Loại lá bị bỏ quên trong vườn, được ví như ‘nhân sâm của người nghèo’: Mùa hè chế biến được nhiều món ăn ngon lại rẻ

Nhiều người thường chỉ quen dùng hạt vừng để nấu ăn, ép dầu hay làm bánh, mà bỏ quên phần lá – vốn được xem là loại rau thượng hạng giàu dinh dưỡng. Không chỉ hạt, mà cả lá và rễ cây vừng đều có giá trị cao về mặt dược liệu lẫn ẩm thực.

Cây vừng (hay còn gọi là mè) là loài thân thảo sống một năm, cao khoảng 0,6 mét, thân nhiều lông. Người ta chủ yếu trồng vừng để thu hoạch hạt – gồm vừng đen và vừng trắng – dùng chế biến nhiều món ăn, hoặc ép dầu với hương vị thơm ngon, thường được trộn trong các món nguội.

Lá vừng được ví như "nhân sâm của người nghèo" với rất nhiều công dụng tốt cho sức khoẻ. Ảnh: Tổng hợp

Tuy nhiên, theo các tài liệu y học cổ truyền và nghiên cứu hiện đại, phần lá vừng cũng là một dược liệu quý. Lá có tính ôn, vị đắng nhẹ, giúp bổ gan thận, cải thiện các triệu chứng như chóng mặt, rụng tóc do gan thận hư. Rau lá vừng giàu chất xơ thực vật, có tác dụng nhuận tràng, giữ ẩm cho đường ruột, ngăn ngừa viêm da, đặc biệt tốt cho người trung niên và cao tuổi.

Trong sách "Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam" của GS.TS. Đỗ Tất Lợi, vừng được ghi nhận với nhiều tên gọi khác như chi ma, hồ ma, du tử miêu, cự thắng tử… Về mặt y lý, vừng có vị ngọt, tính bình, không độc, vào các kinh phế, tỳ, can, thận. Công dụng bao gồm ích gan, bổ thận, dưỡng huyết, nhuận táo, mạnh gân cốt, sáng mắt, tăng tuổi thọ. Dầu vừng không chỉ là thực phẩm quý mà còn được dùng làm xà phòng, dầu máy; phần bã sau ép dầu có thể dùng làm phân bón hoặc thức ăn gia súc.

Lá mè (Lá vừng) được bán khá rẻ chỉ 13.000 đồng tại một trang thương mại điện tử. Ảnh: Chụp màn hình

Ngoài ra, hoa vừng ngâm nước có thể đắp chữa đau mắt; nước sắc từ lá và rễ được dùng ở Ấn Độ, Trung Quốc như thuốc dưỡng tóc, kích thích mọc tóc.

Gợi ý món ngon từ lá vừng

Một trong những món dễ làm và ngon miệng từ lá vừng là đậu phụ xào lá vừng. Lá được sơ chế kỹ để khử vị đắng nhẹ, sau đó xào cùng đậu phụ chiên vàng và nước sốt gồm nước tương, dầu hào, gia vị, tỏi, ớt cay.

Món ăn không chỉ hấp dẫn mà còn giúp thanh lọc cơ thể, bổ dưỡng cho gan thận. Ngoài ra, lá vừng có thể phơi khô để nấu nước uống, pha trà hoặc làm gia vị trong các món ăn ngày hè.

Việc ăn lá vừng từ 2–3 lần mỗi tuần là cách đơn giản để tăng cường sức khỏe, đặc biệt với người lớn tuổi hoặc những ai gặp vấn đề về tiêu hóa, tóc, da.