Hé lộ vị trí xây tổ hợp công nghiệp đường sắt 17.500 tỷ đồng tại Hà Nội

UBND TP. Hà Nội vừa có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ đề xuất địa điểm, quy mô và ranh giới thực hiện dự án đầu tư xây dựng tổ hợp công nghiệp đường sắt tại khu vực phía Nam thành phố.

Theo đề xuất, tổ hợp dự kiến đặt tại các xã Chuyên Mỹ, Ứng Hòa, với quy mô khoảng 250ha (ranh giới và diện tích cụ thể sẽ được xác định ở các bước tiếp theo).

UBND TP. Hà Nội cũng kiến nghị Thủ tướng cho phép tích hợp dự án vào các quy hoạch liên quan, gồm: Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021–2030, tầm nhìn đến 2050; điều chỉnh Quy hoạch chung Thủ đô đến năm 2045, tầm nhìn đến 2065. Việc tích hợp này tuân thủ theo Luật Đường sắt mới, có hiệu lực từ ngày 1/7/2025.

Trước đó, Tổng công ty Đường sắt Việt Nam (VNR) đã đề xuất cấp có thẩm quyền xem xét, phê duyệt chủ trương đầu tư dự án.

Tổ hợp công nghiệp đường sắt được quy hoạch là tổ hợp công trình đa chức năng gồm: nhà máy sản xuất và lắp ráp phương tiện – thiết bị – phụ tùng; trung tâm nghiên cứu phát triển (R&D); trung tâm sửa chữa bảo trì; cùng hệ thống hạ tầng kết nối với tuyến đường sắt quốc gia và các công trình phụ trợ.

Tổng mức đầu tư sơ bộ khoảng 17.509 tỷ đồng. Trong đó, vốn đầu tư công sẽ được sử dụng để xây dựng tuyến kết nối với đường sắt quốc gia, hạ tầng kỹ thuật và trung tâm R&D. Vốn nhà nước bổ sung vào doanh nghiệp sẽ được dùng để xây dựng nhà máy lắp ráp. Phần còn lại dự kiến huy động từ các nhà đầu tư tư nhân để cùng hợp tác phát triển.

Nếu được phê duyệt, dự án sẽ chuẩn bị đầu tư trong vòng 1 năm, xây dựng trong 3 năm và hoàn thành giai đoạn 1 vào năm 2029.

Một cơ sở đóng mới, sửa chữa toa tàu của Tổng công ty Đường sắt Việt Nam

Từ năm 2030-2050, tổ hợp được kỳ vọng tạo ra doanh thu khoảng 228.102 tỷ đồng, lợi nhuận bình quân 1.141 tỷ đồng/năm, thời gian hoàn vốn khoảng 16 năm.

Tổng công ty Đường sắt Việt Nam cho biết, dự án nhằm từng bước nội địa hóa sản xuất linh kiện, thiết bị đường sắt; làm chủ công nghệ vận hành, bảo trì, tiến tới sản xuất phương tiện cho cả đường sắt đô thị và đường sắt tốc độ cao.

Giai đoạn 2029–2031, tổ hợp sẽ tập trung lắp ráp đầu máy điện, đầu máy năng lượng sạch; sản xuất toa xe khách tốc độ dưới 160 km/h; lắp ráp các đoàn tàu điện động lực phân tán (EMU) cho đường sắt đô thị; sản xuất toa xe hàng tốc độ 120 km/h phục vụ tuyến Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng.

Giai đoạn 2032–2035, mục tiêu là làm chủ sản xuất toa xe khách và hàng tốc độ dưới 160 km/h, nâng tỷ lệ nội địa hóa lên 30%; sản xuất vật tư, phụ tùng cho công tác sửa chữa và thiết bị hạ tầng.

Với tuyến đường sắt tốc độ cao trục Bắc – Nam, tổ hợp sẽ tham gia lắp ráp đoàn tàu EMU theo hợp đồng chuyển giao công nghệ. Đến năm 2035, phấn đấu làm chủ công nghệ lắp ráp và đạt tỷ lệ nội địa hóa 20%.

Từ năm 2040 đến 2050, dự án hướng tới nội địa hóa 80% đoàn tàu EMU, sản xuất các vật tư, phụ tùng phục vụ vận hành đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam.

Tổ hợp cũng sẽ xây dựng phân khu chức năng thực hiện sửa chữa lớn đối với toàn bộ phương tiện thiết bị đường sắt, trước mắt là cho mạng lưới đường sắt quốc gia và đường sắt đô thị.