Chiều tối 24/5, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp Thường trực Chính phủ nhằm bàn giải pháp quản lý thị trường vàng – lĩnh vực đang bộc lộ nhiều bất cập, ảnh hưởng trực tiếp đến ổn định vĩ mô. Cuộc họp có sự tham dự của các Phó Thủ tướng, lãnh đạo bộ, ngành, chuyên gia và đại diện doanh nghiệp lớn.

Thủ tướng: Cần nghiên cứu thành lập sàn giao dịch vàng quốc gia

Kết luận cuộc họp, Thủ tướng nêu rõ: Chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới đang duy trì ở mức bất thường (trên 10%), xuất hiện hiện tượng thao túng giá, găm hàng, buôn lậu. Trong khi đó, công tác quản lý có lúc còn lỏng lẻo, chưa theo kịp diễn biến thị trường.

“Mục tiêu là phải quản lý hiệu quả thị trường vàng để góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát và hỗ trợ tăng trưởng. Đồng thời, cần tìm cách huy động nguồn lực vàng trong dân phục vụ phát triển kinh tế – xã hội”, Thủ tướng nhấn mạnh.

Giải pháp trước mắt: Hạ nhiệt thị trường và sửa đổi cơ chế

Thủ tướng yêu cầu Ngân hàng Nhà nước khẩn trương thu hẹp chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới về mức hợp lý, khoảng 1–2%. Một số giải pháp được chỉ đạo triển khai đồng bộ:

  • Tăng cung: Cho phép thêm doanh nghiệp tham gia thị trường.

  • Giảm cầu: Đẩy mạnh truyền thông, định hướng đầu tư hợp lý.

  • Siết kiểm soát: Tăng cường thanh tra, xử lý nghiêm các hành vi găm hàng, đầu cơ, buôn lậu.

Song song với đó, Thủ tướng yêu cầu sửa đổi Nghị định 24/2012/NĐ-CP về quản lý thị trường vàng theo hướng tinh gọn, phù hợp thực tế – hoàn thành trong tháng 6/2025. Cùng với đó là xây dựng cơ sở dữ liệu thị trường vàng hiện đại, minh bạch.

Chiến lược dài hạn: Thành lập sàn giao dịch vàng quốc gia

Về lâu dài, Thủ tướng giao các bộ, ngành nghiên cứu các giải pháp đột phá:

  • Thành lập sàn giao dịch vàng quốc gia, nơi người dân có thể tự do mua bán minh bạch.

  • Tách bạch giữa chức năng quản lý nhà nước và hoạt động kinh doanh vàng.

  • Đẩy mạnh sản xuất, chế tác vàng trang sức để tăng giá trị gia tăng, tạo thêm việc làm.

  • Ứng dụng hóa đơn điện tử gắn với máy tính tiền, kiểm soát chặt hoạt động kinh doanh vàng.

Đặc biệt, Thủ tướng cũng nhấn mạnh cần tăng cường truyền thông để giải tỏa tâm lý tích trữ vàng, thúc đẩy người dân chuyển hướng đầu tư vào sản xuất – kinh doanh, đưa dòng vốn vào nền kinh tế thực.

Nóng: Thủ tướng yêu cầu nghiên cứu lập sàn giao dịch vàng quốc gia
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính. Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Những sàn giao dịch vàng trên thế giới

Trên thế giới, nhiều quốc gia đã thiết lập các sàn giao dịch vàng hợp pháp nhằm tạo điều kiện cho việc mua bán vàng vật chất và các sản phẩm phái sinh liên quan. Dưới đây là một số thị trường vàng nổi bật:

Anh – thị trường vàng OTC tại London: London là trung tâm giao dịch vàng lâu đời và lớn nhất thế giới, hoạt động chủ yếu theo hình thức giao dịch phi tập trung (OTC). Thị trường này được điều phối bởi Hiệp hội Thị trường Vàng London (LBMA), nơi các ngân hàng và tổ chức tài chính lớn thực hiện giao dịch vàng vật chất với khối lượng lớn.

Hoa Kỳ – sàn giao dịch COMEX: Tại Hoa Kỳ, sàn COMEX (thuộc Sở Giao dịch Hàng hóa Chicago – CME Group) là nơi giao dịch các hợp đồng tương lai vàng với tính thanh khoản cao. COMEX đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành giá vàng toàn cầu và cung cấp nền tảng cho các nhà đầu tư và doanh nghiệp phòng ngừa rủi ro biến động giá.

Trung Quốc – sàn Giao dịch Vàng Thượng Hải (SGE): Trung Quốc, quốc gia tiêu thụ vàng lớn nhất thế giới, đã thành lập Sàn Giao dịch Vàng Thượng Hải (SGE) để quản lý và điều tiết thị trường vàng trong nước. SGE cho phép giao dịch vàng vật chất và đóng vai trò quan trọng trong việc thiết lập giá vàng tại thị trường châu Á.

Ngoài ra, nhiều trung tâm giao dịch vàng khác, như:

  • Dubai (UAE): Sở Giao dịch Vàng và Hàng hóa Dubai (DGCX) là sàn giao dịch phái sinh đầu tiên trong khu vực Trung Đông và Bắc Phi, cung cấp các hợp đồng tương lai vàng và các sản phẩm phái sinh khác.

  • Ấn Độ: Là một trong những thị trường tiêu thụ vàng lớn nhất, Ấn Độ có các sàn giao dịch như Multi Commodity Exchange (MCX) và National Commodity & Derivatives Exchange (NCDEX) cho phép giao dịch hợp đồng tương lai vàng.

  • Singapore: Là trung tâm tài chính lớn tại châu Á, Singapore cung cấp môi trường pháp lý thuận lợi và hạ tầng hiện đại cho giao dịch và lưu trữ vàng.

  • Hồng Kông (Trung Quốc): Hiệp hội Giao dịch Vàng và Bạc Trung Quốc (CGSE) là tổ chức duy nhất được chính phủ Hồng Kông công nhận để giao dịch vàng vật chất, với lịch sử hoạt động hơn 110 năm.

Việc thiết lập các sàn giao dịch vàng hợp pháp tại các quốc gia này không chỉ giúp tăng cường tính minh bạch và hiệu quả của thị trường vàng mà còn hỗ trợ các nhà đầu tư và doanh nghiệp trong việc quản lý rủi ro và đa dạng hóa danh mục đầu tư.