Theo số liệu mới nhất từ ​​Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN), lãi suất qua đêm bình quân VND liên ngân hàng (kỳ hạn chính chiếm khoảng 90% doanh số giao dịch) trong phiên 25/12 đã tăng vọt lên 0,74%/năm từ mức 0,25%/năm ghi nhận vào cuối tuần trước.

Lãi suất các kỳ hạn cơ bản khác cũng đồng loạt tăng. Tính đến cuối ngày 25/12, lãi suất VND dưới 1 tháng lần lượt là: 1 tuần 1,76% (+1,2% so với cuối tuần trước); 2 tuần 1,74% (+0,57%); 1 tháng là 1,57% (+0,1%).

Lãi suất cho vay qua đêm hiện đã tăng 0,6 điểm % so với cuối tháng 11, kỳ hạn 1-2 tuần tăng khoảng 1,24–1,4 điểm %.

Lãi suất qua đêm liên ngân hàng bất ngờ tăng vọt
Lãi suất thị trường liên ngân hàng

Lãi suất liên ngân hàng đã tăng đều đặn trong thời gian gần đây khi ngày kết thúc quý 4 đang đến gần. Trước đó, lãi suất qua đêm đã có hơn 1 tháng duy trì ở vùng thấp - dưới 0,2%/năm sau khi NHNN dừng phát hành tín phiếu mới và các lô tín phiếu cũ lần lượt đáo hạn hết.

Dù tăng mạnh tại các kỳ hạn dưới 1 tháng, lãi suất liên ngân hàng lại giảm ở kỳ hạn 3 tháng lại giảm 0,46 điểm % so với cuối tháng 11.Điều này cho thấy, biến động tăng của lãi suất liên ngân hàng phần nhiều mang tính ngắn hạn.

Diễn biến này cũng phù hợp với dự báo của giới phân tích, khi lãi suất liên ngân hàng duy trì ở mức thấp gần như suốt tháng 12; và cuối năm có thể tăng nhẹ do thay đổi theo hiệu ứng mùa vụ nhưng sẽ không xảy ra tình trạng thiếu thanh khoản. Trên thực tế, khối lượng giao dịch trên thị trường liên ngân hàng vẫn ở mức cao (gần 300.000 tỷ đồng), cho thấy thanh khoản hệ thống vẫn rất dồi dào.

Sự dồi dào của tiền gửi còn được thể hiện qua việc các ngân hàng liên tục hạ lãi suất tiền gửi trong những tuần gần đây.

Trong tháng 12/2023, Vietcombank đã có hai lần điều chỉnh giảm lãi suất với mức giảm 0,2 điểm % đối với kỳ hạn từ 12 tháng trở lên và 0,7 điểm % đối với lãi suất huy động kỳ hạn dưới 12 tháng. Theo đó, lãi suất kỳ hạn 1-2 tháng giảm chỉ còn 1,9%/năm, kỳ hạn 3-5 tháng còn 2,2%/năm và kỳ hạn 6-11 tháng còn 3,2%/năm, lãi suất kỳ hạn từ 12 tháng ở mức 4,8%/năm.

Theo đó, các ngân hàng quốc doanh khác cũng đã điều chỉnh giảm lãi suất khá mạnh trong tháng 12, mức giảm lãi suất bình quân trong tháng là 0,5 điểm % đối với kỳ hạn dưới 12 tháng và 0,3 điểm % đối với các kỳ hạn dài.

Đồng thời, mức giảm lãi suất bình quân của các ngân hàng thương mại tư nhân thấp hơn, bình quân khoảng 0,2 điểm %, tập trung ở kỳ hạn dưới 12 tháng.Tính chung cả năm 2023, lãi suất huy động đã giảm bình quân 2,5-3,0 điểm % so với đầu năm.

So với giai đoạn Covid-19, lãi suất huy động kỳ hạn trên 12 tháng đang thấp hơn khoảng 0,5 điểm %, nhưng lại tương đồng ở kỳ hạn 6-9 tháng. Việc thanh khoản hệ thống dư thừa và lãi suất huy động giảm sâu bên cạnh chính sách điều hành của NHNN cũng xuất phát từ nguyên nhân cầu tín dụng thấp.

Tính đến cuối tháng 11/2023, dư nợ tín dụng toàn hệ thống mới chỉ tăng 9,15% so với đầu năm, thấp hơn nhiều so với con số tăng trưởng 13,8% cùng kỳ năm ngoái, cũng như còn cách khá xa so với mục tiêu 14% mà NHNN đặt ra cho cả năm.