Với hương vị chua chát khi còn non rồi chuyển sang chua thanh rồi chua ngọt khi chín già, trái giác không chỉ là nguyên liệu làm nên món canh chua trứ danh mà còn góp mặt trong nhiều món ăn, thức uống độc đáo.

Loại quả mọc dại bờ rào xưa không ai màng, giờ đặc sản 'cháy hàng' ở thành phố, giá 80.000 đồng/kg

Quả dại nghe lạ tai nhưng quen vị

Dây giác vốn mọc hoang, quấn quanh lùm cây ở ven sông, rạch. Trái nhỏ, hình tròn hơi dẹp, khi non xanh bóng, lúc chín chuyển đen sẫm, ruột tím thẫm như mực mồng tơi. Chính sắc tím ấy khiến người địa phương còn gọi giác là “nho rừng”.

Vị giác thay đổi theo độ chín: từ chua gắt, chua thanh đến chua ngọt nhẹ. Nhờ đặc trưng này, người dân tùy khẩu vị mà chọn trái phù hợp để nấu ăn hay chế biến.

Vào mùa hè, nhất là từ tháng 6, người dân miền Tây đi rừng dễ bắt gặp chùm giác xen lẫn trong tán lá. Trái được hái về để nấu canh chua, kho cá đồng, làm mứt, ngâm rượu.

Món nổi tiếng nhất phải kể đến canh chua cá nấu trái giác. Cá mè vinh hay cá chim thu béo ngọt được nấu liu riu cùng giác cho vị chua dịu. Thêm tiêu giã nhuyễn, vài lát ớt sừng tươi, món ăn nóng hổi dậy mùi, ai thưởng thức một lần cũng khó quên.

Đặc biệt, trái giác chín còn giúp tạo màu tím nhạt đẹp mắt cho nồi canh, khiến món ăn không chỉ ngon mà còn hấp dẫn về thị giác.

Loại quả mọc dại bờ rào xưa không ai màng, giờ đặc sản 'cháy hàng' ở thành phố, giá 80.000 đồng/kg
Loại quả mọc dại bờ rào xưa không ai màng, giờ đặc sản 'cháy hàng' ở thành phố, giá 80.000 đồng/kg

Từ quả dại thành hàng đặc sản

Nếu trước đây chỉ mọc hoang, ít ai chú ý, thì nay trái giác đã trở thành “gia vị đặc sản” trong nhiều nhà hàng miền Tây Nam Bộ. Nhờ hương vị lạ và độc đáo, loại quả này dần được nhiều người biết đến, trở thành sản phẩm được bán ở chợ truyền thống lẫn các sàn thương mại điện tử với giá từ 40.000 – 80.000 đồng/kg.

Không chỉ góp phần giữ gìn hương vị quê hương, trái giác còn mang lại thêm thu nhập cho bà con vùng sông nước, khi từ một loại quả dại, nay trở thành nguồn đặc sản được khách thành thị và du khách săn lùng.