Bộ Xây dựng đang lấy kiến về dự thảo Quyết định của Thủ tướng ban hành danh mục sản phẩm, dịch vụ công nghiệp đường sắt thực hiện theo phương thức đặt hàng, giao nhiệm vụ. Đây là cơ sở để cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp nhà nước giao nhiệm vụ, đặt hàng các doanh nghiệp trong nước nghiên cứu, chế tạo sản xuất, phát triển sản phẩm để từng bước tăng dần tỷ lệ nội địa hóa, từng bước hiện thực hóa “giấc mơ” tự chủ ngành công nghiệp đường sắt.

Trước mắt, việc đặt hàng, giao nhiệm vụ sẽ tập trung vào vật tư, thiết bị, phụ tùng đường sắt, những sản phẩm có tiềm năng thị trường lớn, phù hợp với năng lực công nghệ, trình độ sản xuất và nguồn nhân lực của Việt Nam.

Theo đó, Bộ Xây dựng đã đề xuất 8 danh mục sản phẩm, dịch vụ công nghiệp đường sắt thực hiện theo phương thức Nhà nước đặt hàng, giao nhiệm vụ cho doanh nghiệp tư nhân.

Cụ thể, 4 sản phẩm, dịch vụ công nghiệp đường sắt thực hiện theo phương thức giao nhiệm vụ hoặc đặt hàng gồm: Nghiên cứu, xây dựng tiêu chuẩn áp dụng đối với dịch vụ, hàng hóa công nghiệp đường sắt; Nghiên cứu, phát triển sản phẩm, hàng hóa công nghiệp đường sắt; Đánh giá sự phù hợp tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật của sản phẩm, hàng hóa công nghiệp đường sắt; Đào tạo, tiếp nhận chuyển giao công nghệ trong lĩnh vực đường sắt.

4 sản phẩm, dịch vụ công nghiệp đường sắt thực hiện theo phương thức đặt hàng gồm: Sản xuất ray, ghi, phụ kiện liên kết; sản xuất, lắp ráp hệ thống thông tin, hệ thống tín hiệu đường sắt; sản xuất, lắp ráp hệ thống cấp điện sức kéo đường sắt; sản xuất, lắp ráp phương tiện giao thông đường sắt.

Bộ Xây dựng ‘bật đèn xanh’ cho tư nhân tham gia sản xuất 8 nhóm hàng hóa, dịch vụ đường sắt
Ảnh minh họa - Nguồn: Internet

Bộ Xây dựng nhìn nhận việc ban hành danh mục sản phẩm, dịch vụ công nghiệp đường sắt được đặt hàng, giao nhiệm vụ sẽ là cơ sở để doanh nghiệp Việt từng bước làm chủ thiết kế hệ thống, xây dựng, bảo trì, sửa chữa công trình đường sắt và sản xuất được vật tư, vật liệu cho công trình.

Theo thông tin từ Bộ Xây dựng, ngành công nghiệp đường sắt hiện đã có một số thành tựu nhất định, nhưng chủ yếu chỉ đáp ứng nhu cầu bảo trì, sửa chữa các phương tiện có tốc độ thấp. Hiện, cả nước có 35 cơ sở tham gia ngành công nghiệp đường sắt nhưng hầu hết máy móc và linh kiện vẫn phải nhập khẩu. Việc này khiến ngành còn thiếu đồng bộ và lạc hậu. Chưa kể, hệ thống công nghiệp đường sắt chưa có điều kiện để tham gia với loại hình điện khí hóa, thiếu trang thiết bị, công nghệ và nhân lực để phục vụ đường sắt điện khí hóa.

Do vậy, theo Bộ Xây dựng, nhà điều hành cần có chính sách đặc biệt ưu tiên và khuyến khích để phát triển công nghiệp đường sắt. Các chính sách này được Bộ đề xuất áp dụng qua cơ chế Nhà nước bảo đảm thị trường đầu ra ổn định cho doanh nghiệp nghiên cứu, sản xuất chế tạo và phát triển sản phẩm đồng bộ cả 4 nhóm (xây dựng công trình, thông tin tín hiệu, phương tiện, điện sức kéo). Từ đó, doanh nghiệp có thể phát triển sản phẩm để từng bước tăng dần tỷ lệ nội địa hóa.