Sáng 29/5, tại phiên thảo luận về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các tổ chức tín dụng, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Thị Hồng đã giải trình, làm rõ nhiều nội dung đại biểu Quốc hội quan tâm, đặc biệt liên quan đến chính sách cho vay đặc biệt và xử lý nợ xấu.

Liên quan chính sách cho vay đặc biệt với lãi suất 0% và không yêu cầu tài sản đảm bảo, Thống đốc cho biết, theo Luật hiện hành trước khi sửa đổi năm 2024, NHNN có thẩm quyền quy định về điều kiện vay, bao gồm cả tài sản đảm bảo và lãi suất. Tuy nhiên, quá trình sửa luật đã nâng thẩm quyền này lên cấp Thủ tướng Chính phủ.

Sự thay đổi này xuất phát từ yêu cầu thực tiễn trong bối cảnh ngành ngân hàng đang đối mặt với nhiều biến động nhanh và phức tạp, đặc biệt dưới tác động của công nghệ số. Giao dịch ngân hàng hiện diễn ra phần lớn qua nền tảng điện tử, dẫn đến rủi ro như rút tiền hàng loạt nếu xảy ra sự cố hoặc tin đồn.

“Chính sách cho vay đặc biệt không phải là hoạt động thường xuyên, mà là giải pháp đặc biệt, áp dụng khi tổ chức tín dụng rơi vào tình trạng nguy cấp như mất thanh khoản, bị kiểm soát đặc biệt hoặc trong quá trình tái cơ cấu”, Thống đốc nhấn mạnh.

Thống đốc Hồng khẳng định, nguyên tắc chung vẫn yêu cầu tổ chức tín dụng cung cấp tài sản đảm bảo khi vay từ NHNN. Trường hợp ngoại lệ chỉ xảy ra khi tổ chức tín dụng không còn khả năng cung cấp tài sản đảm bảo, trong bối cảnh khẩn cấp. Tài sản đảm bảo thông thường bao gồm hồ sơ tín dụng, trái phiếu Chính phủ, giấy tờ có giá…

Chính sách lãi suất 0% chỉ áp dụng cho tổ chức tín dụng đang gặp khủng hoảng nghiêm trọng, không còn khả năng sinh lời. Trong các đề án tái cơ cấu hoặc chuyển giao bắt buộc, chính sách này giúp giảm gánh nặng tài chính và tạo điều kiện khôi phục hoạt động.

Luật hóa Nghị quyết 42: Giải pháp chặn rủi ro hệ thống, khơi thông vốn tín dụng
Thống đốc Hồng khẳng định, nguyên tắc chung vẫn yêu cầu tổ chức tín dụng cung cấp tài sản đảm bảo khi vay từ NHNN.

Về đề xuất luật hóa các nội dung của Nghị quyết 42 về xử lý nợ xấu, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho rằng đây là bước đi quan trọng nhằm tạo hành lang pháp lý ổn định, bền vững. “Tiền cho vay của tổ chức tín dụng là tiền của người dân gửi vào ngân hàng. Do đó, xử lý tốt nợ xấu cũng chính là bảo vệ người gửi tiền”, bà nhấn mạnh.

Theo Thống đốc, khi nợ xấu được xử lý hiệu quả, dòng vốn tắc nghẽn sẽ được khơi thông, giúp tổ chức tín dụng có thêm nguồn lực để cho vay, giảm áp lực trích lập dự phòng rủi ro và tạo dư địa để giảm lãi suất. Điều này mang lại lợi ích chung cho cả người đi vay và doanh nghiệp.

Luật sửa đổi cũng quy định rõ quy trình, thủ tục thu giữ tài sản đảm bảo nhằm đảm bảo minh bạch, bảo vệ quyền lợi của người vay và ngăn chặn lạm dụng. Các tổ chức tín dụng buộc phải xây dựng quy trình nội bộ tuân thủ quy định pháp luật.

Trả lời các ý kiến góp ý khác của đại biểu, Thống đốc cam kết NHNN sẽ tiếp thu nghiêm túc để hoàn thiện dự thảo luật. Đồng thời, hệ thống văn bản hướng dẫn cũng đang được rà soát và cập nhật. Đơn cử, Thông tư 39 đã được sửa đổi ngay sau khi Luật sửa đổi năm 2024 có hiệu lực. Trong thời gian tới, NHNN sẽ tiếp tục điều chỉnh các văn bản dưới luật để đảm bảo đồng bộ, phù hợp thực tiễn.

“Việc luật hóa các cơ chế xử lý nợ xấu và nâng cao năng lực ứng phó khẩn cấp sẽ góp phần củng cố nền tảng ổn định của hệ thống ngân hàng, từ đó hỗ trợ phục hồi và phát triển kinh tế”, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng khẳng định.