NHNN được trao quyền cho vay đặc biệt lãi suất 0%, đại biểu Quốc hội nói gì?

Sáng 29/5, Quốc hội thảo luận về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các tổ chức tín dụng. Trong đó, nội dung đáng chú ý là chuyển thẩm quyền quyết định cho vay đặc biệt với lãi suất 0% và không có tài sản đảm bảo từ Thủ tướng Chính phủ sang Ngân hàng Nhà nước (NHNN).

Cụ thể, đại biểu Trần Thị Thu Đông (Bạc Liêu) cho rằng, việc trao quyền quyết định cho NHNN sẽ giúp quá trình hỗ trợ tổ chức tín dụng gặp khó khăn diễn ra nhanh chóng, linh hoạt hơn. Tuy nhiên, bà cảnh báo, cơ chế này tiềm ẩn rủi ro nếu không có biện pháp kiểm soát cụ thể, có thể dẫn đến lạm dụng.

Từ đó, bà đề xuất NHNN cần có báo cáo định kỳ với Chính phủ và Quốc hội về các khoản cho vay đặc biệt, bao gồm số tiền, đối tượng được hỗ trợ. Đồng thời, phải xác định rõ tiêu chí tổ chức tín dụng nào đủ điều kiện vay đặc biệt để tránh việc “cứu nhầm” những ngân hàng yếu kém.

Cùng về vấn đề này, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) nhấn mạnh, đã vay thì phải trả và phải có tài sản đảm bảo, dù trong bất cứ trường hợp nào. Khi có sự việc xảy ra, khách hàng không có đủ điều kiện trả vốn và lãi, thì ngân hàng có quyền phát mãi tài sản.

Ngược lại, ông cũng lưu ý, với những cán bộ, tổ chức tín dụng, nếu có tiêu cực đều phải xử lý nghiêm. Theo ông, trong thời gian qua, đã xảy ra trường hợp số tiền cho vay lớn hơn tài sản thế chấp. Do vậy, cần phải quy định rõ trách nhiệm của tổ chức tín dụng.

Về thẩm quyền cho vay đặc biệt, ông Hòa thống nhất với đề xuất của Chính phủ. Tuy nhiên, đây là vấn đề lớn, nên cần quy định điều kiện cụ thể về cho vay đặc biệt.

“Một số ngân hàng thương mại cổ phần đang trong diện kiểm soát đặc biệt , có nguy cơ đổ vỡ hay không?”, nêu vấn đề này, ông Hòa lưu ý không để các đối tượng này ỉ lại vào ngân sách nhà nước, có tiền tiêu xài hết, rồi nhà nước phải bỏ tiền ra cứu hệ thống.

Đánh giá cao vai trò hỗ trợ của NHNN, đại biểu Nguyễn Hữu Thông (Bình Thuận) cho rằng, chính sách cho vay đặc biệt lãi suất 0% thể hiện rõ quyết tâm giữ ổn định hệ thống tài chính – ngân hàng trong bối cảnh một số tổ chức gặp khó khăn nghiêm trọng.

Tuy nhiên, ông cũng bày tỏ băn khoăn khi quy định này chưa gắn với điều kiện áp dụng rõ ràng, có thể bị lạm dụng, dẫn đến méo mó cạnh tranh và làm tăng áp lực ngân sách. Đại biểu Thông đề nghị chỉ áp dụng lãi suất 0% cho các trường hợp đặc biệt như tổ chức tín dụng thuộc diện kiểm soát đặc biệt, buộc phải tái cơ cấu hoặc có ảnh hưởng hệ thống tới ổn định tài chính quốc gia.

Ngoài ra, ông kiến nghị cần bổ sung cơ chế giám sát, công khai và đánh giá hiệu quả việc sử dụng nguồn vốn đặc biệt, để đảm bảo minh bạch và tránh thất thoát.