Để ứng phó chiến lược với động lực thay đổi nhanh chóng của ngành công nghiệp ô tô toàn cầu, một làn sóng các nhà sản xuất ô tô và linh kiện Nhật Bản đang chuyển sang thành lập các cơ sở sản xuất pin xe điện (EV) tại Hoa Kỳ. Động thái này được thúc đẩy bởi nhu cầu ngày càng tăng đối với xe điện, các chính sách thuận lợi của chính phủ Hoa Kỳ và nhu cầu cấp thiết phải nội địa hóa chuỗi cung ứng để đáp ứng các quy định thương mại mới.

Các công ty ô tô hàng đầu của Nhật Bản, bao gồm Toyota, Honda, là một trong những công ty chủ chốt đầu tư mạnh vào sản xuất pin tại Hoa Kỳ. Hợp tác với các nhà sản xuất pin trong nước và quốc tế, các công ty này đang hướng tới mục tiêu đảm bảo chỗ đứng của mình trên thị trường xe điện lớn thứ hai thế giới, nơi đang đẩy nhanh quá trình chuyển đổi từ xe chạy bằng xăng sang các phương tiện thay thế chạy bằng điện.

Toyota Motor Corp. đã công bố khoản đầu tư 13,9 tỷ đô la vào phát triển pin, bao gồm một nhà máy pin mới ở Bắc Carolina. Nhà máy dự kiến hoàn thành và bắt đầu sản xuất từ tháng 4/2025, cung cấp pin cho các dòng xe hybrid (HEV), hybrid sạc ngoài (PHEV) và xe điện thuần (BEV) của hai thương hiệu Toyota và Lexus. Được thiết kế với 14 dây chuyền lắp ráp hiện đại, nhà máy này đặt mục tiêu đạt công suất 30 GWh mỗi năm vào năm 2030, tương đương khoảng 400.000 xe điện với dung lượng pin 70 kWh. Đây là bước đi quan trọng trong chiến lược "Best-in-town" của Toyota, hướng tới sản xuất tại chỗ nhằm đáp ứng nhu cầu nội địa, giảm chi phí logistics và tận dụng các ưu đãi từ chính sách Inflation Reduction Act (IRA) của Mỹ. Với khoản đầu tư khổng lồ này, tổng vốn đầu tư của Toyota tại Mỹ đã tăng lên 49 tỷ USD, đồng thời tạo ra hơn 280.000 việc làm, khẳng định cam kết lâu dài của hãng đối với thị trường ô tô lớn thứ hai thế giới.

Cuộc đua tỷ đô xây nhà máy pin: Toyota, Hyundai và Honda 'đổ bộ' Mỹ để giành vị thế trên thị trường xe điện
Toyota, Hyundai và Honda 'đổ bộ' Mỹ để giành vị thế trên thị trường xe điện. Ảnh minh hoạ

Tương tự, Honda Motor Co., hợp tác với LG Energy Solution, đang phát triển một nhà máy pin trị giá 4,4 tỷ đô la tại Ohio, dự kiến sẽ đi vào hoạt động vào năm 2025. Liên doanh này sẽ tập trung vào sản xuất pin lithium-ion cho các mẫu xe điện thế hệ tiếp theo của Honda.

Hyundai cũng không đứng ngoài cuộc đua. Tập đoàn ô tô Hàn Quốc này đang rót 7,6 tỷ USD vào một tổ hợp sản xuất xe điện và pin tại bang Georgia, hợp tác cùng LG Energy Solution – đối tác hàng đầu trong lĩnh vực sản xuất pin lithium-ion. Nhà máy của Hyundai hướng tới sản xuất các mẫu xe điện chiến lược như Hyundai IONIQ 7 và KIA EV9, những sản phẩm chủ lực nhằm cạnh tranh tại thị trường Mỹ, nơi các thương hiệu xe điện như Tesla đang chiếm ưu thế

Ngoài các nhà sản xuất ô tô, các công ty hóa chất và vật liệu Nhật Bản chuyên về linh kiện pin—thường được gọi là "máy trộn"—cũng đang chạy đua để thiết lập dấu ấn tại Hoa Kỳ. Các công ty như Panasonic Energy, Sumitomo Metal Mining và Mitsui Chemicals đang đầu tư vào các nhà máy sản xuất catốt, anot và chất điện phân để cung cấp các vật liệu thiết yếu cho pin lithium-ion.

Panasonic, vốn là nhà cung cấp chính cho Tesla, đang mở rộng hoạt động với một nhà máy mới tại Kansas, nhằm mục đích sản xuất pin EV thế hệ tiếp theo có mật độ năng lượng cao hơn và khả năng sạc nhanh hơn. Việc Panasonic mở rộng hoạt động tại Hoa Kỳ là một phần trong chiến lược đầu tư rộng hơn trị giá 4 tỷ đô la nhằm củng cố vị thế là nhà cung cấp pin chính cho các nhà sản xuất ô tô Bắc Mỹ. Trong khi đó, Sumitomo Metal Mining, một nhà tinh chế niken và coban hàng đầu, có kế hoạch thành lập nhà máy tinh chế và sản xuất vật liệu tiền chất tại Hoa Kỳ để tuân thủ các yêu cầu về nguồn cung ứng theo Đạo luật Giảm lạm phát (IRA) của Hoa Kỳ.

Một động lực chính cho làn sóng đầu tư của Nhật Bản vào chuỗi cung ứng pin EV của Hoa Kỳ là Đạo luật Giảm lạm phát (IRA), được thông qua vào năm 2022. IRA cung cấp các khoản tín dụng thuế và ưu đãi hào phóng cho EV và các thành phần pin được sản xuất hoặc lắp ráp tại Bắc Mỹ. Để đủ điều kiện, các nhà sản xuất ô tô phải tìm nguồn cung ứng một tỷ lệ đáng kể các khoáng sản quan trọng và thành phần pin từ Hoa Kỳ hoặc các quốc gia có hiệp định thương mại tự do.

Yêu cầu này đã buộc các công ty Nhật Bản phải nội địa hóa sản xuất tại Hoa Kỳ, không chỉ để đảm bảo tiếp cận thị trường mà còn để duy trì khả năng cạnh tranh với các đối thủ đến từ Hoa Kỳ và Hàn Quốc như Tesla, GM, Ford và Hyundai, tất cả đều đang đẩy mạnh sản xuất pin trong nước.

Dòng sản xuất pin và ô tô của Nhật Bản dự kiến sẽ tạo ra hàng nghìn việc làm và củng cố mối quan hệ kinh tế Hoa Kỳ - Nhật Bản, đặc biệt là trong các lĩnh vực công nghệ cao và năng lượng xanh. Các công ty Nhật Bản mang đến nhiều thập kỷ kinh nghiệm trong lĩnh vực hóa học pin, sản xuất chính xác và quản lý chuỗi cung ứng, điều này sẽ góp phần củng cố cơ sở hạ tầng xe điện của Hoa Kỳ. Hơn nữa, những khoản đầu tư này báo hiệu sự chuyển hướng chiến lược của Nhật Bản sang thị trường xe điện toàn cầu, thừa nhận rằng điện khí hóa hiện là xu hướng không thể đảo ngược định hình tương lai của ngành công nghiệp ô tô.

Bất chấp sự lạc quan, vẫn còn nhiều thách thức đáng kể. Các công ty Nhật Bản phải giải quyết chi phí xây dựng và nhân công cao tại Hoa Kỳ, đồng thời đảm bảo tiếp cận các khoáng sản quan trọng như lithium, niken và coban, vốn đang ngày càng khan hiếm. Hơn nữa, họ phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ những công ty đã thành danh như Tesla và các công ty khởi nghiệp về pin mới nổi đang nhanh chóng đổi mới các loại hóa chất mới như pin thể rắn.

Với tổng số vốn đầu tư lên tới hàng chục tỷ USD, các nhà sản xuất ô tô hàng đầu châu Á như Toyota, Hyundai và Honda đang "cắm rễ" sâu vào thị trường Mỹ, chuẩn bị nguồn lực khổng lồ cho làn sóng xe điện đang bùng nổ. Sự kiện này không chỉ giúp Mỹ củng cố vị thế là trung tâm sản xuất xe điện và pin lớn nhất Bắc Mỹ, mà còn thay đổi bản đồ chuỗi cung ứng pin toàn cầu, khi các ông lớn dồn dập mở nhà máy tại Mỹ để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng và các chính sách mới.