Những năm 1990, nước Anh xôn xao về một cô bé thần đồng toán học có xuất thân từ một gia đình Hồi giáo mộ đạo. Đó là Sufiah Yusof, sinh năm 1984, con gái của một nhà giáo dục Pakistan và một người mẹ Malaysia.

Lớn lên trong một môi trường nghiêm khắc, cô được cha mẹ định hướng trở thành thiên tài ngay từ nhỏ. Nhưng hành trình của Sufiah không phải là câu chuyện về một ngôi sao chói sáng, mà là bi kịch của một cô gái bị áp lực bóp nghẹt, buộc phải trốn chạy và cuối cùng lạc bước vào bóng tối.

'Thần đồng' Toán học từng là ‘con nhà người ta’: Gia đình hà khắc, bỏ ngang Đại học Oxford lựa chọn làm một công việc không ai ngờ tới

Sufiah ngồi giữa cha mẹ trong bức ảnh gia đình năm 1997, thời điểm cô trở thành sinh viên Đại học Oxford. Ảnh: The Star.

Thiên tài được “nuôi dưỡng” trong khuôn khổ khắc nghiệt

Gia đình Sufiah là hình mẫu của một nền giáo dục hà khắc nhưng hiệu quả. Cha cô, ông Farooq Yusof, từng được ca ngợi như một nhà giáo dục tiên phong khi các con ông đều là thần đồng. Anh trai và chị gái của Sufiah lần lượt vào đại học khi mới 15 và 12 tuổi. Riêng Sufiah, khi mới 12 tuổi, đã xếp hạng 8 trong danh sách những tay vợt tennis dưới 21 tuổi xuất sắc nhất nước Anh. Một năm sau, cô được tuyển thẳng vào Đại học Oxford, trở thành sinh viên của trường St. Hilda danh giá khi chỉ mới 13 tuổi.

Thời điểm đó, truyền thông Anh tôn vinh cô như một biểu tượng trí tuệ. Những bài báo tràn ngập hình ảnh cô gái nhỏ nhắn, ngồi giữa cha mẹ trong bức ảnh gia đình năm 1997 – năm Sufiah chính thức bước vào đại học.

Nhưng đằng sau ánh hào quang đó là một tuổi thơ bị kiểm soát đến ngạt thở. Cha mẹ Sufiah tin rằng thành công chỉ đến từ sự kỷ luật sắt đá. Các con bị ép cầu nguyện, tập thở trong nhiều giờ liền mỗi sáng, bị cấm xem tivi, nghe nhạc hay tham gia các hoạt động giải trí. Mọi sai lầm nhỏ nhất cũng có thể bị trừng phạt. Đối với ông Farooq, thành tích của con cái không chỉ là niềm tự hào mà còn là bằng chứng cho phương pháp giáo dục của mình.

Chính sự khắc nghiệt đó đã đẩy Sufiah vào những nỗi tuyệt vọng từ rất sớm. Telegraph từng tiết lộ, cô đã hai lần tìm đến cái chết khi chỉ mới 11 tuổi, trước khi bước chân vào Đại học Oxford.

Cuộc 'đào tẩu' khỏi Đại học Oxford

Bất chấp những áp lực, Sufiah vẫn thể hiện xuất sắc trên giảng đường. Nhưng thành tích không thể khỏa lấp được sự ngột ngạt trong tâm hồn cô. Khi vừa hoàn thành kỳ thi cuối năm thứ ba, cô đã quyết định bỏ trốn khỏi ký túc xá Oxford.

Sự biến mất của Sufiah gây chấn động. Cảnh sát vào cuộc điều tra, truyền thông đưa tin rầm rộ. Hai tuần sau, người ta tìm thấy cô tại một quán cà phê nhỏ ở Bournemouth, một thành phố ven biển miền Nam nước Anh. Lúc đó, Sufiah đang làm bồi bàn, trông hoàn toàn khác so với hình ảnh một thiên tài toán học được tôn vinh trước đây.

Cô từ chối trở về nhà, khẳng định chính sự kiểm soát hà khắc của cha mẹ đã khiến cô cảm thấy như bị cầm tù. Sau này, anh trai cô cũng lên tiếng tố cáo cha mẹ đã lạm dụng, ép buộc con cái một cách quá đáng.

Sau khi được một gia đình khác nhận nuôi, Sufiah quay lại trường để hoàn tất chương trình học. Cô tốt nghiệp Đại học Oxford năm 2003, nhưng không thể tham gia kỳ thi tốt nghiệp vì lý do sức khỏe. Một năm sau, cô kết hôn với một luật sư thực tập tại Oxford, nhưng cuộc hôn nhân chỉ kéo dài vỏn vẹn 13 tháng.

Từ thần đồng Oxford đến 'gái bán hoa'

Tên tuổi Sufiah một lần nữa xuất hiện tràn ngập trên báo chí Anh vào tháng 3/2008. Nhưng lần này, cô không còn được gọi là “thần đồng toán học”, mà là “gái bán hoa” dưới cái tên Shilpa Lee.

Cô bắt đầu con đường này sau khi mắc nợ khoảng 6.800 USD trong thời gian làm nhân viên văn phòng cho một công ty xây dựng tại Manchester. Trả lời báo chí, Sufiah không hề xấu hổ, thậm chí còn tuyên bố cô hài lòng với mức lương 260 USD mỗi giờ nhờ nhan sắc của mình. Cô chụp ảnh gợi cảm, tham gia các tạp chí dành cho người lớn và tận hưởng một cuộc sống mà theo cô, “tự do hơn bao giờ hết”.

'Thần đồng' Toán học từng là ‘con nhà người ta’: Gia đình hà khắc, bỏ ngang Đại học Oxford lựa chọn làm một công việc không ai ngờ tới

Sufiah đầu năm 2016. Ảnh: Inquiringfeminist.

“Tôi có đủ những gì mình cần và quan trọng nhất là tôi có thể làm chủ cuộc đời mình,” Sufiah nói với tờ NST. “Trước đây, tôi chỉ biết học, học và học, thậm chí còn không có nổi một người bạn.”

Câu chuyện của Sufiah khiến dư luận nước Anh dậy sóng. Một thiên tài toán học, từng được kỳ vọng sẽ làm rạng danh nước Anh, giờ đây lại chọn con đường đầy tai tiếng. Nhiều người lên án, nhiều người tiếc nuối, nhưng cũng không ít người đồng cảm với cô.

Bước ngoặt cuối cùng

Đầu năm 2016, Sufiah xuất hiện trở lại, nhưng không còn là “Shilpa Lee” của ngày nào. Cô từ bỏ nghề mại dâm, theo đuổi con đường nghiên cứu truyền thông và tích cực hoạt động cho phong trào nữ quyền. Cô lập ra nhiều trang web để chia sẻ ý tưởng của mình, đấu tranh cho quyền lợi của phụ nữ và lên án những áp lực vô lý trong giáo dục trẻ em.

Nhớ lại quãng thời gian đã qua, Sufiah không hối hận về bất kỳ điều gì. “Ngay cả khi làm gái bán hoa, tôi vẫn hạnh phúc hơn nhiều so với khi còn sống dưới sự kiểm soát của cha mẹ,” cô khẳng định.

Câu chuyện của Sufiah Yusof là một lời cảnh tỉnh về những kỳ vọng quá đáng mà cha mẹ có thể áp đặt lên con cái. Một thiên tài có thể nở rộ, nhưng cũng có thể lụi tàn khi bị bóp nghẹt trong những khuôn khổ cứng nhắc. Và đôi khi, để tìm thấy chính mình, người ta phải đánh đổi bằng những con đường đầy chông gai.