Loại quả mang cái tên nghe thì 'nghèo', xưa bị bỏ quên nay hóa đặc sản, giá 120.000 đồng/kg

Không chỉ là loài cây giữ đất ven sông, trái bần từ lâu đã trở thành một phần ký ức của người miền Tây. Với vị chua dịu, hương thơm nhẹ và sự dân dã, bần góp mặt trong nhiều món ăn đặc trưng, khiến ai đi xa cũng khó quên.

Cây bần thuộc họ Đước (Sonneratiaceae), cao từ 5–10 m, tán lá rậm rạp, rễ chống vững chắc, thích nghi tốt với vùng đất ngập mặn. Hoa bần màu trắng ngà, nở rộ vào mùa hè. Quả có hình cầu hơi dẹt, vỏ xanh nhạt, khi chín ngả vàng, ruột mềm, chứa nhiều hạt nhỏ li ti.

Ở miền Tây, bần mọc xanh ngắt ven sông, kênh rạch, vừa chống sạt lở vừa làm bóng mát che chở cho thuyền bè. Hình ảnh hàng bần in bóng xuống mặt nước đã trở thành nét đặc trưng của miền sông nước.

Trái bần có vị chua thanh dịu, không gắt như me, không the như khế. Chính sự khác biệt này khiến bần trở thành loại “gia vị tự nhiên” khó loại quả nào thay thế.

Người miền Tây thường nhớ đến canh chua bần, nấu với cá lóc, cá linh, cá basa… Trái bần dằm vào nước canh vừa tạo độ chua thanh mát, vừa dậy hương thoang thoảng, hòa quyện cùng vị ngọt béo của cá. Ngoài ra, bần chín còn được dằm nhuyễn làm nước chấm mắm ăn kèm rau sống, cá nướng, thịt luộc, vừa lạ miệng vừa dân dã.

Bần chín có thể dùng để pha nước giải khát thanh nhiệt, hoặc chế biến thành bần muối, bần ngâm đường. Một số gia đình còn dùng bần làm gia vị cho các món kho, món nướng, giúp món ăn thêm hương vị đặc trưng.

Hiện nay, trái bần tươi được bán với giá từ 30.000 – 70.000 đồng/kg, tùy mùa. Các sản phẩm chế biến như nước cốt bần, bần muối, bần ngâm đường có giá từ 60.000 – 120.000 đồng/hũ, chai. Dù vẫn giữ nét bình dân, bần lại mang giá trị tinh thần đặc biệt, gắn liền với ký ức tuổi thơ và hồn quê miền Tây.