Tập đoàn sản xuất chất bán dẫn Đài Loan TSMC mới đây đã chính thức bổ sung hai ông lớn công nghệ Trung Quốc là Huawei và SMIC vào danh sách kiểm soát xuất khẩu. Quyết định này không chỉ siết chặt thêm giới hạn đối với các công ty Trung Quốc trong lĩnh vực sản xuất chip mà còn tạo ra một đòn giáng mạnh vào tham vọng công nghệ tự chủ của Bắc Kinh trong bối cảnh cạnh tranh địa chính trị ngày càng gia tăng.

Huawei và SMIC bị ‘cấm cửa’, chuyện gì đang xảy ra ở TSMC?
TSMC nhấn mạnh rằng tất cả các đối tác, khách hàng và nhà cung cấp đều phải tuân thủ chặt chẽ các quy định kiểm soát xuất khẩu

Theo thông tin công bố trên trang web quản lý thương mại của Bộ Công Thương Đài Loan vào ngày 10 tháng 6, Huawei và SMIC là hai trong số 601 thực thể nằm trong danh sách các đơn vị cần có giấy phép xuất khẩu đặc biệt nếu muốn tiếp cận các thiết bị và công nghệ từ nước ngoài. Danh sách này tập trung vào các thực thể bị nghi ngờ có liên quan đến an ninh quốc gia hoặc các chương trình phổ biến vũ khí, bao gồm nhiều tên tuổi đến từ các quốc gia như Nga, Iran, Pakistan và Myanmar.

Trong thông báo chính thức, TSMC nhấn mạnh rằng tất cả các đối tác, khách hàng và nhà cung cấp đều phải tuân thủ chặt chẽ các quy định kiểm soát xuất khẩu, đồng thời thực hiện đánh giá kỹ lưỡng rủi ro của từng giao dịch. Công ty khẳng định sẽ có những biện pháp xử lý nghiêm ngặt nếu phát hiện hành vi vi phạm nhằm đảm bảo quy trình minh bạch và tuân thủ luật pháp quốc tế.

Trên thực tế, việc Huawei bị hạn chế tiếp cận công nghệ sản xuất chip không phải là điều mới. Từ năm 2020, TSMC đã dừng cung cấp sản phẩm cho Huawei để tuân thủ các lệnh cấm từ phía chính phủ Mỹ. Tuy nhiên, vào tháng 4 năm 2025, có thông tin cho rằng Huawei vẫn có thể tiếp cận chip AI Ascend 910C do TSMC sản xuất, khiến giới quan sát đặt ra nghi vấn về hiệu quả thực tế của các chính sách kiểm soát xuất khẩu đang được áp dụng.

Mối quan hệ giữa TSMC và Huawei đặc biệt căng thẳng vào cuối năm 2024, khi giới chức phát hiện chip do TSMC sản xuất có mặt trong sản phẩm Ascend 910B của Huawei. Vụ việc khiến công ty phải đối mặt với khoản phạt lên tới một tỷ đô la Mỹ và buộc phải tái cấu trúc quy trình kiểm tra nội bộ, từ đó xây dựng một bộ quy tắc mới chặt chẽ hơn trong việc sàng lọc và thẩm định đơn hàng của khách hàng.

Trước những sức ép ngày càng gia tăng từ bên ngoài, Trung Quốc đang nỗ lực đẩy nhanh tiến trình tự chủ về công nghệ sản xuất chip. Theo một số nguồn tin trong ngành, các tập đoàn trong nước đang phát triển các máy in chip sử dụng công nghệ EUV (Extreme Ultraviolet Lithography) – một công nghệ then chốt hiện đang được độc quyền bởi hãng ASML của Hà Lan. Các máy EUV nội địa dự kiến sẽ bước vào giai đoạn sản xuất thử nghiệm vào quý III năm 2025. Đồng thời, công ty SiCarrier, đối tác công nghệ chiến lược của Huawei, cũng đang tham gia phát triển các thiết bị có thể cạnh tranh trực tiếp với sản phẩm của ASML.

Giới phân tích cho rằng, việc TSMC gia nhập làn sóng siết chặt kiểm soát xuất khẩu đối với các doanh nghiệp Trung Quốc sẽ càng khiến cuộc đua công nghệ giữa Trung Quốc và phương Tây thêm khốc liệt. Trong khi đó, áp lực ngày càng lớn buộc các công ty như Huawei và SMIC không chỉ phải tìm cách thích nghi với các hạn chế mới mà còn phải tăng tốc đầu tư vào nghiên cứu, phát triển và sản xuất nội địa nếu không muốn bị loại khỏi cuộc chơi bán dẫn toàn cầu.