Triển vọng ngành thịt tại Việt Nam trong thời gian sắp tới

Ngành thịt tại Việt Nam hiện đang đứng trước một giai đoạn chuyển mình quan trọng với nhiều cơ hội nhưng cũng không thiếu thách thức. Bài toán phát triển ngành thịt không chỉ nằm ở việc đáp ứng nhu cầu tiêu thụ trong nước mà còn phải tính đến việc nâng cao chất lượng, gia tăng giá trị gia tăng và xây dựng một hệ thống sản xuất bền vững. Các yếu tố như cơ cấu sản xuất, xu hướng tiêu dùng, cũng như những thách thức về chuỗi cung ứng, dịch bệnh và an toàn thực phẩm sẽ tác động mạnh mẽ đến triển vọng của ngành này trong thời gian tới.

Cơ cấu sản xuất ngành thịt đang dần chuyển sang mô hình chăn nuôi chuyên nghiệp

Ngành chăn nuôi ở Việt Nam đã chứng kiến sự dịch chuyển rõ rệt trong cơ cấu sản xuất. Trước đây, chăn nuôi chủ yếu diễn ra trong các hộ nông dân quy mô nhỏ lẻ, nhưng hiện nay, mô hình chăn nuôi chuyên nghiệp, với sự tham gia của các doanh nghiệp lớn, đang ngày càng chiếm ưu thế. Theo thống kê, thị phần của các doanh nghiệp chăn nuôi chuyên nghiệp đã tăng từ 30% lên khoảng 50%-60%, trong khi thị phần của các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ giảm dần. Điều này là kết quả của những khó khăn trong việc duy trì mô hình nông hộ trong bối cảnh dịch bệnh và thua lỗ kéo dài từ 2018 đến 2024.

Mô hình chăn nuôi hiện đại, với ứng dụng công nghệ cao và quy trình chăn nuôi an toàn, đang chiếm ưu thế hơn so với các phương thức chăn nuôi truyền thống. Đặc biệt, khi Luật Chăn Nuôi mới sẽ chính thức có hiệu lực vào ngày 1/1/2025, các doanh nghiệp sẽ phải đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe hơn về vệ sinh an toàn thực phẩm và bảo vệ động vật. Chính vì vậy, việc các doanh nghiệp lớn đón đầu xu hướng này sẽ giúp ngành chăn nuôi Việt Nam tiến gần hơn đến tiêu chuẩn quốc tế, đồng thời đáp ứng nhu cầu thị trường ngày càng khắt khe.

Ngành thịt tại Việt Nam hiện đang đứng trước một giai đoạn chuyển mình quan trọng. Ảnh minh hoạ

Tiềm năng thị trường thịt heo và thịt gia cầm tại Việt Nam

Việt Nam là quốc gia có mức tiêu thụ thịt heo cao nhất Đông Nam Á, với 27.7 kg/người/năm vào năm 2023, đứng thứ hai trên thế giới, chỉ sau Trung Quốc. Thị trường thịt heo hiện nay đang đạt giá trị khoảng 10 tỷ USD, trong khi thịt gia cầm đạt khoảng 2,5 tỷ USD và thịt chế biến khoảng 3 tỷ USD. Tuy nhiên, ngành thịt tại Việt Nam vẫn còn rất nhiều tiềm năng chưa được khai thác, đặc biệt là trong mảng thịt chế biến và các sản phẩm chế biến sẵn.

Điều này được minh chứng qua thực tế, hơn 90% sản phẩm thịt heo trên thị trường hiện nay không có thương hiệu và không có doanh nghiệp lớn dẫn đầu thị trường. Chưa kể, ngành này đang gặp phải một số khó khăn như phụ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu cho thức ăn chăn nuôi, sự thiếu hụt con giống chất lượng cao, cũng như các vấn đề về giết mổ, chế biến và kiểm soát dịch bệnh.

Mặc dù còn nhiều vấn đề tồn tại, nhưng cơ hội cho ngành thịt Việt Nam trong tương lai vẫn rất lớn, đặc biệt khi nhu cầu tiêu thụ thịt ngày càng gia tăng, kéo theo yêu cầu cao về chất lượng và độ an toàn thực phẩm. Sự thay đổi trong thói quen tiêu dùng, với sự quan tâm ngày càng lớn đến các sản phẩm có thể truy xuất nguồn gốc, tạo cơ hội lớn cho ngành thịt Việt Nam trong việc phát triển sản phẩm thịt có thương hiệu và đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế.

Xu hướng tiêu dùng thịt chế biến tăng trưởng mạnh mẽ

Trong những năm qua, xu hướng tiêu thụ thịt chế biến đã bắt đầu phát triển mạnh mẽ ở các quốc gia lớn như Trung Quốc. Thống kê của Frost & Sullivan cho thấy, tại Trung Quốc, thịt chế biến đã chiếm khoảng 25% tổng lượng tiêu thụ thịt heo, và đang tăng trưởng gấp đôi so với thịt tươi. Xu hướng này được dự báo sẽ phát triển tương tự tại Việt Nam, đặc biệt là khi đời sống người dân nâng cao và thói quen tiêu dùng thực phẩm chế biến sẵn ngày càng phổ biến.

Dự báo từ các chuyên gia cho thấy, mảng thịt chế biến sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ và chiếm tỷ trọng lớn trong tổng sản lượng thịt tiêu thụ tại Việt Nam trong những năm tới. Điều này có thể giúp thúc đẩy các doanh nghiệp trong ngành thực phẩm mở rộng quy mô và phát triển các sản phẩm giá trị gia tăng, từ đó tăng trưởng lợi nhuận và nâng cao tính cạnh tranh của ngành thịt Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Theo dự báo của USDA dự báo trong giai đoạn 2023-2029, Việt Nam sẽ là một trong những quốc gia có mức tăng trưởng mạnh mẽ về tiêu thụ thịt heo. Sản lượng thịt heo tiêu thụ tại Việt Nam vào năm 2030 dự kiến sẽ tăng thêm 30% so với năm 2023, cho thấy tiềm năng phát triển mạnh mẽ của ngành thịt trong thời gian tới. Trong năm 2025, Sản lượng thịt lợn của Việt Nam dự kiến sẽ tăng 3%, đạt 3,8 triệu tấn nhờ dự kiến mở rộng đàn lợn khi khả năng kiểm soát dịch tả lợn châu Phi (ASF) được cải thiện.

Dù có nhiều cơ hội phát triển, ngành thịt Việt Nam cũng đang phải đối mặt với một số thách thức lớn. Việc phụ thuộc vào nhập khẩu nguyên liệu chế biến thức ăn chăn nuôi và con giống khiến ngành chăn nuôi trong nước dễ bị tác động bởi biến động giá cả toàn cầu. Bên cạnh đó, việc giết mổ, chế biến, và kiểm soát dịch bệnh vẫn là những vấn đề cần được cải thiện để bảo vệ sức khỏe cộng đồng và nâng cao chất lượng sản phẩm.

Tuy nhiên, những nỗ lực để chuyển đổi sang mô hình chăn nuôi chuyên nghiệp, tăng cường công nghệ và quy trình kiểm soát chất lượng, cũng như sự phát triển mạnh mẽ của mảng thịt chế biến sẵn, sẽ tạo ra những cơ hội lớn cho ngành thịt Việt Nam trong tương lai.

Với thị trường tiêu thụ mạnh mẽ và tiềm năng lớn, ngành thịt Việt Nam đang đứng trước một cơ hội phát triển bền vững nếu có thể vượt qua những thách thức hiện tại. Các doanh nghiệp trong ngành cần chú trọng đến việc xây dựng thương hiệu, đầu tư vào công nghệ và đảm bảo chất lượng sản phẩm để không chỉ đáp ứng nhu cầu trong nước mà còn gia tăng xuất khẩu. Sự phát triển của ngành thịt Việt Nam sẽ góp phần không nhỏ vào sự phát triển của nền kinh tế, đồng thời nâng cao chất lượng thực phẩm và bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng.