Ở các thành phố lớn như Bắc Kinh, Thượng Hải hay Quảng Châu, nơi nhịp sống hiện đại cuốn con người vào guồng quay công việc, học tập và áp lực gia đình, cô đơn không còn là cảm giác hiếm gặp. Theo báo cáo của Tencent năm 2024, tỷ lệ người trẻ và người già cảm thấy “không có ai để tâm sự” đang tăng lên đáng kể. Từ đó, một nghề tưởng chừng kỳ lạ đã dần trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống đô thị: nghề chăm sóc và tâm sự với người độc thân.
Không giống với các dịch vụ trị liệu tâm lý hay ứng dụng AI trò chuyện, nghề này tập trung vào sự hiện diện thực tế nơi một con người thật ngồi đối diện, lắng nghe và sẻ chia. Giá cho một giờ đồng hành có thể lên tới 125 Nhân dân tệ (hơn 450.000 đồng), một mức thu nhập không nhỏ đối với nhiều người trẻ thất nghiệp hoặc đang tìm việc.
Cô Yang, một blogger 27 tuổi tại Bắc Kinh, từng nhận lời làm bạn đồng hành chỉ để thử nghiệm nội dung cho kênh mạng xã hội cá nhân. Tuy nhiên, sau lần đầu cùng một chàng trai dạo chơi trong cửa hàng IKEA và lắng nghe chuyện tình cảm rối ren của anh, cô nhận ra sức nặng tinh thần mà nghề này mang lại.
Theo cô, khách hàng không tìm đến để nghe lời khuyên triết lý hay được giải quyết vấn đề. Điều họ cần là một người có thể đồng cảm, có mặt thật sự, lắng nghe mà không phán xét. Đây là điều mà chatbot, dù được huấn luyện hàng trăm triệu đoạn hội thoại, cũng khó lòng thực hiện được.
![]() |
Nghề tâm sự với người lạ có thể trở thành xu hướng tại nhiều quốc gia trong tương lai. Ảnh minh họa |
Sự hiện diện vật lý còn quan trọng hơn khi đối tượng phục vụ là người cao tuổi. Những người chăm sóc phải dìu khách hàng qua từng phòng khám, giải thích bệnh trạng, thậm chí là nấu ăn và trò chuyện cùng họ vào buổi tối. Những hành động nhỏ như xoa lưng, lấy nước, hay đơn giản là nắm tay khi bệnh nhân run rẩy đều là những chi tiết mà máy móc không thể tái tạo.
Một lý do nữa khiến nghề này không thể bị tự động hóa là yếu tố tâm lý. Trong xã hội hiện đại, không ít người trẻ chọn cách chia sẻ với người lạ để tránh bị đánh giá hoặc khiến người thân lo lắng. Họ không tin tưởng chatbot hoặc các nền tảng AI khi nói đến chuyện cá nhân, do lo ngại dữ liệu bị lưu trữ hoặc sử dụng sai mục đích.
Cô Zhang, 22 tuổi, làm nghề này như một công việc tạm thời trong thời gian thất nghiệp. Cô chia sẻ rằng nhiều khách hàng của mình hầu hết là nữ, đã tìm đến chỉ để “có ai đó chịu lắng nghe”. Họ không muốn trở thành gánh nặng cảm xúc cho bạn bè hay gia đình. Zhang cũng thừa nhận bản thân cô làm nghề này không chỉ vì tiền mà còn vì cảm giác được kết nối, dù ngắn ngủi với một ai đó.
Yếu tố đạo đức và trách nhiệm trong nghề cũng là một điểm khiến AI không thể thay thế. Người đồng hành cần chịu trách nhiệm nếu xảy ra sự cố với khách hàng, đặc biệt là người cao tuổi. Trong khi đó, AI không thể bị truy cứu pháp lý hay phản ứng linh hoạt khi có sự cố ngoài dự tính.
Nghề đồng hành không chỉ dành cho người trẻ. Cô Cui Pei (38 tuổi), sống tại Tây An, hiện đang làm công việc đưa đón và chăm sóc người cao tuổi. Thu nhập của cô vào khoảng 6.000 Nhân dân tệ mỗi tháng nhờ giúp đỡ những ông bà cụ có con cháu ở xa. Cô Cui cho biết, mình phải hành xử như “người thân tạm thời” và nhiều lần phải kiêm luôn vai trò nấu ăn, trò chuyện và hỗ trợ y tế.
Không ít bác sĩ cũng bày tỏ sự ủng hộ với mô hình này vì nó giúp quá trình thăm khám diễn ra suôn sẻ hơn. Người đồng hành có thể giúp phiên dịch y thuật, trấn an cảm xúc người bệnh, và hỗ trợ về mặt thủ tục điều mà một AI không thể hiện diện để thực hiện.