Khoảng tháng 9 âm lịch hằng năm, sau những cơn mưa dầm dai dẳng, trên các ghềnh đá ven biển miền Trung lại bất ngờ xuất hiện một loại rong biển sẫm màu, mềm dai, óng mượt – người dân gọi là rong mứt biển hay mứt biển.

Thứ đặc sản xưa là 'món ăn nhà nghèo' nay được dân phố lùng mua, giá hàng trăm nghìn đồng/kg
Rong mứt không chỉ dùng tươi mà còn được người dân phơi khô

“Lộc trời” mọc trên đá

Không cần trồng, không cần chăm, rong mứt vẫn mọc tua tủa trên mặt đá như một món quà thiên nhiên ban tặng, giúp người dân vùng biển tăng thêm thu nhập vào cuối năm. Chính vì vậy, bà con miền Trung vẫn ví loại rong này như “lộc trời” mọc trên đá.

Rong mứt có hai loại chính: rong mứt cọng và rong mứt sợi. Mứt cọng thường mọc gần bờ, thân to, giá bán thấp hơn. Mứt sợi mọc xa bờ hơn, thân nhỏ như sợi chỉ, được ưa chuộng và bán với giá cao. Bãi biển Nam Ô (quận Liên Chiểu, Đà Nẵng) là một trong những nơi có nhiều rong mứt nhất.

Thứ đặc sản xưa là 'món ăn nhà nghèo' nay được dân phố lùng mua, giá hàng trăm nghìn đồng/kg
Một tô canh rong mứt biển thanh mát là món khoái khẩu của du khách vào dịp cuối năm - Ảnh minh họa

Mùa rong mứt kéo dài khoảng 3 tháng, từ cuối tháng 9 đến tháng 12 âm lịch – thời điểm độ mặn của nước biển giảm, tạo điều kiện lý tưởng cho loại rong này sinh sôi. Những cụm mứt biển non có màu sẫm, gần như đen, bám chắc vào các mỏm đá ngập nước.

Người dân thường tranh thủ thu hái mứt khi còn non – lúc này lá dai, vị ngọt và thơm đặc trưng, rất thích hợp để nấu canh hoặc làm gỏi. Mứt già không còn giữ được hương vị ngon như ban đầu.

Thu hoạch mứt biển đòi hỏi sự khéo léo. Người hái phải mang theo dụng cụ cạo chuyên dụng bằng sắt mỏng và túi lưới, len lỏi trên những tảng đá trơn để nhẹ nhàng tách rong ra mà không làm rách hay dập.

Thứ đặc sản xưa là 'món ăn nhà nghèo' nay được dân phố lùng mua, giá hàng trăm nghìn đồng/kg
Rong mứt khô được rao bán trên sàn thương mại điện tử - Ảnh chụp màn hình

Từ “món nhà nghèo” đến đặc sản lên bàn tiệc

Trước kia, rong mứt chỉ gắn với những bữa cơm dân dã ven biển, đơn giản, đạm bạc. Nhưng giờ đây, nó đã vươn lên thành món đặc sản nổi bật, được nhiều nhà hàng ở Đà Nẵng, Phú Yên đưa vào thực đơn như một điểm nhấn độc đáo mang hương vị biển cả.

Một tô canh rong mứt biển thanh mát, đậm đà vị mặn mòi là món khoái khẩu của du khách vào dịp cuối năm. Ngoài ra, rong mứt còn có thể chế biến thành gỏi, xào tỏi, hoặc phơi khô để dùng dần.

Do rong mứt tươi khó bảo quản, dễ bị giập và nhanh hỏng, nên rong mứt khô trở thành mặt hàng được ưa chuộng, đặc biệt trên các sàn thương mại điện tử. Giá bán dao động từ 155.000 đến 300.000 đồng/kg, tùy loại và chất lượng.