Khả năng tiếp cận nhà ở của người dân đang ngày càng khó
Chiều 18/9, tại Diễn đàn Bất động sản Nhà ở 2025 với chủ đề “Sóng vệ tinh”, một trong những cảnh báo đáng chú ý mà TS. Cấn Văn Lực, Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính - Tiền tệ quốc gia nhấn mạnh là tình trạng doanh nghiệp triển khai cùng lúc quá nhiều dự án trên một địa bàn, dẫn đến áp lực vốn, rủi ro tài chính và tiềm ẩn hệ quả tiêu cực cho thị trường. "Đây là điều cần được cảnh báo sớm để tránh hệ quả tiêu cực về lâu dài", ông Lực nhấn mạnh.
Đặc biệt, ông dẫn chứng về khả năng tiếp cận nhà ở của người dân đang ngày càng khó khăn.
“Một công chức tại Việt Nam hiện cần tới gần 26 năm làm việc mới mua được một căn hộ chung cư, trong khi mức bình quân thế giới chỉ khoảng 15 năm. So với thu nhập hiện tại, giá nhà ở của chúng ta đang quá đắt”, ông nói.
Nếu năm 2023–2024, thời gian tích lũy để mua một căn hộ vào khoảng 24 năm, thì nay đã tăng lên 26 năm, dù thu nhập bình quân đầu người vẫn cải thiện. Điều này cho thấy giá bất động sản tăng nhanh hơn đáng kể so với thu nhập, khiến khoảng cách sở hữu nhà ở ngày càng lớn.
Không thể chờ đợi đến khi tích đủ tiền mới mua nhà, phần lớn người dân đều phải sử dụng đòn bẩy tài chính và trả dần bằng thu nhập lao động. Chính vì vậy, theo TS. Cấn Văn Lực, một chính sách lãi suất ổn định sẽ trở thành “điểm tựa” quan trọng, vừa giúp người lao động sớm an cư, vừa tạo lực đẩy cho thị trường bất động sản.
Ông phân tích, trong bối cảnh kinh tế thế giới tăng trưởng chậm lại, dự báo chỉ quanh mức 2,3% trong năm nay, Việt Nam lại đặt mục tiêu đầy tham vọng khi tăng trưởng tối thiểu 8% và hướng tới hai con số trong các năm tiếp theo. Để đạt được điều này, việc duy trì chi phí vốn hợp lý cho doanh nghiệp và người dân là hết sức cần thiết.
Hiện, Ngân hàng Nhà nước đang giữ lãi suất cho vay qua đêm ở mức hơn 4%, một mức được đánh giá là thấp và ổn định, bất chấp biến động mạnh của lãi suất huy động, giá vàng hay thị trường chứng khoán. Theo TS Cấn Văn Lực, việc giữ ổn định mặt bằng lãi suất không chỉ hỗ trợ sức mua nhà ở của người dân, mà còn giúp thị trường bất động sản có thêm cơ hội để phục hồi và phát triển bền vững.
![]() |
TS. Cấn Văn Lực, Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính - Tiền tệ quốc gia. Ảnh minh hoạ. |
Kiểm soát, đưa giá về mức hợp lý hơn
Theo TS. Cấn Văn Lực, để đưa thị trường về mức hợp lý và tạo cơ hội sở hữu nhà ở rộng rãi hơn, Chính phủ và các cơ quan quản lý cần tập trung xử lý 6 vấn đề lớn:
Thứ nhất, đa dạng hóa nguồn vốn và phát triển tài chính bất động sản: Khôi phục và phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp, thành lập Quỹ Nhà ở quốc gia, xây dựng các quỹ đầu tư tín thác bất động sản (REITs). Thứ hai, thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt, qua đó minh bạch dòng vốn và giao dịch.
Thứ ba, xây dựng lộ trình hợp lý cho việc đánh thuế bất động sản, vừa tăng tính công bằng, vừa tạo nguồn thu ổn định; Thứ tư, kiên quyết chống lãng phí trong quản lý đất đai, tài sản công và đầu tư công sẽ vừa tạo thêm động lực cho tăng trưởng kinh tế, vừa giúp thị trường bất động sản phát triển lành mạnh, minh bạch.
Thứ năm, xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai, bất động sản và nhà ở, đồng thời ban hành cơ chế quản lý, khai thác dữ liệu hiệu quả; Thứ sáu, đẩy mạnh chuyển đổi kép, vừa số vừa xanh trong lĩnh vực xây dựng và bất động sản, giúp thị trường thích ứng với yêu cầu phát triển bền vững.
Bên cạnh chính sách vĩ mô, TS. Lực cho rằng bản thân doanh nghiệp bất động sản cũng cần tái cấu trúc theo hướng không dàn trải đầu tư, tránh tình trạng triển khai đồng loạt nhiều dự án trên cùng địa bàn. Đồng thời chủ động chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, nâng cao năng lực quản trị và chuẩn hóa quy trình, sản phẩm và nhân sự để phù hợp với khung pháp lý mới từ Luật Đất đai, Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh bất động sản sửa đổi.
"Thị trường bất động sản Việt Nam hiện vẫn còn khó khăn, song cơ hội đang lớn hơn thách thức. Nếu biết tận dụng, doanh nghiệp có thể bứt phá trong giai đoạn tới", ông Lực nhận định.