‘Kho báu’ khủng từng bị quên lãng: 2 thập kỉ sau trở thành ‘cơn sốt toàn cầu’, một lượng nhỏ cũng đủ dùng trong 200 năm

Một nguồn tài nguyên bị bỏ qua từ lâu đang được cho là có thể đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển đổi khỏi nhiên liệu hóa thạch.

CNBC cho biết, hydro địa chất (hay hydro trắng) là loại khí tự nhiên nằm bên dưới bề mặt Trái đất, được tạo ra bởi các phản ứng ở nhiệt độ cao giữa nước và khoáng chất sắt.

Các chuyên gia từ lâu đã coi hydro là một trong những nguồn năng lượng tiềm năng có thể đóng vai trò then chốt trong quá trình chuyển đổi năng lượng. Tuy nhiên, phần lớn hydro lại được sản xuất bằng nhiên liệu hóa thạch như than đá và khí tự nhiên, gây ra lượng khí thải nhà kính đáng kể.

Trong khi đó, hydro xanh - tạo ra từ quá trình phân tách nước bằng năng lượng tái tạo, là loại khí hydro thân thiện hơn với môi trường. Nhưng chi phí tăng cao cùng bối cảnh kinh tế đầy thách thức đã cản trở sự phát triển của nó.

Nhóm nghiên cứu từ Bộ Năng lượng và Tài nguyên Khoáng sản (ESDM) đang lấy mẫu khí hydro tự nhiên được tìm thấy ở làng One Pute Jaya, Indonesia vào tháng 10/2023. Ảnh: CNBC

Chính vì vậy, hydro trắng đang trở thành tâm điểm của sự chú ý trong giới khoa học. Những nỗ lực thăm dò hiện được tiến hành ở nhiều quốc gia như Mỹ, Canada, Australia, Pháp, Tây Ban Nha, Colombia, Hàn Quốc và các nước khác.

Công ty tư vấn năng lượng Rystad Energy hồi đầu tháng này vừa công bố một nghiên cứu cho thấy 40 công ty bắt đầu tích cực tìm kiếm các mỏ hydro trắng vào cuối năm ngoái – tăng so với chỉ 10 công ty vào năm 2020.

Họ gọi việc theo đuổi loại hydro này là một “cơn sốt vàng trắng”, hy vọng rằng nguồn tài nguyên chưa được khai thác có thể là “nhân tố thay đổi cuộc chơi” trong quá trình chuyển đổi năng lượng sạch.

Kho báu bị bỏ quên

Phát hiện đầu tiên về hydro trắng xảy ra vào năm 1987 tại một ngôi làng nhỏ cách thủ đô Bamako (Mali) khoảng 60km. Dù không tìm thấy nước sau khi khoan, công ty Hydroma (Canada) lại phát hiện ra một lượng lớn khí không mùi và rất dễ cháy. Ở thời điểm đó, cái giếng nhanh chóng bị bịt lại và rơi vào quên lãng.

Gần 2 thập kỷ sau, cuộc thăm dò tiếp theo tại địa điểm này đã tìm thấy các hồ chứa khí hydro gần như tinh khiết. Ngày nay, nguồn tài nguyên đang được sử dụng để cung cấp điện cho làng Bourakébougou của Malian.

Không dừng lại ở đó, các nhà nghiên cứu còn tìm thấy mỏ hydro trắng lớn nhất thế giới ở vùng Lorraine phía Đông nước Pháp. Phát hiện bất ngờ này càng làm tăng thêm sự chú ý đến tiềm năng năng lượng sạch của nó.

Những nỗ lực thăm dò hydro trắng đã được tiến hành ở nhiều quốc gia trên thế giới. Ảnh: BBC

Nhà nghiên cứu địa chất Geoffrey Ellis của Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ (USGS) tiết lộ nhiều khả năng có một lượng lớn hydro tự nhiên nằm trong các hồ chứa dưới lòng đất trên khắp thế giới.

Dựa trên sự hiểu biết hiện tại, Ellis cho biết có khoảng 5 nghìn tỷ tấn hydro trắng ở bên trong Trái đất, mặc dù phần lớn số này có thể ở quá sâu hoặc quá xa để khai thác.

Tuy nhiên, nhà địa hóa học nhận định chỉ một vài phần trăm thu hồi hydro trắng cũng đủ để cung cấp cho tất cả nhu cầu dự kiến trong 200 năm.

Đồng thời, ông nói thêm rằng cần đầu tư nhiều hơn để đẩy nhanh quá trình nghiên cứu và phát triển ở giai đoạn đầu.

Theo CNBC, Bộ Năng lượng Mỹ tháng trước đã hỗ trợ 20 triệu USD cho 16 dự án trên toàn quốc nhằm thúc đẩy quá trình sản xuất hydro tự nhiên dưới bề mặt. Họ dự đoán nguồn năng lượng này có thể giảm lượng khí thải carbon xuống bằng 0 khi sử dụng trong pin nhiên liệu.

Hydro tự nhiên hiện đang thu hút nhiều hứng thú nhưng xét về mặt tiềm năng, theo Rystad Energy, vẫn còn nhiều sự không chắc chắn vì chưa có dự án nào trong số này thực sự bắt đầu sản xuất hoặc chiết xuất hydro - ngoại trừ dự án ở Mali.

Thêm vào đó, không phải ai cũng bị thuyết phục. Một số người cũng bày tỏ sự hoài nghi về tiềm năng năng lượng sạch của hydro trắng.