Theo thông tin từ VnExpress, đại tá Nguyễn Quang Nhật – Trưởng phòng Tuyên truyền, phổ biến pháp luật về trật tự, an toàn giao thông (Cục CSGT) – cho biết, hành vi dừng xe quá vạch khi gặp đèn đỏ hoặc đèn vàng được xem là không chấp hành hiệu lệnh đèn tín hiệu giao thông, căn cứ theo Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ năm 2024.

Cụ thể, luật quy định: khi đèn vàng bật sáng, phương tiện phải dừng lại trước vạch dừng; chỉ được tiếp tục di chuyển nếu đã vượt qua hoặc đang nằm trên vạch. Trong khi đó, đèn đỏ là tín hiệu cấm đi. Do đó, nếu phương tiện chưa tới vạch dừng mà tài xế vẫn cho xe lăn bánh chèn lên hoặc vượt qua vạch thì bị coi là vi phạm quy định dừng đúng vị trí – tương đương hành vi không tuân thủ hiệu lệnh đèn.

Theo Nghị định 168/2024, hành vi không chấp hành hiệu lệnh của đèn tín hiệu giao thông bị xử phạt từ 18–20 triệu đồng đối với tài xế ôtô, từ 4–6 triệu đồng đối với người điều khiển xe máy. Cả hai trường hợp đều bị trừ 4 điểm trên giấy phép lái xe.

Từ 2025: Lỗi sẽ bị coi như vượt đèn đỏ của ô tô và bị phạt từ 18-20 triệu đồng, người dân biết để chấp hành
Như vậy, hành vi không chấp hành hiệu lệnh của đèn tín hiệu giao thông bị xử phạt từ 18–20 triệu đồng đối với tài xế ôtô, từ 4–6 triệu đồng đối với người điều khiển xe máy. Ảnh: Tổng hợp

Cũng theo báo VnExpress, tại Hà Nội trong ngày 2/1/2025, nhiều người dân dừng xe chờ đèn đỏ – một trong những thời điểm dễ phát sinh tình huống vượt vạch. Một số tài xế cho rằng lỗi dừng quá vạch chỉ nên xử phạt ở mức “không tuân thủ vạch kẻ đường”.

Tuy nhiên, đại tá Nhật nhấn mạnh, vạch dừng trước đèn tín hiệu có chức năng như một “hàng rào” giới hạn, tương tự như đèn tín hiệu. Do đó, việc vượt qua vạch được hiểu là đã vượt đèn.

Một số ý kiến từ giới luật sư cho rằng, quy định hiện hành có thể đúng theo câu chữ của luật, song mức xử phạt lại chưa phản ánh đầy đủ tính chất hành vi. Luật sư Đặng Thành Chung (Đoàn luật sư Hà Nội) nêu quan điểm: dừng xe quá vạch không hẳn là cố tình vi phạm tín hiệu đèn mà có thể là lỗi kỹ thuật – do phanh không kịp, ước lượng sai khoảng cách hoặc không nhìn rõ vạch.

“Trong nhiều trường hợp, tài xế vẫn có ý thức dừng xe đúng quy định nhưng do điều kiện kỹ thuật nên không đảm bảo được vị trí dừng,” ông Chung nói, đồng thời đề xuất nên phân loại hành vi này ở cấp độ nhẹ hơn so với lỗi vượt đèn đỏ, đèn vàng.

Thực tế, trước khi Nghị định 168/2024 có hiệu lực, tình trạng xe dừng quá vạch – đặc biệt là xe máy – khá phổ biến, gây lấn chiếm phần đường dành cho người đi bộ, thậm chí tạo ra tình trạng hỗn loạn tại các ngã ba, ngã tư. Một chuyên gia đào tạo lái xe an toàn đề xuất có thể chia mức phạt theo mức độ vi phạm: dừng quá vạch nhưng chưa lấn sang phần đường cho người đi bộ là lỗi nhẹ, lấn vào phần đường dành cho người đi bộ là lỗi nặng hơn, và nặng nhất là lấn vào làn đường dành cho xe chạy.

Cục CSGT khuyến cáo người điều khiển phương tiện cần chú ý quan sát đèn tín hiệu tại các nút giao, điều chỉnh tốc độ hợp lý để dừng đúng vị trí, đảm bảo an toàn và tránh vi phạm.