Từng chỉ mọc hoang ở những bụi rậm, ven rẫy, khe suối hay bờ rào tại Quảng Ngãi, cây sọ chó – loài cây với cái tên vừa lạ tai vừa gợi tò mò – nay đã “lên đời” trở thành gia vị cao cấp, được các đầu bếp săn lùng đưa vào thực đơn của những nhà hàng, khách sạn sang trọng.

Cây sọ chó thuộc họ Rutaceae, còn được biết đến với nhiều tên gọi như muồng truổng, cây sẻn hoặc sẻn gai. Lá nhỏ, xanh sẫm, bóng mượt, chỉ bằng đầu ngón tay, mọc chi chít trên những cành đầy gai. Cả lá non và lá già đều dùng được, nhưng giới sành ăn lại chuộng lá già hơn vì độ giòn và vị đậm.

Từ bụi rậm lên bàn tiệc: Loài cây dại tên lạ từng bị lãng quên, giờ thành đặc sản được đầu bếp săn lùng, giá cao bất ngờ

Điểm đặc biệt làm nên giá trị của lá sọ chó nằm ở hương vị độc đáo: khi nhai, vị hăng nhẹ và hơi gắt như vỏ quýt lan tỏa, sau đó hậu ngọt dần, xen lẫn hương cà ri phảng phất. Tinh dầu trong lá hòa quyện giữa độ the mát của bạc hà, chút đắng nhẹ và vị thơm dịu của vỏ quýt khô, tạo nên dư vị vừa quen vừa lạ.

Trong ẩm thực, lá sọ chó thường được giã dập, ướp cùng thịt nai, nhím, heo rừng, dê, bò hay bê non trước khi nướng. Người dân địa phương tiết lộ bí quyết: để giữ được màu xanh tươi và hương thơm đặc trưng, lá chỉ nên cho vào khi thịt gần chín.

Từ bụi rậm lên bàn tiệc: Loài cây dại tên lạ từng bị lãng quên, giờ thành đặc sản được đầu bếp săn lùng, giá cao bất ngờ

Không chỉ ngon, cây sọ chó còn dễ trồng và cho năng suất ổn định. Cây sống khỏe, tuổi thọ trung bình 2–3 năm, thích nghi tốt với khí hậu địa phương, ít tốn công chăm sóc. Người trồng chỉ cần tưới nước, kiểm tra bệnh đục thân và rám lá là cây phát triển mạnh. Trung bình 5 kg lá tươi sẽ chế biến được 1 kg lá khô.

Hiện trên thị trường, giá bán lá sọ chó tươi vào khoảng 350.000 đồng/kg, còn lá khô có thể lên tới 800.000 đồng/kg – mức giá “trong mơ” đối với một loài cây từng bị bỏ quên nơi bờ rào, khe suối.