Trước tình trạng gia tăng nhanh chóng của các vụ lừa đảo trong lĩnh vực ngân hàng, nhiều tổ chức tài chính lớn tại Việt Nam đã phát đi cảnh báo khẩn tới khách hàng. Vietcombank, VietinBank, BIDV, MB và các ngân hàng khác đồng loạt kêu gọi người dùng nâng cao cảnh giác, không cung cấp thông tin cá nhân, mã OTP hay dữ liệu sinh trắc học qua các kênh không chính thức.

Các thủ đoạn lừa đảo hiện nay không còn dừng ở việc giả mạo nhân viên ngân hàng mà đã chuyển sang hình thức mạo danh tổng đài, nhân viên giao hàng hay thậm chí tạo ứng dụng ngân hàng giả mạo. Trong nhiều trường hợp, kẻ gian sử dụng những kịch bản có tính khẩn cấp như thông báo nhận quà, nâng hạn mức thẻ hoặc cảnh báo khóa tài khoản để buộc người dùng nhanh chóng làm theo yêu cầu mà không kịp xác minh thông tin.

Đặc biệt, nhiều ngân hàng ghi nhận các vụ việc liên quan đến giả mạo xác thực sinh trắc học – một xu hướng gian lận mới. Kẻ gian yêu cầu người dùng cung cấp hình ảnh khuôn mặt hoặc dấu vân tay qua các ứng dụng lạ nhằm chiếm quyền kiểm soát tài khoản.

Trong khi đó, các đối tượng khác lợi dụng các đường link độc hại trong tin nhắn SMS, email hoặc các nền tảng mạng xã hội để dụ người dùng truy cập vào website giả mạo, từ đó thu thập dữ liệu và thực hiện giao dịch trái phép.

Để ứng phó, hàng loạt ngân hàng lớn đang triển khai tính năng cảnh báo giao dịch lừa đảo ngay trên ứng dụng ngân hàng số. BIDV là đơn vị đầu tiên áp dụng từ tháng 4/2025 và đã giúp hơn 40.000 khách hàng ngăn chặn giao dịch đáng ngờ, với tổng số tiền được giữ lại lên tới 160 tỷ đồng. Tiếp nối, Vietcombank sẽ áp dụng từ 30/6, VietinBank từ 4/7 và MB, Agribank cũng sẽ triển khai trong tháng 7 và 8 tới.

Tính năng này hoạt động theo cơ chế đối chiếu tài khoản thụ hưởng với cơ sở dữ liệu các tài khoản nghi ngờ do cơ quan chức năng và ngân hàng Nhà nước quản lý. Nếu phát hiện rủi ro, hệ thống sẽ tự động phát cảnh báo đến người chuyển tiền, cho phép họ xem xét lại trước khi xác nhận giao dịch.

Vietcombank, VietinBank, BIDV và MB đồng loạt phát cảnh báo khẩn tới khách hàng
Ông Phạm Anh Tuấn, Vụ trưởng Thanh toán tại họp báo Ngày không tiền mặt ngày 2/6. (Ảnh: TTO)

Cùng lúc đó, Ngân hàng Nhà nước cũng tăng tốc hoàn thiện “kho dữ liệu tài khoản đen” – nơi lưu trữ hơn 350.000 tài khoản nghi ngờ liên quan đến gian lận, lừa đảo. Đây sẽ là nền tảng quan trọng giúp các ngân hàng đồng bộ hệ thống cảnh báo và nâng cao hiệu quả giám sát.

Không chỉ dừng lại ở cảnh báo, cơ quan quản lý còn chuẩn bị siết chặt quy trình mở tài khoản doanh nghiệp. Trong thời gian tới, chủ doanh nghiệp buộc phải trực tiếp tới ngân hàng để mở tài khoản thay vì ủy quyền, nhằm ngăn chặn tình trạng lợi dụng tài khoản tổ chức cho các hành vi rửa tiền, chuyển tiền lừa đảo.

Một tín hiệu đáng lo ngại là việc công an vừa phát hiện đường dây sử dụng công nghệ AI để làm giả dữ liệu sinh trắc học, phục vụ cho các hoạt động rửa tiền với tổng giá trị lên tới 1.000 tỷ đồng qua một trang web đánh bạc. Đây là lời cảnh tỉnh cho toàn bộ hệ thống ngân hàng và người dùng trong bối cảnh tội phạm công nghệ cao không ngừng gia tăng.

Trong giai đoạn tới, việc xác thực sinh trắc học sẽ trở thành điều kiện bắt buộc để duy trì tài khoản ngân hàng. Theo kế hoạch của Ngân hàng Nhà nước, các tài khoản chưa xác thực sẽ bị đóng vào tháng 9/2025 để đảm bảo an toàn hệ thống và giảm thiểu rủi ro lừa đảo.