Việt Nam 'mở kho' đón hàng triệu tấn phế liệu từ Mỹ và Nhật Bản với giá siêu rẻ

Theo số liệu sơ bộ từ Tổng cục Hải quan, trong 5 tháng đầu năm 2025, Việt Nam đã nhập khẩu tổng cộng 2,53 triệu tấn phế liệu sắt thép, với kim ngạch đạt 812,52 triệu USD. Con số này cho thấy mức tăng trưởng ấn tượng 27,6% về lượng và 7,1% về trị giá so với cùng kỳ năm ngoái. Dù giá trung bình nhập khẩu giảm gần 16% xuống còn 320,49 USD/tấn, nhu cầu phế liệu phục vụ tái chế và sản xuất thép vẫn không ngừng gia tăng.

Riêng trong tháng 5/2025, Việt Nam nhập về hơn 500.000 tấn phế liệu sắt thép, trị giá khoảng 170 triệu USD. Tuy giảm nhẹ so với tháng trước do yếu tố mùa vụ và biến động giá quốc tế, nhưng xu hướng chung vẫn là tăng trưởng ổn định.

Trong danh sách các quốc gia cung cấp, Nhật Bản giữ vững vị thế là đối tác số một với hơn 1,41 triệu tấn phế liệu được xuất sang Việt Nam trong 5 tháng đầu năm, trị giá gần 480 triệu USD. Đây là mức tăng mạnh tới 38,9% về lượng và 17% về giá trị so với cùng kỳ năm 2024. Giá nhập trung bình từ Nhật đạt khoảng 339,25 USD/tấn.

Mỹ đứng ở vị trí thứ hai với hơn 245.000 tấn phế liệu được đưa vào Việt Nam, tương đương hơn 76 triệu USD, chiếm gần 10% tổng lượng nhập khẩu. Giá trung bình từ Mỹ chỉ 309,5 USD/tấn, giảm mạnh 17,8% so với cùng kỳ năm trước. Australia là đối tác lớn thứ ba, cung cấp 186.000 tấn, trị giá 65 triệu USD.

Sử dụng phế liệu sắt thép trong sản xuất được đánh giá là giải pháp tối ưu giúp tiết kiệm chi phí. Ảnh minh họa

Một trong những yếu tố giúp đẩy mạnh nhập khẩu là chính sách thuế nhập khẩu ưu đãi. Theo biểu thuế MFN, phế liệu sắt thép nhập từ Nhật Bản được áp dụng mức thuế suất 0%. Đối với Mỹ, dù chưa có hiệp định thương mại tự do song phương, nhưng nhiều mã hàng cũng được hưởng thuế suất ưu đãi từ 0% đến 3%, giúp giảm chi phí nhập khẩu đáng kể cho doanh nghiệp.

Tuy nhiên, đi kèm với ưu đãi là những quy định kiểm soát chất lượng rất nghiêm ngặt. Chỉ những loại phế liệu đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn kỹ thuật, không chứa tạp chất nguy hại, không nhiễm phóng xạ hay chất thải công nghiệp mới được phép nhập khẩu. Các lô hàng đều phải trải qua quy trình kiểm định và giám định kỹ lưỡng trước khi thông quan.

Danh mục được phép nhập bao gồm nhiều loại như phế liệu gang đúc, thép không gỉ, thép tráng thiếc, phoi tiện, phoi bào, mạt giũa, bavia… với mã HS cụ thể nhằm thuận tiện cho việc quản lý và giám sát.

Theo Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA), tổng sản lượng thép thành phẩm năm 2024 đạt 29,44 triệu tấn, đứng đầu khu vực ASEAN và xếp thứ 12 toàn cầu. Dự kiến trong năm 2025, sản lượng sẽ đạt tới 32,9 triệu tấn, tăng 12% so với năm trước, kéo theo nhu cầu nguyên liệu đầu vào cũng tăng tương ứng.

Sử dụng phế liệu sắt thép trong sản xuất được đánh giá là giải pháp tối ưu giúp tiết kiệm chi phí, giảm tiêu thụ năng lượng và đặc biệt là góp phần bảo vệ môi trường. Việc đẩy mạnh tái chế phế liệu không chỉ giúp giảm phụ thuộc vào nguồn quặng nguyên sinh mà còn phù hợp với định hướng phát triển bền vững của ngành công nghiệp thép Việt Nam.