Quảng Ninh không chỉ được thiên nhiên ưu ái ban tặng cảnh quan tuyệt đẹp mà còn sở hữu ẩm thực phong phú, có nhiều sản vật trứ danh.
Bên cạnh chả mực giòn rụm, bánh đa cua đậm đà hay vô số hải sản tươi ngon, nơi đây có một cái tên đặc sản từng xa lạ với nhiều người, nhưng nay lại trở thành món khoái khẩu được săn lùng khắp nơi – đó là cù kỳ, hay còn được gọi là cua cù kỳ, cùm cùm hoặc cua đá.
![]() |
Cù kỳ được rao bán trên chợ mạng - Ảnh chụp màn hình |
Cù kỳ có hình dáng khá giống cua biển nhưng nổi bật với hai càng to, mai màu nâu, mắt xanh lá cây và thịt săn chắc. Tại Việt Nam, cù kỳ xuất hiện ở một số vùng biển như Quảng Ninh và Khánh Hòa, nhưng nổi tiếng nhất vẫn là ở Quảng Ninh, nơi cù kỳ được xem như một “đặc sản vùng đất mỏ”.
Có hai loại cù kỳ phổ biến: cù kỳ đỏ và cù kỳ đen (hay còn gọi là cù kỳ lông) – trong đó, cù kỳ đen được đánh giá là ngon hơn và có giá cao hơn.
Cù kỳ đen thường phân bố tại các bãi cát xen kẽ đá ven biển, nơi có thủy triều lên xuống rõ rệt. Các vùng như Vân Đồn, Cô Tô, Trà Cổ (Móng Cái) là nơi tập trung nhiều cù kỳ nhất. Chúng đào hang sâu 20–30 cm, miệng hang hình phễu và được che kín bằng cát và mảnh vỏ sò, rất khó phát hiện.
Mùa cù kỳ thường kéo dài từ tháng 2 đến tháng 7 âm lịch – đây là thời điểm lý tưởng để “săn” cù kỳ, khi thịt chắc, gạch béo và nhu cầu tăng mạnh.
![]() |
![]() |
Từng là món ăn dân dã ít người biết đến, giờ đây cù kỳ đen trở thành đặc sản “hiếm có khó tìm” - Ảnh minh họa/ Nguồn: Internet |
Từng là món ăn dân dã ít người biết đến, giờ đây cù kỳ đen trở thành đặc sản “hiếm có khó tìm”, được tiêu thụ mạnh tại các nhà hàng hải sản lớn hoặc qua các thương lái phân phối khắp tỉnh thành.
Theo khảo sát, giá cù kỳ đen dao động từ 280.000 đến 330.000 đồng/kg, tùy vào kích cỡ. Dù cù kỳ ít thịt hơn cua, nhưng phần gạch nhiều, béo ngậy, chính là lý do khiến nhiều thực khách “nghiện” loại hải sản này.
Tại Quảng Ninh, bún cù kỳ là món ăn được nhiều người yêu thích, kết hợp giữa vị biển đậm đà và phong vị ẩm thực truyền thống.
Ngay khi đánh bắt về, cù kỳ được rửa sạch và sơ chế kỹ lưỡng, phần thân hấp chín rồi xay nhuyễn, lọc lấy nước để làm nước dùng ngọt thanh; phần càng luộc chín, đập vỏ lấy thịt để tăng độ đậm đà; phần gạch được xào với hành khô và gia vị, dậy mùi thơm nức, tạo điểm nhấn béo ngậy cho bát bún.
Ngoài ra, bún cù kỳ Quảng Ninh còn thường được phối cùng các loại hải sản như tôm tươi, mực khô, bề bề, ăn kèm đậu bắp và chả lá lốt, tạo nên hương vị hài hòa, đặc trưng, khó quên.