Có một quốc gia sắp 'tuyệt chủng' xe xăng bởi người dân coi xe điện là lựa chọn hiển nhiên

Theo Cục Xe đường bộ Na Uy (OFV), năm 2024, gần 89% xe mới bán ra là xe điện hoàn toàn (BEV), tăng từ 82% vào năm 2023. Và ước tính trong năm 2025, con số này đã vượt mốc 93%. Theo một nguồn tin khác, tỷ lệ đăng ký xe điện vào tháng 1 năm 2025 là tới 96,9%, đưa Na Uy tiến gần hơn đến mục tiêu “100% xe mới không khí thải” đề ra cho năm 2025.

Thành công của Na Uy không đến từ may mắn, mà nằm ở chiến lược dài hạn và hệ thống ưu đãi đồng bộ: miễn thuế VAT và lệ phí mua xe; giảm phí đỗ, thu phí đường bộ; cho phép xe điện dùng làn xe buýt; miễn phí gửi xe tại nhiều nơi; “quyền sạc” cho cư dân căn hộ, hỗ trợ lắp đặt trạm sạc cá nhân.

Hệ thống thuế “ô nhiễm trả giá cao, sạch sẽ được thưởng” khiến xe xăng, diesel trở nên đắt đỏ; khoảng ba năm qua thuế mua xe đã tăng gấp đôi.

Hàng loạt chính sách thúc đẩy thị trường xe điện Na Uy phát triển rực rỡ. Ảnh minh họa

Na Uy đã đầu tư mạnh vào mạng lưới trạm sạc công cộng, đạt hơn 10.000 trạm sạc nhanh trên toàn quốc. Trạm sạc hiện có mật độ dày đặc, với khoảng cách trung bình khoảng 50 km giữa các điểm dọc các tuyến đường lớn. Nguồn điện chủ yếu là thủy điện, gần như không phát thải.

Ở các đô thị lớn như Oslo, khoảng 30–40% xe đang chạy trên đường hiện là xe điện. Chìa khóa được chỉ ra là không chỉ chính sách mà còn việc thực hành nhanh chóng đã khiến người dân quen thuộc, dần coi EV như một lựa chọn hiển nhiên.

Christina Bu, Tổng Thư ký Hiệp hội Xe điện Na Uy, nhấn mạnh: “Không khí trong lành hơn, đường phố yên tĩnh hơn… người dùng yêu thích việc lái xe điện và mọi thứ vận hành rất suôn sẻ”.

Người dân Na Uy coi xe điện là lựa chọn hiển nhiên. Ảnh minh họa

Dù thành công, chính sách ưu tiên EV cũng gây ra tranh cãi. Những người có thu nhập cao hưởng lợi nhiều hơn từ các ưu đãi, trong khi các nhóm khác có thể bị bỏ lại phía sau. Xe buýt gặp áp lực khi luồng xe EV tăng quá nhanh dẫn đến tắc nghẽn các làn đường ưu tiên phương tiện công cộng. Các khoản phí dành cho xe xăng như phà, đỗ xe sụt giảm, gây áp lực tài chính cho cơ quan cung cấp dịch vụ công cộng.

Na Uy đặt mục tiêu hoàn toàn điện hóa xe buýt đô thị vào năm 2025 và hướng đến 75% các phương tiện vận chuyển hạng nặng sử dụng năng lượng tái tạo vào cuối thập niên này.