Láng giềng của Việt Nam sở hữu 'kho báu hạt nhân', đủ cung cấp năng lượng cho 60.000 năm

Thorium là một kim loại phóng xạ yếu, có khả năng tạo ra năng lượng gấp 200 lần so với uranium. Khác với các lò phản ứng uranium truyền thống, công nghệ lò phản ứng muối nóng chảy thorium (TMSR) không đòi hỏi nước làm mát, giúp giảm nguy cơ tan chảy và hạn chế lượng chất thải phóng xạ tồn tại lâu dài. Điều này khiến thorium trở thành một giải pháp thay thế đầy triển vọng trong việc cung cấp năng lượng sạch và bền vững.

Các nhà khoa học Trung Quốc đã xác định được 233 khu vực giàu thorium trên cả nước, tập trung ở năm vành đai khoáng sản trải dài từ khu vực Tân Cương đến các tỉnh ven biển như Quảng Đông. Những mỏ này chủ yếu nằm trong các quặng macma và thủy nhiệt, thường xuất hiện cùng với khoáng sản đất hiếm. Đặc biệt, ở Phúc Kiến và Hải Nam, cát ven biển chứa hàm lượng cao monazit - một khoáng vật giàu thorium, rất thuận lợi cho khai thác.

Trong nhiều năm qua, Trung Quốc đã tích cực nghiên cứu và đầu tư vào công nghệ sử dụng thorium trong sản xuất điện năng. Theo báo cáo, chỉ riêng mỏ Bayan Obo ở Nội Mông cũng đủ để đáp ứng nhu cầu năng lượng của Mỹ trong hơn 1.000 năm. Khi được khai thác tối đa, trữ lượng thorium tại khu vực này có thể lên tới 1 triệu tấn, tương đương mức tiêu thụ năng lượng toàn cầu trong 60.000 năm.

Thorium có khả năng tạo ra năng lượng gấp 200 lần so với uranium. Ảnh minh họa

Việc sở hữu nguồn tài nguyên khổng lồ này có thể giúp Trung Quốc giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch và chuyển đổi sang năng lượng sạch bền vững. Bên cạnh đó, quốc gia này cũng đang triển khai nhiều dự án ứng dụng thorium vào thực tế. Năm ngoái, Trung Quốc đã phê duyệt kế hoạch xây dựng nhà máy điện TMSR đầu tiên trên thế giới tại sa mạc Gobi. Dự án thí điểm này dự kiến sẽ tạo ra công suất 10 megawatt điện và đi vào hoạt động vào năm 2029.

Mặc dù trữ lượng thorium tại Trung Quốc rất dồi dào, nhưng việc khai thác vẫn đặt ra nhiều thách thức. Thorium thường đi kèm với các khoáng sản đất hiếm và quá trình chiết xuất kim loại này đòi hỏi sử dụng một lượng lớn axit và năng lượng, tạo ra hàng trăm tấn nước thải để thu được một gram thorium tinh khiết. Điều này đặt ra bài toán về chi phí sản xuất cũng như tác động môi trường.

Trữ lượng thorium của Trung Quốc có thể tạo ra năng lượng đủ dùng trong 60.000 năm. Ảnh minh họa

Bên cạnh đó, một số chuyên gia cũng bày tỏ lo ngại về khả năng thorium được sử dụng vào mục đích quân sự. Dù loại kim loại này không dễ dàng chuyển hóa thành vũ khí hạt nhân như uranium hoặc plutonium, nhưng những sản phẩm phụ của quá trình xử lý thorium vẫn có thể mang tính nhạy cảm về an ninh quốc phòng.

Không chỉ dừng lại ở lĩnh vực năng lượng, Trung Quốc còn đang tìm cách ứng dụng thorium vào các ngành công nghiệp khác. Mới đây, nước này đã công bố thiết kế KUN-24AP - con tàu chở hàng chạy bằng năng lượng thorium đầu tiên trên thế giới. Điều này mở ra một hướng đi mới trong lĩnh vực vận tải biển, giúp giảm thiểu đáng kể lượng khí thải carbon.

Ngoài ra, Trung Quốc cũng đang lên kế hoạch sử dụng lò phản ứng thorium cho các căn cứ trên Mặt Trăng. Nếu thành công, công nghệ này có thể cung cấp nguồn năng lượng ổn định cho các sứ mệnh thám hiểm vũ trụ dài hạn, giúp hiện thực hóa tham vọng chinh phục không gian của Trung Quốc trong tương lai.