Chủ tịch CC1: Chúng tôi đang đàm phán với đối tác ngoại để cùng tham gia dự án trọng điểm

Chia sẻ tại Diễn đàn Kinh tế Việt Nam 2025, ngày 5/6, ông Phan Hữu Duy Quốc, Chủ tịch HĐQT – Tổng Công ty Xây dựng số 1 (CC1), cho hay, trong suốt 20 năm qua, tốc độ phát triển đường sắt đô thị tại Hà Nội và TP.HCM chỉ đạt khoảng 1 km/năm - một con số khiêm tốn nếu so với các đô thị lớn trong khu vực. Tuy nhiên, tinh thần của Kết luận 49 của Bộ Chính trị đã tạo nên một bước ngoặt: Hà Nội phải làm 400 km và TP.HCM là 355 km trong 10 năm tới, tương đương 40 km/năm, tăng tốc gấp 40 lần.

“Đây là tín hiệu cho thấy quyết tâm chính trị rất cao từ Bộ Chính trị, Chính phủ đến chính quyền các đô thị,” ông nói. Tuy nhiên, với tư cách là người đứng đầu một doanh nghiệp xây dựng lớn, ông Quốc thẳng thắn nhìn nhận: “Đây là cơ hội, nhưng cũng là thử thách lớn đối với doanh nghiệp trong nước.”

Chủ tịch CC1 chỉ ra một thực tế: Hạ tầng kỹ thuật và năng lực tổ chức thi công của nhiều doanh nghiệp Việt hiện vẫn dừng ở quy mô nhỏ, chủ yếu làm các công trình vài trăm tỷ đồng. Trong khi đó, mỗi dự án đường sắt đô thị đều có quy mô từ 1–2 tỷ USD, đòi hỏi khả năng tổ chức, quản trị và tài chính ở tầm cao hơn hẳn.

Ông chia sẻ thẳng thắn: “Doanh nghiệp trong nước, dù rất quyết tâm, cũng không thể một sớm một chiều hóa Thánh Gióng trong truyền thuyết, đánh một trận là bay lên trời.” Thay vì chạy theo ảo vọng lớn nhanh thần kỳ, ông Quốc cho biết CC1 chọn con đường thực tế và lâu dài hơn.

“Chúng tôi không kỳ vọng những cuộc hóa thân thần thoại. Chúng tôi chọn phát triển bền vững, từng bước nâng cao năng lực và quan trọng nhất là sẵn sàng liên kết với những tập đoàn quốc tế có năng lực thực sự để cùng làm việc lớn, thi công thần tốc như yêu cầu đặt ra hiện nay".

Ông Quốc cho biết, dù chưa công bố, nhưng CC1 đang đàm phán với một số tập đoàn lớn nước ngoài để cùng tham gia các dự án trọng điểm.

Lấy ví dụ từ dự án sân bay Long Thành, ông Quốc cho biết, dự án này đang được dẫn dắt bởi một tập đoàn lớn từ Thổ Nhĩ Kỳ, trong khi các doanh nghiệp Việt tham gia với vai trò nhà thầu phụ. “Không có gì phải ngại khi chúng ta cần sự đồng hành của các đối tác nước ngoài. Vấn đề là phải biết học hỏi và sẵn sàng lớn lên,” ông nhận định.

Đồng thời ông nhấn mạnh, trong bối cảnh các dự án lớn được giao cho chính quyền đô thị tổ chức đấu thầu và lựa chọn nhà đầu tư, không một doanh nghiệp nội địa nào có thể đơn độc đảm nhận trọn gói. Vì thế, CC1 xác định liên kết là lựa chọn chiến lược. "Dù chưa công bố, nhưng chúng tôi đang đàm phán với một số tập đoàn lớn nước ngoài để cùng tham gia các dự án trọng điểm".

Bài học từ Trung Quốc được ông nhắc tới: Thẩm Quyến làm 250 km đường sắt đô thị chỉ trong 5 năm; Thượng Hải hoàn thành 10 tuyến trong một thập kỷ. “Họ có quyết tâm, dự án lớn và mô hình tổ chức phù hợp. Còn chúng ta dù có nghị quyết mạnh, nhưng nếu giao việc cho những doanh nghiệp chỉ quen làm 200-300 tỷ đô thì sao làm được".

Vì thế, CC1 đã âm thầm chủ động xây dựng lại năng lực nội tại, từ nâng cao năng lực quản trị dự án, đào tạo nhân lực, đến tăng cường năng lực tài chính, như một bước đệm để dần đảm nhận vai trò lớn hơn trong các đại dự án tầm vóc quốc gia.

'Nước phải nổi thì bèo mới nổi': Cần một xa lộ cho doanh nghiệp bứt phá

Chủ tịch CC1 khẳng định, Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị đã mở ra một “xa lộ phát triển” cho kinh tế tư nhân. Trong đó, nhà nước là người xây xa lộ thông thoáng bằng các quy định pháp luật, cơ chế, chính sách. Còn các loại xe, tức là các doanh nghiệp, dù là nhỏ hay lớn, đều có thể chạy băng băng trên xa lộ đó.

Điều quan trọng là các tài xế - người đứng đầu doanh nghiệp, cần được hỗ trợ về năng lực quản trị, về tài chính, về khả năng tiếp cận vốn, được đào tạo bài bản.

“Trước đây, Nhà nước từng cử cán bộ đi học ở nước ngoài. Giờ doanh nghiệp tư nhân cũng cần cơ hội tương tự để trưởng thành, để không còn mãi là nhà thầu phụ", Chủ tịch CC1 nhận định.

Ông Quốc tin rằng, nếu cộng đồng doanh nghiệp tư nhân được giao nhiệm vụ rõ ràng, được hỗ trợ đúng cách, được đặt niềm tin thì hoàn toàn có thể góp sức vào giấc mơ 3.000 km cao tốc, hàng trăm km đường sắt đô thị, và nhiều công trình tầm vóc quốc gia khác.

"Chúng tôi chỉ cần được tin tưởng và trao quyền, khi nước nổi, bèo tự khắc sẽ nổi", Chủ tịch CC1 khẳng định.