Từ ngày 1/7/2025, Luật Bảo hiểm xã hội 2024 chính thức có hiệu lực, mở rộng đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc và làm rõ các loại hình cũng như chế độ áp dụng với từng nhóm.

Đối tượng tham gia BHXH bắt buộc từ 1/7/2025

Theo Điều 2 Luật BHXH 2024, người lao động là công dân Việt Nam thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc bao gồm:

Người làm việc theo hợp đồng lao động từ 1 tháng trở lên, dù gọi tên hợp đồng khác nhưng có trả lương và chịu quản lý.

Cán bộ, công chức, viên chức; sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, hạ sĩ quan, học viên quân đội, dân quân thường trực.

Người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng (trừ trường hợp điều ước quốc tế có quy định khác).

Vợ/chồng không hưởng lương ngân sách được cử đi công tác nhiệm kỳ cùng thành viên cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài.

Người quản lý, kiểm soát viên, thành viên HĐQT… của doanh nghiệp hoặc hợp tác xã, kể cả không hưởng lương.

Người làm việc không trọn thời gian nhưng có lương từ mức tối thiểu trở lên.

Chủ hộ kinh doanh có đăng ký theo quy định.

Đối với công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam, BHXH bắt buộc áp dụng cho những người ký hợp đồng lao động từ 12 tháng trở lên, trừ các trường hợp di chuyển nội bộ, đã đến tuổi nghỉ hưu hoặc có điều ước quốc tế điều chỉnh khác.

Về phía người sử dụng lao động, tất cả tổ chức, cá nhân có thuê mướn lao động theo hợp đồng đều phải tham gia BHXH bắt buộc, bao gồm cơ quan nhà nước, doanh nghiệp, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức quốc tế tại Việt Nam, hợp tác xã, hộ kinh doanh và cá nhân.

Từ 1/7/2025, ai phải tham gia BHXH bắt buộc và sẽ được hưởng quyền lợi gì?
Từ 1/7/2025, nhiều đối tượng sẽ phải tham gia BHXH bắt buộc và được hưởng thêm chế độ mới, gồm thai sản, tử tuất, hưu trí, tai nạn lao động…

Các loại hình và chế độ BHXH áp dụng từ 1/7/2025

Căn cứ Điều 4 Luật BHXH 2024, hệ thống bảo hiểm xã hội bao gồm:

Bảo hiểm xã hội bắt buộc với các chế độ: ốm đau, thai sản, hưu trí, tử tuất, tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp

Bảo hiểm xã hội tự nguyện với các chế độ: thai sản, hưu trí, tử tuất và tai nạn lao động theo quy định riêng

Trợ cấp hưu trí xã hội với các quyền lợi: trợ cấp hằng tháng, hỗ trợ chi phí mai táng, BHYT do ngân sách chi trả

Bảo hiểm thất nghiệp theo Luật Việc làm 2013

Bảo hiểm hưu trí bổ sung

Nguyên tắc thực hiện bảo hiểm xã hội

Theo Điều 5 Luật BHXH 2024, nguyên tắc đóng và hưởng BHXH tuân thủ cơ chế đóng – hưởng, chia sẻ rủi ro giữa người tham gia, mức đóng dựa trên tiền lương hoặc thu nhập tùy loại hình. Người có thời gian đóng BHXH bắt buộc và tự nguyện được cộng dồn để tính các chế độ, trừ trường hợp đã nhận BHXH một lần.

Quỹ BHXH được quản lý tập trung, minh bạch và được hạch toán độc lập theo nhóm đối tượng. Việc đóng và hưởng phải đơn giản, thuận tiện, đảm bảo quyền lợi và thời gian đóng tối thiểu được tính theo năm, làm tròn theo quy định.

Từ 1/7/2025, toàn bộ các nội dung kể trên sẽ đồng loạt áp dụng, tạo nên khung pháp lý rõ ràng hơn cho hệ thống an sinh xã hội và trách nhiệm của người lao động – người sử dụng lao động.