Bộ Công Thương cùng RT4D có động thái sớm, ngay sau khi Hiệp định AANZFTA sửa đổi được thông qua

Ngày 12/6, Bộ Công Thương Việt Nam phối hợp với Chương trình Thương mại Khu vực vì Phát triển (RT4D) tổ chức hội thảo khu vực kéo dài hai ngày (12-13). Hội thảo nhằm tăng cường năng lực cho các quốc gia ASEAN trong thực hiện cam kết mở cửa thị trường dịch vụ theo phương thức “chọn bỏ” (negative listing) trong khuôn khổ Hiệp định Thương mại Tự do ASEAN – Australia – New Zealand (AANZFTA).

Sự kiện diễn ra tại Hà Nội ngay sau khi Chính phủ Việt Nam chính thức phê duyệt Nghị định thư thứ hai sửa đổi AANZFTA tại Nghị quyết số 32/NQ-CP ngày 20/5/2025.

Hội thảo tập trung hướng dẫn kỹ thuật chuyển đổi từ phương thức “chọn-cho” (positive listing) sang “chọn-bỏ” – một bước tiến quan trọng để nâng cao tính minh bạch và mức độ cam kết trong thương mại dịch vụ.

Chương trình có sự tham gia của các chuyên gia kỹ thuật, cán bộ cấp cao từ các bộ ngành của Việt Nam, đại diện các quốc gia ASEAN, Australia, New Zealand, cùng đại diện Ban Thư ký ASEAN và các ủy ban chuyên trách của AANZFTA. Sự hiện diện của các đại sứ quán Australia và New Zealand tại Việt Nam cho thấy cam kết mạnh mẽ trong việc đồng hành cùng ASEAN thúc đẩy hội nhập dịch vụ.

Phát biểu trước thềm hội thảo, bà Nguyễn Việt Chi, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách Thương mại Đa biên - Bộ Công Thương, nhấn mạnh, đây là nỗ lực thiết thực nhằm tăng cường khả năng thực thi và phối hợp giữa các nước thành viên, đảm bảo thực hiện hiệu quả các điều khoản đã sửa đổi trong AANZFTA.

Bà Nguyễn Việt Chi, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách Thương mại Đa biên - Bộ Công Thương

Bà Cecilia Brennan, Tham tán Kinh tế tại Đại sứ quán Australia tại Việt Nam chia sẻ: Trong bối cảnh hiện tại, nỗ lực phối hợp của Australia nhằm thúc đẩy hội nhập kinh tế khu vực với ASEAN mang ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Hội thảo lần này là cơ hội để các bên cùng nhận diện thách thức, tìm kiếm cơ hội, và cùng nhau hướng tới sự đồng thuận về các mục tiêu chung, nhằm xây dựng một môi trường thương mại dịch vụ ngày càng minh bạch, thuận lợi và cởi mở.

Tại hội thảo, phát biểu về nâng cao năng lực thực thi cam kết dịch vụ theo Hiệp định AANZFTA nâng cấp, bà Caroline Beresford – Đại sứ New Zealand tại Việt Nam – nhấn mạnh vai trò then chốt của luật lệ thương mại quốc tế trong việc bảo đảm thịnh vượng cho các nền kinh tế nhỏ và mở như ASEAN, Australia và New Zealand.

“Chúng ta là những quốc gia nhỏ và cần có luật lệ để tạo ra sự chắc chắn. Những quy tắc đó đã phục vụ chúng ta rất tốt và góp phần đưa cả khu vực phát triển vượt bậc trong nhiều thập kỷ qua”, bà Caroline khẳng định. “New Zealand tin tưởng rằng đó là con đường duy nhất để các nước như chúng tôi phát triển: Bằng cách tuân thủ các quy tắc thương mại công bằng và minh bạch”.

Bà Caroline Beresford – Đại sứ New Zealand tại Việt Nam

Bà Cecilia Brennan, Tham tán Kinh tế của Đại sứ quán Australia tại Việt Nam, nhấn mạnh vai trò trung tâm của lĩnh vực dịch vụ trong thương mại hiện đại và cam kết mạnh mẽ của Australia đối với tự do hóa thương mại dịch vụ trong khu vực.

“Dịch vụ là yếu tố cốt lõi trong cách chúng ta thực hiện thương mại quốc tế – từ hỗ trợ chuỗi giá trị toàn cầu, tăng năng suất cho tới thúc đẩy chuyển đổi số. Việc chuyển sang phương thức 'chọn-bỏ' là bước ngoặt mang tính hệ thống, tạo ra sự minh bạch, khả năng tiếp cận và môi trường đầu tư ổn định hơn cho các nhà đầu tư”, bà nói.

Bà Brennan cũng cho biết Hiệp định AANZFTA nâng cấp hiện đã có hiệu lực tại Australia, New Zealand, Việt Nam và một số nước ASEAN khác, đồng thời bày tỏ kỳ vọng các nước còn lại sẽ sớm hoàn tất quy trình trong nước. Năm 2024, tổng kim ngạch thương mại hai chiều giữa Australia và ASEAN đạt 195 tỷ AUD, trong đó 6/15 đối tác thương mại hàng đầu của Australia là thành viên ASEAN.

“Hiệp định AANZFTA nâng cấp và RCEP là hai trụ cột trong chiến lược thương mại của Australia tại Đông Nam Á”, bà nói, đồng thời khẳng định rằng Australia sẽ tiếp tục hợp tác chặt chẽ với khu vực để xây dựng một nền thương mại dịch vụ mở, bao trùm và bền vững.

Bà Cecilia Brennan, Tham tán Kinh tế của Đại sứ quán Australia tại Việt Nam

Phát biểu với tư cách đồng tổ chức hội thảo, đại diện Chương trình Thương mại Khu vực vì Phát triển (RT4D) tại Việt Nam, bà Nguyễn Thị Thanh Mai – Giám đốc điều phối Quốc gia, RT4D - nhấn mạnh tầm quan trọng của hợp tác khu vực trong bối cảnh kinh tế toàn cầu ngày càng bất định và phức tạp. Bà đánh giá cao nỗ lực phối hợp giữa Bộ Công Thương Việt Nam và Đại sứ quán Australia, New Zealand trong việc tổ chức hội thảo này.

“Chúng ta đang bước vào một giai đoạn mới và đầy thách thức của tiến trình hội nhập khu vực. Những hiệp định thương mại tự do thế hệ mới như AANZFTA nâng cấp không chỉ tạo ra môi trường kinh doanh thuận lợi hơn mà còn mở ra nhiều cơ hội hợp tác sâu rộng giữa ASEAN, Australia và New Zealand”, đại diện RT4D chia sẻ.

Theo bà, thương mại dịch vụ hiện đóng góp hơn 50% GDP tại nhiều quốc gia và đang trở thành động lực tăng trưởng then chốt. Việc chuyển từ phương thức cam kết “chọn-cho” sang “chọn-bỏ” là một cột mốc quan trọng, thể hiện mức độ cam kết cao hơn, đồng thời mở rộng khả năng tiếp cận thị trường dịch vụ trong khu vực.

Bà Nguyễn Thị Thanh Mai – Giám đốc điều phối Quốc gia, RT4D

Hiệp định AANZFTA là một trong những FTA thế hệ mới đầu tiên mà ASEAN ký với đối tác ngoài khối, trong đó việc chuyển đổi phương thức cam kết sang "chọn bỏ" được xem là bước đi tất yếu để tiệm cận các tiêu chuẩn cao hơn về mở cửa thị trường dịch vụ.

Hội thảo lần này quy tụ khoảng 70 đại biểu tham gia các phiên thảo luận chuyên sâu, xoay quanh quá trình chuyển đổi phương thức lựa chọn với các cam kết dịch vụ trong khuôn khổ hiệp định AANZFTA.