thu, cách quản lý thuế của hai nhóm này là khác nhau. Kinh doanh online đòi hỏi kê khai sát với doanh thu thực tế và có thể bị truy thu nếu vi phạm, trong khi hộ khoán sẽ nộp theo mức ấn định trước và chỉ điều chỉnh từ thời điểm thay đổi.