Làn sóng sa thải hàng loat từ các ông lớn như Google, Microsoft,... liệu thất nghiệp có còn là nỗi lo?

Theo thống kê của Layoffs.fyi, năm ngoái hơn 150.000 việc làm tại 549 công ty đã biến mất, kéo theo những tác động dây chuyền lên thị trường lao động. Các tập đoàn công nghệ hàng đầu như Google, Microsoft, Amazon, Dell hay Disney cũng không nằm ngoài vòng xoáy cắt giảm này, tạo nên một bức tranh đầy biến động trong ngành tuyển dụng.

Những đợt sa thải không chỉ ảnh hưởng đến các công ty khởi nghiệp hay doanh nghiệp nhỏ mà ngay cả những gã khổng lồ cũng đang phải điều chỉnh nguồn lực để duy trì hiệu suất kinh doanh. Trong bối cảnh đó, tư duy về việc làm cũng dần thay đổi: nếu trước đây mất việc là một điều đáng sợ, nay nó lại được nhìn nhận theo nhiều góc độ khác nhau.

Trong 2 tháng đầu năm các doanh nghiệp tại Mỹ đã thông báo hơn 172.000 lượt cắt giảm nhân sự. Ảnh minh hoạ

Nếu như trong giai đoạn đầu của đại dịch, nhiều người còn cảm thấy xấu hổ và tự trách khi bị sa thải thì giờ đây thái độ đối với vấn đề này đã có sự dịch chuyển rõ rệt. Không còn đơn thuần là những dòng chia sẻ đầy tổn thương trên LinkedIn, làn sóng này đã chuyển sang một trạng thái mạnh mẽ hơn: đối diện và phản kháng.

Điển hình là sự xuất hiện của Laid Off – một bản tin trên Substack do Melanie Ehrenkranz sáng lập vào tháng 8/2024, với mục tiêu tạo ra "nơi thú vị nhất trên Internet để nói về việc bị sa thải". Từng làm việc hơn một thập kỷ trong ngành truyền thông và chứng kiến hàng loạt đồng nghiệp mất việc, Ehrenkranz hiểu rõ cảm giác bấp bênh này. Khi chính cô cũng rơi vào tình cảnh tương tự vào năm 2023 thay vì hoang mang hay tuyệt vọng, cô đã biến trải nghiệm cá nhân thành một cộng đồng chia sẻ.

Bản tin nhanh chóng thu hút hơn 6.000 độc giả và vẫn đang phát triển mạnh mẽ. Mỗi tuần, Laid Off giới thiệu những câu chuyện đầy cảm xúc về việc mất việc, cách mỗi người đối diện với biến cố này, từ những khoảnh khắc bẽ bàng khi nhận thông báo qua email lạnh lùng, cho đến những tin nhắn đầu tiên họ gửi cho bạn bè để tìm kiếm sự hỗ trợ.

Ehrenkranz nhấn mạnh: "Tôi không muốn biến nó thành một không gian đầy bi thương hay ảm đạm. Mất việc là một cú sốc nhưng chúng ta có thể chọn cách nhìn nhận nó theo hướng tích cực hơn, đồng thời tìm kiếm sự đồng cảm từ những người có chung hoàn cảnh".

Thực tế, sa thải không còn là một hiện tượng hiếm gặp mà đã trở thành một phần trong chu kỳ kinh tế của các doanh nghiệp lớn. Các tập đoàn cắt giảm nhân sự với lý do tối ưu hóa vận hành, nâng cao hiệu suất nhưng đồng thời cũng đẩy thị trường lao động vào thế cạnh tranh khốc liệt hơn bao giờ hết.

Theo dữ liệu từ Challenger, Gray & Christmas, chỉ riêng tháng 2 vừa qua, Mỹ đã ghi nhận hơn 172.000 đợt cắt giảm việc làm – con số cao nhất kể từ tháng 7/2020. Điều này đồng nghĩa với việc hàng chục nghìn người lao động cùng phải tranh giành số lượng vị trí ít ỏi còn lại.

"Khi bạn phải đối đầu với hàng nghìn ứng viên khác, tất cả đều vừa bị sa thải và cũng đang tìm kiếm cơ hội mới, liệu bạn có còn tin vào câu chuyện 'chăm chỉ sẽ mang lại thành công' không?" – Ehrenkranz đặt câu hỏi.

Không ít người buộc phải điều chỉnh định hướng sự nghiệp chuyển sang làm freelancer thử sức với mô hình kinh doanh cá nhân hoặc tìm kiếm công việc bán thời gian để duy trì cuộc sống. Sự chuyển dịch này không chỉ phản ánh tâm lý người lao động mà còn cho thấy thị trường việc làm đang thay đổi nhanh chóng, nơi mà công việc cũng giống như một loại hàng hóa có thể bị đào thải hoặc thay thế bất cứ lúc nào.

Giữa những biến động, nhiều người không chấp nhận đứng yên. Một bộ phận lớn người lao động đã chủ động tận dụng khoảng thời gian mất việc để nâng cao kỹ năng, mở rộng mạng lưới quan hệ và thậm chí khởi nghiệp. Trong cộng đồng Laid Off, Ehrenkranz nhận thấy ngày càng nhiều người đặt câu hỏi về việc chuyển đổi nghề nghiệp, thử sức với lĩnh vực mới hoặc biến sở thích cá nhân thành nguồn thu nhập chính.

"Những đợt sa thải này không chỉ mang đến khó khăn mà còn thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp theo nhiều cách. Một số người buộc phải thích nghi, số khác chủ động sáng tạo. Dù lý do là gì, cuộc sống vẫn tiếp diễn, và hóa đơn thì chẳng bao giờ đợi ai" – Ehrenkranz nhấn mạnh.

Trong bối cảnh đó, không còn ai xem sa thải là một điều đáng xấu hổ nữa. Ngược lại, nó trở thành một chủ đề để bàn luận công khai, để phản biện, và để người lao động tìm ra hướng đi mới cho chính mình